སྟོང་ལོ་ཉེར་གཉིས་ཉིན་མོའི་སུམ་བཅུ་དུས་དྲན།

  

སྟོང་ལོ་ཉེར་གཉིས་ཉིན་མོའི་སུམ་བཅུ་དུས་དྲན།
སུམ་བཅུ་དུས་དྲན་ཞེས་འབོད་ཡོང་དུས་བོད་རིགས་མང་ཆེ་བས་སྐབས་དེ་དུས་བོད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་ལ་ཆོལ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་མ་བགྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པའི་ཉིན་མོ་ཙམ་ཡིན་པ་ལས་སྐབས་དེ་དུས་མཉམ་ཞུགས་གནང་མྱོང་མཁན་མི་ལོ་དྲུག་བཅུའི་ཡར་འདབས་ཅན་ཞིག་གིས་མ་གཏོགས་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་ཇི་བྱུང་ཕལ་ཆེར་གྱིས་མི་ཤེས། གང་ལྟར་ཀྱང་ཉིན་མོ་འདི་ནི། ཕ་ས་དགྲ་ལག་ཏུ་ཤོར་བའི་ཉིན་མོ། གཙང་ཆུ་ཁྲག་མདོག་ཏུ་བསྒྱུར་བའི་ཉིན་མོ། སྐྱབས་མགོན་ས་མཐའ་ལ་ཕུད་པའི་ཉིན་མོ། སྤུན་ཟླ་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་དམར་གསད་གཏང་བའི་ཉིན་མོ། བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་ཉེས་མེད་བཙོན་དུ་བཅུག་པའི་ཉིན་མོ་སོགས་བགྲང་ཡང་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལངས་པའི་ཆོལ་གསུམ་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྔར་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་མགོ་ཐོག་ཏུ་ཤར་བའི་ཉི་མ་ནག་པོ་ཞིག་རེད། མདོར་ན་སྐབས་དེ་དུས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་ངན་གཡོའི་འོག་ནས་སྐྱབས་མགོན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དམག་སྒར་དུ་དུ་གདན་ཞུ་དགོས་པའི་སྒྲག་གཏམ་ལ་ཆོལ་གསུམ་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་མ་བགྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས་གྱེན་ལངས་བྱས་ཤིང་སྐད་འབོད་བྱས་པ་རེད། སྐབས་དེ་དུས་འབོད་ཚིག་ལ།

༼རྒྱ་དམར་བོད་ནས་ཕར་རྒྱུགས་ཤིག། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཚེ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག། བོད་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན༽

། ཟེར་བའི་འབོད་ཚིག་གསུམ་འདི་རེད་འདུག སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་འབོད་ཚིག་འདི་གསུམ་ནི་ཁོང་རྣམ་པའི་ཤི་གསོན་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ཆེམས་དང་རེ་འབོད་ངོ་མ་དེ་ཡིན་སྟབས་མི་རབས་དང་དུས་རབས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་སོང་ཡང་གོང་གི་འབོད་ཚིག་གསུམ་དེ་དུས་ནམ་ཡང་བརྗེད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད།

ང་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་སུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་འདི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་མཐོང་གི་ཡོད། ༡༩༩༨ ལོར་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཡོང་ནས་བཟུང་སྟེ་ལས་འགུལ་འདི་ལ་མ་ཆད་པར་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ཨ་རིར་འབྱོར་ནས་བཟུང་སྟེ་ལས་འགུལ་འདི་ལ་མུ་མཐུད་དུ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱབ་པ་ཡིན། ཤུགས་རྒྱབ་པ་ནང་བཞིན་ས་གནས་འདིར་འབྲས་བུ་ཡང་མི་དམན་ཙམ་བྱུང་སོང་། ཨ་རིའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ནི་དམངས་གཙོ་དང་། དྲང་བདེན། འགྲོ་བ་མི་ཡི་ཐོབ་ཐང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ལ་ཧ་ཅང་ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན། ས་གནས་འདིར་བོད་པ་མི་ཚང་གཅིག་ལས་མ་གཏོགས་མེད་ཁོང་ཚོ་ཉིན་རེའི་ལྟོ་གོས་ཆེད་དུ་ལས་བྲེལ་ཆེ་ཡང་དུས་ཚོད་གང་ཁོམས་ལ་སུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད། ད་ལོར་ངོས་ཀྱི་ཚ་མོ་བདེ་ཆེན་དང་། མོ་རང་གི་དགའ་རོགས་གཉིས་ནས་ཀྱང་རོགས་རམ་དང་མཐུན་འགྱུར་གནང་སོང་བས་སུམ་བཅུ་དུས་དྲན་དེ་སྔར་ལས་ཚགས་ཚུད་དུ་སོང་། ཉིན་མོ་དེར་ངོས་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་keth རླངས་འཁོར་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་དར་ལྷག་པར་དུ་ukraine རྒྱལ་དར་དང་། སྐད་འབོད་ཀྱི་སྦྱར་བྱང་རྣམས་ཁུར་ནས་དགོང་མོ་ཆུ་ཚོད་གསུམ་དང་ཕྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ས་གནས་འདིའི་ཁྲོམ་གཞུང་ལ་སོང་། ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་མ་དང་། ངོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་རྣམས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་འབྱོར་བྱུང་། ས་གནས་འདིར་གཉུག་མར་གཏན་སྡོད་བྱེད་མཁན་ངོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་དངོས་གྲུབ་རྡོ་རྗེ་དང་། ཚ་མོ་བདེ་ཆེན་དང་། བུ་དགའ་འཕེལ་སོགས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་སླེབས་སོང་། བོད་རིགས་དང་དབྱིན་ཇི་སོགས་སྡོམ་པས་མི་གྲངས་ཉི་ཤུ་ཁ་ལྷག་ཞིག་འཛོམས་སོང་བས་གཞུང་ལམ་ཟུར་ནས་མི་རེའི་སྦྱར་བྱང་དང་། ཀུན་གྱིས་མཐོང་ན་ཡིད་དུ་འོང་བའི་བོད་ཀྱི་གངས་སེང་རྒྱལ་དར་དང་།ukraine གྱི་རྒྱལ་དར་སོགས་ཀྱང་ནམ་མཁར་ཕྱར་ནས་ངག་ནས་འབོད་ཚིག་ལ། ༼བོད་ལ་རང་དབང་དགོས། ukraine ལ་རང་དབང་དགོས། ང་ཚོ་ཁྱེད་ཚོའི་རྒྱབ་ཏུ་ཡོད། དུས་ནམ་ཡང་སེམས་ཤུགས་མ་ཆགས༽སོགས་སྐད་འབོད་བྱས།
ལམ་གཞུང་གི་རླངས་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་རྟགས་ཀྱི་ཅོང་བརྡ་དང་ཙིར་སྒྲ་རྒྱུན་ཆད་མེད་ཅིང་། འགའ་ཤས་ནས་རླངས་འཁོར་གྱི་སྒེའུ་ཁུང་ནང་ནས་Free tibet Free Ukraine ཟེར་ནས་སྐད་འབོད་བྱེད་ཀྱི་འདུག།
ང་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་འདི་ལ་ཧ་ཅང་སེམས་ཚབ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་འདུག། གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྐྱབས་མགོན་རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་དགུང་ལོའི་བབས་དང་། ཕྱི་སྡོད་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྟངས། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྟོབས་ཤུགས་སོགས་གང་ལ་དཔྱད་ཀྱང་ཉིན་རེ་བཞིན་སེམས་ཁྲལ་ཇེ་ཆེ་རེད་འདུག། གནས་སྟངས་དེ་འདྲའི་ཞིག་གི་འོག་ནས་ད་རེས་ང་ཚོའིRussia ནས་[Ukraine] བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་༡༩༥༩་ལོར་ང་ཚོ་བོད་པ་རྣམས་ལ་རྒྱ་དམར་གྱིས་བཙན་འཛུལ་ཇི་ལྟར་བྱས་པའི་དཔེ་མཚོན་ང་ཚོས་བཤད་མ་དགོས་པར་རང་བཞིན་གྱིས་འགྲེལ་བཤད་རེད་འདུག། ལྷག་པར་དུ་ [Ukraine] སྲིད་འཛིན་གྱི་བློ་ཁོག་དང་། ཆོད་སེམས། མི་མང་གི་སེམས་ཤུགས་དང་། སྙིང་སྟོབས་སོགས་ལ་དཔེ་བླངས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུག་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་གླེན་པས་ཕ་རོ་མཛུབ་བཙུགས་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རེ་འབོད་ཀྱིས་ངང་སྒུག་བྱས་ནས་བསྡད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བསམ་བློ་གཉིས་པ་ཞིག་གཏོང་བའི་དུས་ལ་སླེབས་འདུག་བསམ།
ད་རེས་འཁྲུགས་བཞིན་པའི་Russia དང་[Ukraine] འདི་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ནས་[Ukraine ]གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་དགྲ་བོས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ནས་མི་མང་ས་ཡ་མང་པོ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འགྲོ་དགོས་བྱུང་བ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་དཀའ་ངལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞིག་འཕྲད་བཞིན་པ་ཧ་ཅང་སེམས་ཕམ་དགོས་པ་རེད་དེ་ཕྱོགས་གཞན་དག་ཞིག་ནས་བསམ་བློ་གཏང་ན་ད་རེས་[Ukraine] གྱི་སྲིད་འཛིན་volodymyr zelensky ཁོང་གི་སྙིང་སྟོབས་དང་བློ་ཁོག་མི་མང་རྣམས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་དགྲ་བོར་རྒོལ་འཛིང་བྱས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ནང་དུ་སྲིད་འཛིན་ལ་འཛམ་གླིང་གི་དགའ་མོས་ཆེ་ཤོས་བྱེད་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཟད་ལོ་རྗེས་མའི་ནོར་ཝེའི་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཀྱི་གྲངས་སུ་ཚུད་ཡོད་སྐད་འདུག། དེ་ནི་འཐབ་རྩོད་པ་ཞིག་གིས་མགོ་ཁྲིད་བྱེད་སྟངས་མིག་དཔེ་ངོ་མ་ཞིག་རེད་བསམ།
ང་ཚོ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བོད་དོན་གྱི་ལས་འགུལ་གང་ལའང་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་རྒྱུ་ཕར་ཞོགས་ལྷག་པར་དུ་རང་རིགས་བླ་གྲྭ་འགའ་ཞིག་ནས་བོད་དོན་ཆེད་དུ་ལས་འགུལ་བྱས་ན་བྱེད་མཁན་དེ་ཉིད་སྲིད་དོན་པ་ཞིག་ལས་ཆོས་པ་མ་ཡིན་པར་དངོས་ཤུགས་རྒྱུད་གསུམ་ནས་བཤད་མཁན་ཡོད་ཀྱང་ངས་ནི་དེ་ལ་དུས་ནམ་ཡང་ཁས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མེད།
ང་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན་ནམ་རྒྱུན་དུས་ཚོད་མང་ཤོས་ཁ་འདོན་དགེ་སྦྱོར་ཆོས་བཤད་སོགས་གཞན་ཕན་གྱི་བྱ་བ་ཁོ་ན་ལ་བརྩོན་མཁན་ཞིག་ཡིན། བོད་དོན་ལས་འགུལ་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་ང་ཡི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་རྣམ་དཀར་གྱི་ཡོན་ཏན་ཆ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ལའང་ཉམས་དམས་བྱུང་མ་སོང་།
ང་ཚོའི་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འདི་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་དཀའ་ངལ་མ་ཡིན་པར་༡༩༥༩་ལོར་རྒྱ་དམར་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་དེས་ང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བླ་ཆེན་དང་། ཆོལ་ཁའི་དཔོན་པོ་ག་གེ་མོ་འདི་དང་འདི་འདྲ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ས་མ་རྙེད་པར་ཚང་མ་སྲན་ཕུང་དབྱུག་པས་གཏོར་བ་ནང་བཞིན་མི་འདོད་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་ཕ་དགོན་དང་། ཡུལ་ལུང་། ནང་མི་རྣམས་དང་ཁ་བྲལ་ནས་ས་མཐར་འཁྱམས་དགོས་བྱུང་ཡོད། མི་ཞིག་གི་མི་ཚེ་འདི་ལ་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་དེ་སོ་སོའི་ལུང་པ་དང་ཁ་བྲལ་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཡོང་དགོས་བྱུང་བ་དེ་རེད། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་བསྟེན་ནས་གནས་སྐབས་ང་ཚོ་འཚོ་གོས་དང་། ཆ་རྐྱེན་སོགས་ཀྱིས་འགྲིག་ཙམ་བྱུང་དུས་སྔོན་གྱི་དཀའ་སྡུག་རྣམས་བརྗེད་ནས་གནས་སྐབས་ངལ་གསོ་ས་ལ་གཉིད་དུ་ཤོར་བ་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་སེམས་སྐྱོ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ངང་གནས་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་དབྱེ་འབྱེད་མེད་པར་རྡོག་རྩ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་ནས་ཁ་གཏད་ཀྱི་ལང་ཕྱོགས་མ་ནོར་བར་གནས་དགོས་པ་ནི་ཚང་མའི་ཐོག་ཏུ་བབས་པའི་འགན་འཁྲི་ཞིག་ཀྱང་རེད། དེ་དང་མ་ཟད་དེ་རིང་གི་སུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་འདི་ནི་ང་ཚོའི་བོད་རིགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་མུན་ནག་གི་ལོ་དང་། ཕ་ས་དགྲ་ལག་ཏུ་ཤོར་བ། རང་ཡུལ་དང་ཁ་བྲལ་བ་སོགས་ཧ་ཅང་བརྗེད་དཀའ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དྲན་གསོའི་དུས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཉིན་མོ་འདིར་སྐྱ་སེར་མཆོག་དམན་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཆོལ་གསུམ་ཆིག་སྒྲིལ་ངང་ནས་སྲུང་གཙི་བྱེད་དགོས་པར་སྣང་། ལོ་འགའ་ཡི་ཡར་སྔོན་ནས་ཁོ་བོའི་ཉིན་ཐོ་ཞིག་གི་གཤམ་དུ་འདིར་ལྟར་འབྲི་མྱོང་།


སུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཤོག།

༅༅།། མགོན་སྐྱབས་དཔུང་གཉེན་མེད་པ་གཞིས་ལུས་ཀྱི་སྤུན་ཟླ།། 
ལོ་ཟླའི་ཉིན་མཚན་སྦྲེལ་ཞིང་རེ་ཆེན་གྱི་འཕྲང་ནས།། 
སྡུག་གི་མུན་པའི་ཁྲོད་དུ་ངུ་སྒུག་རང་བྱས་དུས།། 
སེམས་ལ་སོས་མེད་རྨ་ཁ་གསར་པ་ཞིག་བཟོས་སོང་།། 

འགྱུར་མེད་སེམས་ཤུགས་ཡ་ཀིའི་རི་རྒྱལ་ལས་བརྟན་ཅིང་།། 
ལ་རྒྱའི་ཕུག་བསམ་མ་ཀིའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཟབ་པ།། 
ཤ་རུས་གདུང་བརྒྱུད་གཅིག་པའི་གདོང་དམར་གྱི་བོད་པ།། 
ཆོལ་གསུམ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱིས་དང་ཕ་ས་དེ་ཟིན་ཡོང་།། 

དགོས་པའི་ཕ་བསད་དགྲ་ལ་ཡ་ལན་ཞིག་མེད་པར།། 
མི་དགོས་ཕུ་ནུའི་ནང་ལ་མདུང་རྩེ་དེ་མ་བསྟེན།། 
གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་སྡུག་དེ་བསམ་ན།། 
གལ་ཆེའི་སུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཉིན་མོ་དེ་མ་བརྗེད།། 

རྒྱ་སྨུག་དར་ཟབ་འོག་གི་བླ་ཆེན་དང་མི་དཔོན།། 
མ་བཞུགས་སུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་བསུ་བ་རུ་ཕེབས་ཤོག།། 
ཆོས་ཚོགས་མང་པོའི་བདག་པོ་མཁན་སྤྲུལ་དང་དགེ་བཤེས།། 
ཐེངས་གཅིག་སུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ལ་ཕེབས་ཤོག། 

ཆོལ་གསུམ་ཆིག་སྒྲིལ་ངང་ནས་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཤོག།། 
ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ངང་ནས་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཤོག།།
དབུ་རང་འཐེན་འཁྱེར་མེད་པར་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཤོག།།
སྐྱ་སེར་མཆོག་དམན་མེད་པར་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཤོག། །

བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་ཆེད་དུ་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཤོག། །
སྐྱབས་བཅོལ་དྲན་གསོའི་ཆེད་དུ་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཤོག།། 
རང་དབང་སླར་གསོའི་ཆེད་དུ་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཤོག། །
གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་ཆེད་དུ་དུས་དྲན་ལ་ཕེབས་ཤོག།།


༢༠༡༩ སྤྱི་ཟླ་༣ པའི་ཚེས་༧ ཉིན་མོ་ཀུན་གྱི་འབོད་མིང་མཁན་པོ་ཀར་བསྟན་ནམ་དྲ་མིང་དུ། བདེན་པ་ནས་རང་ཉིད་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་མྱོང་ཚོར་དང་བཅས་དབང་མེད་དུ་སྨྱུག་རྩེ་ནས་ཤོར་བའོ། 

Yesterday’s Tibet is Today’s Ukraine: Support Tibet! Support Ukraine!

This year, the Manjushri Dharma Center will observe the 63rd anniversary of Tibetan Uprising Day as it has done for the last several years. On behalf of all the Tibetans inside and outside Tibet, I thank you all for your participation and support over all these years, and with folded hands make a plea that you continue to support our struggle. This day has been observed for the last 62 years, yet our cause remains unresolved; the wound inflicted on the Tibetan people is still unhealed, and our struggle continues. Support for the Tibetan cause is support for the truth. As we witness the plight of the world today, it is a result of the emphasis on absolute power and wealth, and the lack of support for truth and justice.

If you were to ask the extent of the suffering borne by Tibetans throughout  the last 60 years and what it may have looked like: What did the Communist regime do when they came to Tibet? What kind of atrocities were inflicted on the Tibetans? How many died?  I am not a firsthand witness as I was born after 1959 during the Cultural Revolution, but my parents and their generation had witnessed everything. In actuality, the best way to describe the situation and what happened back then is to look at what is currently happening to Ukrainians and the country of Ukraine as it is being invaded by Russia. What happened to Tibet back then is exactly what is currently happening in Ukraine.  A powerful nation trampling on an smaller neighbor that does not provoke is exactly how the Communist government preyed on the innocence of the Tibetan people of a remote country, locked by its geography, technologically unadvanced, and inaccessible to the rest of the world. At that time, no one outside Tibet witnessed the suffering of the Tibetans, nor were there any means of transmission of live news, information, or images and recordings. In contrast, today, with advances in technology, we are able to witness live happenings inside Ukraine. 

If we aspire for genuine change, freedom, true democracy, and for all of us to live as one global family, the younger generation must rise to the challenge and come face to face with this conflict. I have little hope from the older generation but the youth of today must assess the causes of disharmonious societies, gauge conditions for a peaceful world, and then take appropriate actions. As in the Dharma, we talk about peace of mind as the root of happiness; in the same way, genuine freedom, democracy, and truth are pillars of a harmonious world. We must treat our world as one family, and as one nation faces difficulty, others must provide unbiased assistance without expectations.

I, Khenpo Karten Rinpoche, upon seeing the situation transpire in Ukraine, truly feel that yesterday’s Tibet is today’s Ukraine. So, from the depth of my heart, I wished to express my firm support for the Ukrainian people in these extremely difficult times. This blog was translated and transcribed by Dechen Baltso, through a series of conversations and audio recorded messages.

སྤུན་མཆེད་རྣམས་ལ་གདམས་པའི་བསླབ་བྱ།

བརྗོད་བྱ། སྤུན་མཆེད་རྣམས་ལ་གདམས་པའི་བསླབ་བྱ།

གསུང་པ་པོ། མཁན་པོ་ཀར་བསྟན།

གསུངས་ཡུལ། སྤུན་མཆེད་རྣམས་ལ།

ཡིག་འབེབས་པ། ཉི་མ་ཚེ་རིང་།

འཇམ་དཔལ་རྡོ་རྗེའི་ངག་ལ་དབང་འབྱོར་ཞིང་། །

  བློ་གྲོས་བུམ་བཟང་ཡེ་ཤེས་བདུད་རྩིས་གཏམས། །

བསྟན་འཛིན་རྒྱ་ཆེན་རོལ་མཚོ་མཛེས་པའི་རྒྱན། ། 

འཕགས་མཆོག་ཕྱག་ན་པདྨོར་གསོལ་བ་འདེབས། །

འོག་མིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཕོ་བྲང་ནས། ། 

དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད། ། 

རང་སེམས་ཆོས་སྐུ་མངོན་སུམ་སྟོན་མཛད་པའི། ། 

རྩ་བའི་བླ་མ་རྣམས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས། །

ཡོན་ཏན་སངས་རྒྱས་ཀུན་དང་མཉམ་ན་ཡང་། ། བཀའ་དྲིན་སངས་རྒྱས་ཀུན་བས་ལྷག་པའི་མགོན། །
རྩ་བའི་བླ་མའི་ཞབས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས། ། གནས་ལུགས་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །

བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། ཁ་སང་ཡིན་པ་ཡོད། སངས་རྒྱས་ཆོས་སྒྲོན་གྱིས་ང་ལ་ཁོ་མོར་བསླབ་བྱ་འདྲ་ཞིག་བརྒྱག་རོགས་ལབ་འདུག། དེ་རིང་ངས་འདིར་ཁྱེད་རང་གཙོས་པའི་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་སྤུན་མཆེད་ཚང་མ་ལ་མཉམ་དུ་བསླབ་བྱ་ཟེར་ནའང་འདྲ་ཚིག་ཁ་ཤས་བཤད་ཀྱི་ཡིན། སྔོན་མ་ཡིན་ན་ང་ཚོ་ག་དུས་ཡིན་ནའང་ཕན་ཚུན་ཐུག་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་རེད། ཐུག་པའི་སྐབས་སུ་ངས་ཁྱེད་རང་ཚོ་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་རེད། བར་ལམ་ནད་ཡམས་དེས་རྐྱེན་བྱས་མ་ཐུག་ནས་ལོ་མང་པོ་འགྲོ་གི་ཡོད་དུས། ད་ནངས་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ཡི་ཁ་པར་ནང་དུ་<ཨ་ཞང་ང་ལ་བསླབ་བྱ་ཞིག་བརྒྱག་རོགས།>ཟེར་ནས་ལན་བཞག་པ་གོ་ཡོང་དུས་ང་ཡི་སེམས་ལ་ཚོར་བ་ཆེན་པོ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་། རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྤྱི་ཡོངས་ནས་ང་ཚོ་ཚང་མ་དེང་སང་ཡིག་ངག་གཉིས་ཀའི་ཐོག་སྤྱི་སྒེར་གཉིས་ཀའི་དྲྭ་རྒྱའི་ནང་དུ་ལག་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཚང་མས་ཁ་ནས་ཚིག་སྙན་པོ་ཞིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་པ་<བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ།>ཟེར་བ་དེ་ངོ་མ་དེ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོ་ལས་དབང་གིས་ས་མཐར་འཁྱམས་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད་ཕ་ཡུལ་གཅིག་པ། ལུང་པ་གཅིག་པ། ཕ་ཚེ་བུ་རིང་ནས་གྲོགས་པོ་བཟང་མཐའ་འཁྱོལ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་མ་ཟད་སྤུན་མཆེད་ཆགས་བསྡད་ཡོད་རེད། ཁྱོད་ཚོ་འདྲ་བོ་ཡིན་ན་ཡང་ཆུང་ཆུང་སྐབས་སུ་བོད་ནས་རྒྱ་གར་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ལ་ཡོང་བ་དང་། ང་ཡང་དེ་ནང་བཞིན་རེད། ས་མཐའ་ལ་འཁྱམས་ནས་ད་ལྟ་མི་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་ཙམ་འགྲོ་གི་ཡོད་རེད། ཕ་ཡུལ་དང་ཁ་བྲལ་ཟེར་དགོས་རེད་དམ། གང་ལྟར་མི་འདོད་བཞིན་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཡོང་བ་རེད། བརྒྱུད་རིམ་མང་པོ་དང་དཀའ་ངལ་རབ་དང་རིམ་པ་མང་པོ། དཀའ་ངལ་ཟེར་ནའང་འདྲ་གང་ལྟར་ཀྱང་ང་ཚོ་ཚང་མ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་སའི་འཕྲང་ལམ་དང་དེའི་བརྒྱུད་ནས་ཉམས་མྱོང་མང་པོ་ཞིག་བསགས་ཡོད་པ་རེད། འདྲ་ཡིན་དུས་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་བསླབ་བྱ་བརྒྱག་རོགས་ཟེར་ཡོང་དུས། དེ་ནི་ངའི་སེམས་ལ་རྒྱུག་པོ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་སོང་། དེ་རིང་ངས་ལམ་སང་སྒྲ་སྒམ་ཞིག་བཟོ་ནས་གཏོང་གི་ཡིན། དེ་ང་ཡི་ཚ་བོ་ཚ་མོ་དང་སྤུན་མཆེད་ས་ཆ་ཕྱི་ལོགས་ག་བ་ག་ས་ལ་མང་པོ་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་ཚང་མ་ལ་གཏོང་ཡོང་གི་ཡིན། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཁྱེད་རྣམ་པས་ཡག་པོ་གསན་རོགས་གནང་ཞུ་གི་ཡོད།
སྤྱིར་བཏང་ངས་བསླབ་བྱ་རྒྱག་ཟེར་དུས། ང་རང་ལ་ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གང་གི་ཐོག་ནས་ཡིན་ན་ཡང་བསླབ་བྱ་རྒྱག་ཐུབ་པ་དེ་འདྲ་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཡོད་མ་རེད་ལ། དེང་སང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་སྐད་ཆ་བཤད་མཁན་ལ་ཆེད་ལས་པ་དང་། འབུམ་རམ་པ་སོགས་ཧ་ཅང་མཁས་དབང་ཞིག་གིས་གཏམ་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད། ངས་དེ་རིང་སྐད་ཆ་དེ་མཁས་པའི་གཏམ་བཤད་མ་ཡིན་པར་སྤུན་མཆེད་ནང་མི་རྣམས་ལ་ཤ་ཚ་བའི་བསླབ་བྱ་འདྲ་ཞིག་ཡིན། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ངས་བཤད་པའི་གཏམ་ལ་རྒྱུ་མཚན་དང་མི་ལྡན་ན་གནས་སྐབས་གཡུགས་བཞག་ནའང་འགྲིག་གི་རེད།དཔལ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེས།

བདེན་བདེན་འདྲ་བ་འདུག་ན་གོ་བ་ཞིག་ལོངས་དང་། ། མི་བདེན་དོན་དང་འགལ་ན་ཕྱོགས་མེད་ལ་བསྐྱུར་ཐོངས། །

དེ་འདྲ་གསུངས་ཡོད་རེད།
དེ་རིང་ངས་ག་རེ་བཤད་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་ན། དངོས་གནས་དྲང་གནས་ང་ཚོ་ལོ་མང་པོའི་རིང་ལ་ས་མཐའ་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ནས་གཅིག་ལ་བརྒྱུད་སྐྱབས་བཅོལ་ནས་ཡང་བཅོལ་འདྲ་བྱས་ཏེ་གནས་སྤོས་ནས་མ་འོངས་པ་ང་ཚོའི་འགྲོ་ས་འདུག་ས་དེ་འཛམ་གླིང་གི་ཕྱི་ལོགས་གང་ཞིག་ལ་སླེབ་འགྲོ་གི་ཡོད་ན་བསམ་པ་འདྲ་ཞིག་སྐབས་རེ་སེམས་ལ་འཁོར་ཡོང་གི་འདུག། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་བརྒྱུད་རིམ་དེའི་ཁྲོད་དུ་མི་མ་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་ཐུག་གི་ཡོད་རེད། མི་མ་འདྲ་བ་མང་པོ་ལ་ཐུག་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་དེས་མི་དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་འགྱུར་བ་འགྲོ་གི་འདུག ད་དེ་རིང་ངས་ག་རེ་བཤད་འདོད་བྱུང་སོང་ཟེར་ན། ཁྱེད་ཚོ་ཚང་མས་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་༸རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་བཀའ་དྲིན་དེ་སེམས་ཁོང་ནས་དུས་ནམ་ཡང་མ་བརྗེད་པར་ཉར་རོགས་ཞེས་ངས་འབོད་སྐུལ་ཡིན།
༸རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་འདི་སྤྱིར་བོད་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྒྲོན་ཁྱོད་དང་ཁྱོད་འདྲ་བ་བོད་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འབྱོར་བའི་ཕྲུ་གུ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་གཞུང་སློབ་གྲྭ་ནས་འབྲས་དང་དཱ་ལི་བཟས། དངོས་གནས་དྲང་གནས་ཡར་བལྟས་ན་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་། མར་བལྟས་ན་ས་གཞི་སྟོང་པ་དེ་འདྲ་སུ་གང་ངོ་མི་ཤེས་པའི་གནས་སྟངས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཁ་ལ་བཟའ་རྒྱུ་དང་། ལུས་ལ་གྱོན་རྒྱུ་སྤྲད། སེམས་དང་ཀླད་པ་ལ་ཤེས་ཡོན་དང་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་སྤྲད་དེ་ས་མཐའ་ནས་ཧ་ཅང་དཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་རེད། དེ་ནི་ང་ཚོའི་དུས་ནམ་ཡང་བརྗེད་ཉན་གྱི་མ་རེད། དེང་སང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལ་ཕར་ལྟ་ཡོང་དུས་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཞེན་ཁོག་བྱས་ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཔེ་མ་སྲིད་པའི་ཐབས་སྐྱོ་བོ་ཆགས་བསྡད་འདུག ང་ལ་ཁྱོད་རང་ཚོའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན་ཁྱོད་རང་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཚ་བོ་ཚ་མོ་ཁྱོད་རང་ཚོའི་སྐུ་མཁྱེན་མི་དགོས་པའི་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཞེན་ཁོག་དེ་དུས་ནམ་ཡང་མ་འཁུར་རོགས་ཞེས་ངས་ཁྱོད་རང་ཚོ་ལ་རེ་འབོད་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། ང་ཡི་རེ་བ་འདི་ཡིན་ལ་ང་ཡི་བསླབ་བྱ་ཡང་འདི་གཅིག་པུ་ཡིན། མ་འོངས་པར་ངེས་པར་དགོས་པའི་དུས་སུ་ནང་ཆོས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཚུར་འགྲོ་ནས་ངས་བསླབ་བྱ་བརྒྱག་ཆོག་གི་རེད།
དེ་རིང་ངས་ད་ལྟའི་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་མདོ་དང་སྔགས་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ལུང་གིས་ཟིན་ཡོད་པ་འགའ་ཤས་བཤད་འདོད་བྱུང་། ཁོང་ནི་ང་ནང་བཞིན་གྲྭ་ཆས་དང་སྟོད་འགག་སེར་པོ་ཞིག་གྱོན་ནས་འགྲོ་སྡོད་མཁན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་ཁེངས་བསྡད་པའི་ཐ་མལ་པ་ང་འདྲ་བོ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་རེད། དེ་འདྲ་མིན་པ་དེ་ཁུངས་ལུང་ག་བ་ནས་བསྐྱལ་རྒྱུ་ཡོད་ཟེར་ན། མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀ་ནས་ལུང་གིས་ཟིན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། མདོ་ཡི་སྐབས་སུ་༸རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལུང་གིས་ཟིན་བསྡད་ཡོད་པ་དེ། ངས་སྔོན་མ་ཉིན་ཐོ་ཞིག་བྲིས་ཡོད། ཉིན་ཐོ་དེ་ངས་དེ་རིང་འདི་ལ་མདོར་བསྡུས་ཞིག་ཀློག་གི་ཡིན། དེ་འདྲ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཁྱོད་རང་ལ་ཁ་གསལ་པོ་ཆགས་འགྲོ་གི་རེད་བསམ།
“ཞོགས་པ་གཟུགས་པོའི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ཆེད་དུ་རྐང་འགྲོས་ཆུ་ཚོད་ཕྱེད་ཙམ་རིང་བྱས་ནས་ཞོགས་ཟས་སུ་སྦྲང་དཀར་རྩམ་པའི་སྤོད་ཀྱིས་རྒྱན་པའི་ཤིང་ཐོག་དང་། ངང་ལག་སོགས་ཞོགས་ཟས་མདོར་བསྡུས་ཀྱིས་ལྟོ་བ་འགྲང་བར་བྱས་ནས་ནམ་རྒྱུན་གྱི་ཁ་འདོན་རྣམས་ཚར་བར་བྱས། ཟུར་ནས་ཁ་པར་གྱི་ཏིར་སྒྲ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་ནིའུ་ཡོག་ལ་ཡོད་པའི་ངོས་ཀྱི་ངོ་ཤེས་རྙིང་པ་གྲྭ་ཟུར་ཞིག་ནས་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་མིན་གྱི་དྲི་བ་ཆེན་པོ་དེ་རེད། ངས་ཀྱང་ནམ་རྒྱུན་བོད་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་རེད་ཟེར་བ་ཙམ་ལས་མདོ་སྔགས་གང་ནས་ལུང་གིས་ཟིན་ཡོད་མེད་སུ་ལའང་འགྲེལ་བཤད་ཁ་གསལ་མེད་པ་དེ་རེད། དེ་རིང་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་མདོ་སྔགས་ཁ་ཤས་ནས་ལུང་གིས་ཟིན་པའི་ཉིན་ཐོར་འགོད་རྒྱུ་དེ་ཡིན།”
འདི་ནི་ངས་ཉིན་ཐོ་བྲིས་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་འདྲ་ཡིན། ང་ལ་ནིའུ་ཡོག་ཏུ་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ཁ་པར་བཏང་ནས་ཁོས་བསྐུལ་མ་བཏང་བར་བརྟེན་ནས་བྲིས་པ་རེད། ད་མདོའི་ནང་ནས་ལུང་གིས་ཟིན་ན་པ་དེ་ག་རེ་རེད་འདུག་ཟེར་ན། 

འཇམ་དཔལ་རྩ་རྒྱུད་ལས།
སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ས་སྟེང་དུ། ། དུས་མཐར་འཇིག་རྟེན་ཉམས་པ་ན། །
སྡོམ་བརྩོན་རྒྱལ་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ནི། ། འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །
ཅེས་གསུངས་འདུག སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྟོན་པའི་གསུང་རབ། སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ཟེར་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལུང་རྟོགས་ཀྱི་བསྟན་པ། ལྷག་པར་དུ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་ས་སྟེང་ལ་གནས་རྗེས་ལོ་ངོ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ཡི་རྗེས་ནས་ཉམས་རྒྱུ་འགོ་ཚུགས་ཡོང་པ་དང་། ཉམས་རྒྱུ་འགོ་ཚུགས་པའི་སྐབས་དེར་སྡོམ་བཙུན་ཟེར་དུས་དགེ་སློང་གི་ཚུལ་འཛིན་པ་རྒྱལ་པོའི་ཚུལ་ཅན་ཞིག་གིས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་དེ་འཛིན་གྱི་རེད་ཅེས་དེ་འདྲ་ཞིག་གསུངས་ཡོད་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་རྩ་རྒྱུད་ནང་ནས་ལུང་གིས་འཛིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་རེད། ད་དེ་ནས་སྔགས་ཀྱིས་ལུང་གིས་ཟིན་པའི་སྐོར་དེ་རེད། གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་ཐང་སྡེ་ལྔའི་ནང་ནས་བློན་པོ་བཀའ་ཡི་ཐང་ཡིག་གི་ནང་དུ།
དུས་འདིར་འགྱུར་ཞིང་མི་རྟག་སྟེཿ མི་རབས་བཅོ་བརྒྱད་བརྗེས་པའི་དུསཿ
རྒྱ་ནག་འགོང་པོ་མའོ་ཞེས་ནསཿ གནམ་ས་གྲེ་ལོག་བསྒྱུར་བ་འབྱུངཿ
ཞེས་གསུངས། དེའི་སྐབས་སུ་བློན་པོ་བཀའ་ཡི་ཐང་ཡིག་གི་ནང་དུ་དུས་དེ་ལྟར་འགྱུར་ཡོང་བའི་སྐབས་སུ་མི་རབས་བཅོ་བརྒྱད་བརྗེས་པའི་རྗེས་ནས་ང་རང་ཚོའི་བོད་དེ་ཤོར་འགྲོ་བའི་རྟགས་དེ་ཡི་སྐབས་སུ་ནས་གསུང་འདུག དེ་ཡི་སྐབས་སུ་ “རྒྱ་ནག་འགོང་པོ་མའོ་ཞེས་ནས” ཞེས་ཁ་གསལ་པོའི་སྒོ་ནས་སྐབས་དེ་དུས་རྒྱ་ནག་གི་དམར་ཤོག་གི་འགན་འཛིན་མའོ་ཀྲུ་ཞི་ཟེར་བ་མའོ་ཙེ་ཏུང་ཡང་དེའི་ནང་གསལ་པོར་བྱས་ནས་ལུང་བསྟན་འདུག ལུང་གིས་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ “མི་རབས་བཅོ་བརྒྱད་”དེ་བགྲང་ཡོང་དུས་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་སྲས་ཆུང་བ་ལྷ་སྲས་མུ་ནེ་བཙན་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་ད་ལྟའི་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བར་ལ་མི་རབས་བཅོ་བརྒྱད་དེ་བགྲང་གི་ཡོད་རེད། དེ་བར་གྱི་རྒྱལ་པོ་མཐའ་མ་དེ་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་རེད། དེ་ག་བ་ནས་གསུངས་ཡོད་རེད། སུས་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་རེད་ཟེར་ན། མཁས་བཙུན་བཟང་པོ་ཟེར་བ་ན་ནིང་ཞེ་ནིང་ཞིག་ལ་གྲོང་བ་རེད། རྙིང་མའི་བླ་མ་མཁས་དབང་ཆེན་པོ་སྔ་མོ་ཇར་པན་(ཉི་ཧོང་།)ལ་བཞུགས་པ་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཤིག་བརྩམས་པ་དེའི་ནང་ལ་ཡོད་པ་ངས་མཇལ་སོང་། དེ་ག་ནང་བཞིན་ཨོ་རྒྱན་པདྨའི་བཀའ་ཐང་བསྡུས་པའི་ནང་དུ་ཡང་འདི་ལྟར་གསུངས་ཡོད།
བུམ་ཐང་ཕྱོགས་ནས་ཁྲི་ཡི་ཟུར་ཆ་གནོནཿ རྒྱལ་སྲིད་ཆོས་ཁྲིམས་སྐྱོང་བའི་ང་སྤྲུལ་འབྱུངཿ
ཞེས་གསུང་བ་སོགས་ལུང་བསྟན་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་རེད། དེའི་ནང་ནས་བུམ་ཐང་ཞེས་པ་འབྲུག་ཡུལ་གྱི་ས་ཆ་བུམ་ཐང་གི་ཕྱོགས་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཁྲི་ཡི་ཟུར་ཆ་འམ་ཆ་ཤས་ཙམ་ཞིག་གནོན་ཐུབ་ཀྱི་རེད། དེ་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་མཁན་གྱིས་དགོངས་པ་འགྲེལ་ཡོང་དུས་ཁྲིའི་ཟུར་ཆ་གནོན་ཟེར་བའི་ས་ཆ་དེ་རྡ་རམ་ས་ལ་རེད་འདུག བུམ་ཐང་ཟེར་ན་འབྲུག་རེད། འབྲུག་དང་རྡ་རམ་ས་ལ་གཉིས་ཏོག་ཙམ་ཐག་ཉེ་བོ་ཆག་བསྡད་ཡོད་རེད། དེའི་ནང་ལ་རྡ་རམ་ས་ལ་ཞེས་ཟེར་མེད་ནའང་འབྲུག་བུམ་ཐང་གི་ས་ཆ་ཐག་ཉེ་ས་ཞིག་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཁྲི་ཡི་ཟུར་ཆ་ཙམ་གནོན་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། ཁྲི་ཡི་ཟུར་ཆ་གནོན་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་གང་ལ་གོ་དགོས་རེད་ཟེར་ན་དེ་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༩་ལོ་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ལག་ཏུ་ཤོར་ཀྱང་བུམ་ཐང་གི་ཕྱོགས་སམ་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ནས་སྐྱབས་མགོན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀའི་ཁྲི་ཡི་ཟུར་ཆ་ཙམ་གནོན་ཐུབ་ཞེས་པ་དེ་རེད། རྒྱལ་པོ་དེ་ང་ཡི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ཞེས་དེ་འདྲའི་ལུང་གིས་འཛིན་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་བཞིན་ཀཿཐོག་རིག་འཛིན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་སྤྱི་ལོ་ ༡༦༩༤ ལོར་འཁྲུངས་པ་དང་། ༡༧༥༥ ལོར་འདས་པ་ཁོང་གིས་ཀོང་པོ་བུ་ཆུ་ལྷ་ཁང་ནས་སྤྱན་དྲངས་པའི་འཕགས་མའི་སྒྲུབ་ཐབས་མི་མཐུན་ཀུན་སེལ་གྱི་ལུང་བྱང་ལས།
ད་ལྟའི་མངའ་བདག་རྒྱལ་པོའི་ཐུགས་བསྐྱེད་མཐུསཿ ཕྲིན་ལས་བྱིན་རླབས་སྒྱུ་མའི་རང་འོད་ཞིགཿ
མདོ་ཁམས་ཤར་ནས་ཕག་གམ་བྱི་ལོ་པཿ རྒྱལ་ལམ་མཚོ་ཞེས་སྨེ་དཀར་དོ་ཤལ་ཅནཿ
གྲགས་སྙན་ལྡན་པ་མཐའ་ནས་དབུས་སུ་འབྱུངཿ བོད་ཡུལ་ཡོངས་ཀྱི་བསྟན་པའི་བདག་པོ་བྱེདཿ
དེ་ལ་སྔོན་ལས་དབང་གིས་རྐྱེན་ཁ་མངཿ མི་དང་མི་མིན་དུ་མས་འཚེ་བར་འགྱུརཿ
ཁྱད་པར་ཉེར་གཅིག་ཉེར་དགུ་ཞེ་དྲུག་དངཿ རང་སྐེག་བདུན་ཟུར་ལོ་དང་དེའི་སྔ་ཕྱིཿ
རྩུབ་ལྡན་ཟློག་ཐབས་རྟེན་འབྲེལ་མ་འཁྲུལ་འབདཿ གདམས་པ་འདི་འཕྲོད་དུས་ཚིག་གང་ཡིན་དེའིཿ
བར་ཆད་ཇི་རིགས་སྨོན་ལམ་དབང་གིས་སེལཿ ཐེ་ཚོམ་ཡིད་གཉིས་མ་གྱུར་ཤིན་ཏུ་གཅེསཿ
ཞེས་གསུང་པའི་ཀཿཐོག་རིག་འཛིན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ཁོང་གི་གཏེར་མ་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་ནང་གི་རེད། དེའི་ནང་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་ལོ་རྟགས་ཕག་ཡིན་པ། ཁོང་ཆུང་དུས་ཀྱི་མཚན་ལ་ལྷ་མོ་དོན་གྲུབ་འབོད་པ།
དང་པོ་འཁྲུངས་ས་ཨ་མདོ་ནས་ཡིན་པ་དང་། བར་དུ་ཐོས་བསམ་སོགས་འཆད་ཉན་དབུས་ལ་གནང་བ། མཐར་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་མཛད་ཕྲིན་རྣམས་ཕྱི་ལོགས་ལ་རྒྱས་འགྲོ་གི་རེད་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཕྱི་དང་ནང་གི་རྐྱེན་བར་ཆད་དཔེ་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པ། རྐྱེན་བར་ཆད་དེ་དག་ལས་བཟློག་ནས་སྐུ་ཚེ་བརྟན་པ་ཡིན་ན་བོད་དེ་ཁོང་གིས་སྐྱོབ་ཐུབ་ཀྱི་རེད། བོད་སྐྱོབ་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་ཚང་མ་ལ་དེས་ཕན་ཐོག་གི་རེད་ཅེས་ཧ་ཅང་གསལ་པོར་གསུང་འདུག དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ངས་ལུང་བྱང་འདི་ཉིད་ག་བ་ནས་རྙེད་པ་རེད་ཟེར་ན། ནང་ཆེན་འབྲོང་པ་རྒྱལ་པོས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ “བོད་ལྗོངས་མདོ་ཁམས་ནང་ཆེན་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ་ལྡོང་འབྲོང་པའི་དེབ་གཏེར་སྨུག་པོ་”ཞེས་པ་བརྩམས་པ་ལས་གསལ་ཡོད་རེད། དེ་ངས་ཆ་ཚང་མཐོང་སོང་། ངས་ད་དུང་མ་མཐོང་བ་དང་མ་ཐོས་པ་དེ་འདྲ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱི་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ང་རང་གིས་གང་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་རྣམས་ཆོས་གྲོགས་ལ་བསྐུར་བའི་ཆེད་དུ་ཉིན་ཐོར་དེ་འདྲ་ཞིག་བྲིས་པ་ཡིན།
དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྒྲོན་ཁྱོད་གཙོས་པའི་ང་ཡི་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་ཁྱོད་ཚོ་དེང་སང་ས་ཆ་མ་འདྲ་བསྡོད་ཀྱི་ཡོད་རེད། མི་རིགས་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ལ་ཐུག་གི་ཡོད་རེད། ཉིན་གཅིག་ལ་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལ་སྐུར་འདེབས་དང་ལོག་ལྟ་བྱེད་མཁན་གྲོགས་པོ་ངན་པ་དེ་འདྲ་དང་ཐུག་མི་སྲིད་པ་མ་རེད། དེའི་སྐབས་སུ་གྲོགས་ངན་གྱིས་བསླད་ནས་ཁྱེད་རང་ཡང་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་མེད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་བོད་པ་དེ་ཚོ་དེང་སང་སྨྱོན་པ་འདྲ་བོ་ཆགས་འདུག་ག། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ཕྱི་ལོགས་ལ་སྡོད་མཁན་བོད་པ་ཚོ་དཔེ་མ་སྲིད་པའི་ཐབས་སྐྱོ་བོ་རེད་ཤག དངོས་གནས་དྲང་གནས་དེང་སང་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་རྒྱའི་ནང་ནས་ཁོང་ཚོས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་ལ་ཉན་དགོས་ན་མི་གཅིག་ལའང་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་ཅིང་དཔྱད་འོས་ཅན་གྱི་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུ་མི་འདུག དོན་མེད་པའི་ཆོལ་ཁ་དང་། ཆོས་ལུགས། རང་ཕྱོགས་དང་། གཞན་ཕྱོགས་ཆགས་སྡང་གི་གཏམ་ངན་རྐྱང་རྐྱང་བཤད་ནས་དཔེ་མ་སྲིད་པའི་ཐབས་སྐྱོ་བོ་རེད་ཤག ནམ་ཞིག་ཁྱོད་རང་ཚོའི་སེམས་ལའང་ཆོལ་ཁ་དང་། ཆོས་ལུགས་ལུང་ཚན་བྱེ་བྲག་པའི་གདོན་འདྲེ་སེམས་ལ་ཞུགས་ནས་གདོན་འདྲེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་དད་པ་ལོག་པ་དང་། ཧ་ཅང་དད་པ་ལོག་མ་སོང་ནའང་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ནས་འདི་ག་རེ་ཡིན་ན་དངོས་གནས་ཡིན་ན་མིན་ན་བསམ་ནས་ཐེ་ཚོམ་ཡོང་མ་སྲིད་པ་མ་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་དེ་འདྲ་རྩ་བ་ནས་མ་ཡོང་བ་བྱེད་རོགས་ཞེས་ངས་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཀྱི་ཡིན། ཁྱོད་རང་ཚོའི་མི་རྒྱུས་མེད་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་དགོས་མ་རེད། ང་ལ་ཡིད་ཆེས་གྱིས་དང་ངས་ཁྱེད་རང་ཚོ་ནམ་ཡང་བསླུ་མི་ཡོང་ཤེས་སོང་ངམ། ཁྱོར་རང་ཚོ་ཆུང་ཆུང་ཡིན་པའི་སྐབས་སུ་བོད་གཞུང་དང་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་ཉག་ཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་ངས་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཁ་ལ་ཟས་དང་། རྒྱབ་ལ་གོས། ཀླད་པར་ཤེས་ཡོན་སོགས་སྤྲད་པ་རེད། མི་གཞན་གྱིས་བརྒྱ་བཤད་ནའང་འདྲ། སྟོང་གླེང་ནའང་འདྲ་ང་ཚོ་བོད་རིགས་ཚང་མ་དང་ལྷག་པར་ཕྱིས་སུ་བོད་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཡོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་གིས་བཙུགས་བཞག་པའི་བོད་གཞུང་འདི་ལས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ས་ཞིག་ཡོད་མ་རེད། དེ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ཁྱོད་རང་ཚོ་ཡིན་ན་ཡང་ནམ་རྒྱུན་རང་ཚུགས་བརྟན་པོ་ཟུངས་། དུས་རྒྱུན་མི་ཡ་རབས་ཚད་ལྡན་དེ་འདྲ་མཉམ་དུ་གྲོགས་པོ་བྱེད་དགོས་རེད། གྲོགས་བཟང་ངན་ཟེར་བ་དེ་ཧ་ཅང་ནས་གལ་གནད་ཆེན་པོ་རེད་ཤག
གུང་ཐང་ཚང་གི་བསླབ་བྱ་ལས་འདི་འདྲ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།
སྡིག་གྲོགས་ཡིན་ཞེས་རྭ་ཅན་མི་འབྱུང་གིས། ། གཅེས་ཤིང་ཕན་པའི་ཟོལ་གྱིས་འཛུམ་བསྟན་ནས། །
རྩེ་རྒོད་གཡེང་བའི་གྲོགས་བྱེད་བག་མེད་ཀྱི། ། ལས་ལ་སྦྱོར་དེ་སྡིག་པའི་གྲོགས་ཡིན་པས། །
འགོ་བའི་ནད་བཞིན་རིང་དུ་སྤོངས་ཤིག་ཨང་།།
གང་ལྟར་ཀྱང་ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདི་ང་ཚོ་བོད་རིགས་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་ལ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་ནི་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་དང་མི་ཐོག་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྔུལ་ནག་ཁྲག་གི་ཐིགས་པས་དཀའ་ལས་རྒྱབ་ནས་བཙུགས་བཞག་པའི་གཞུང་རེད། སོ་སོ་བོད་རིགས་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་མགོ་ནང་ལ་ཀླད་པ་དང་། བྲང་ཁོག་ནང་ལ་སྙིང་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ནས་བཟུང་སྟེ། དེ་ལ་ཕན་མ་ཐོག་ནའང་གནོད་སྐྱེལ་བའི་ལས་ཀ་མ་བྱེད་རོགས། དེང་སང་འགའ་ཤས་ཀྱིས་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་བོད་གཞུང་འདི་ལས་ཀྱང་སོ་སོའི་ཡོང་ཁུངས་ལུང་ཚན་བྱེ་བྲག་བ་རེ་གལ་ཆེན་དུ་བཟུང་ནས་དེ་ལ་ཧ་ཅང་ཞེན་འགོག་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག། དེ་ནི་ཡག་པོ་བསམ་བློ་གཏང་ན་གླེན་པའི་ལས་ཀ་རང་རེད། དཔེར་ན་ཤིང་སྡོང་གི་རྩ་བ་སྐམ་སོང་ན་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྐམ་འགྲོ་གི་རེད་བ། མི་ཞིག་གིས་ངས་ཤིང་ཐོག་བཟའ་དགོས་ཡིན་ནའང་ཤིང་སྡོང་བདག་པོ་རྒྱག་གི་མིན་ཟེར་ན་གང་འདྲ་རེད། དེ་ནི་སྤྱི་རྟ་སྒལ་ཆད་ཟེར་བ་དེ་རེད། ང་རང་ཚོ་བོད་གཞུང་འདི་ཡག་པོ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཞོར་དུ་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་རྒྱུད་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡག་པོ་ཡོང་གི་རེད། དེ་ཡག་པོ་མ་བྱུང་ན་ཡན་ལག་གི་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡག་པོ་ཡོང་གི་མ་རེད། ང་རང་སྤྱིར་བོད་པ་རྣམས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཕྱིས་སུ་བོད་ནས་གསར་དུ་འབྱོར་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་མ་མཐའ་ཡང་དུས་རྒྱུན་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདི་དང་། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་གཉིས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་བྱས་པ་དྲིན་བཟོའི་བསམ་ཤེས་ཞིག་ངེས་པར་བྱེད་དགོས་རེད།
དེ་མེད་ན་མི་དེ་ཕོ་མཐའ་རེད། ཐ་ཤལ་རེད། མ་རབས་རེད།
དེའང་ཇི་སྐད་དུ།
བྱས་པ་ཤེས་ཤིང་དྲན་བཟོ་བ། ། མི་ལ་དཔལ་མགོན་ཉེ་བར་གནས། །
ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ང་རང་ལ་དཀའ་ངལ་ཆེ་བའི་སྐབས་སུ་སུས་རོགས་རམ་བྱས་ཡོང་ན་དེ་དུས་ནམ་ཡང་བརྗེད་མི་ཉན་པ་རེད། དེ་བརྗེད་ནས་དེ་ལ་དྲིན་ལན་ལོགས་མཇལ་བྱས་ན་མི་དེ་འཇིག་རྟེན་མི་ལུགས་ནས་ཧ་ཅང་མི་ཐབས་སྡུག་ཞིག་རེད། གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་བྱས་ན་དྲིན་ལན་ལོག་འཇལ་ཟེར་བ་དེ་རེད། བཀའ་དྲིན་བསབ་རྒྱུ་མེད་པར་དྲིན་ལན་ལོག་འཇལ་ཟེར་བ་ཆགས་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོད་རེད། དེང་སང་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་ཞིག་ལ་དེ་འདྲ་ཆགས་བསྡད་འདུག ངས་ཧ་གོ་གི་ཡོད། འོ་དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ང་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་མཁན་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྒྲོན་དང་དགའ་སྐྱིད་གཉིས་གཙོར་བྱས་པའི་ཁྱེད་རང་ཚ་བོ་ཚ་མོ་ཚང་མ་ལ་ངས་དེ་ལྟར་འབོད་སྐུལ་ཞུ་གི་ཡིན། ངའི་བསླབ་བྱ་དང་པོ་དེ་ཁྱོད་ཚོ་ས་ཆ་གང་དུ་བསྡད་པ་ཡིན་ཡང་། སུ་དང་འགྲོགས་པ་ཡིན་ཡང་། ལས་ཀ་ག་འདྲ་ཞིག་བྱེད་པ་ཡིན་ཡང་། དུས་ནམ་ཡང་ད་ལྟའི་༸རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་དང་། ཁོང་གིས་བཙུགས་གནང་བའི་བོད་གཞུང་དེ་ལ་དྲིན་ལན་བཟང་འཇལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་ཁུ་ཚུར་སེན་མོའི་རྒྱབ་བརྟེན་དང་རོགས་པ་བྱེད་དགོས། གལ་སྲིད་དེ་ལྟར་མེད་ནའང་། དེ་ལ་ངན་སྨྲས་དང་། རྡོག་རོལ་དང་། སྨ་འབེབས་དེ་འདྲ་མ་བྱེད་རོགས་ཞེས་སྙིང་ཁོང་རུས་པའི་གཏིང་ནས་འབོད་སྐུལ་དང་བསླབ་བྱ་དང་པོ་དེ་ཡིན། མཐར་ཁྱོད་ཚོ་ཚང་མ་ལུས་སེམས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་རེ་བ་དང་སྨོན་ལམ་ཞུ་གི་ཡིན། །
བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། །
གངས་རིའི་རྭ་བས་བསྐོར་བའི་ཞིང་ཁམས་སུ། །

ཕན་དང་བདེ་བ་མ་ལུས་འབྱུང་བའི་གནས། །
སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་ཡི། །
ཞབས་པད་སྲིད་མཐའི་བར་དུ་བརྟན་གྱུར་ཅིག། །

དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ། །
སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ལོག་ལྟ་མི་སྐྱེ་ཞིང་། །
ཅི་མཛད་ལེགས་པར་མཐོང་བའི་མོས་གུས་ཀྱིས། །
བླ་མའི་བྱིན་རླབས་སེམས་ལ་འཇུག་པར་ཤོག། །

སྟོན་པ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་བྱོན་པ་དང་། །
བསྟན་པ་ཉི་འོད་བཞིན་དུ་གསལ་བ་དང་། །
བསྟན་འཛིན་ཕུ་ནུ་བཞིན་དུ་མཐུན་པ་ཡི། །
བསྟན་པ་ཡུན་རིང་གནས་པའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག། །།

༼ཟུར་མཆན། ཉིན་ཐོ་འདི་ནི་ངག་ཐོག་ནས་བཤད་པའི་སྒྲ་གཞན་གྱིས་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབས་ནས་རྗེས་སོར་ཉིན་ཐོར་བཀོད་པ་ལས་ཉིན་ཐོ་བདག་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཡིག་ཐོག་ཏུ་བྲིས་པ་མིན་པར་ཤེས་དགོས། 

གཏེར་སྟོན་ནམ་མཁའ་དྲི་མེད་རིན་པོ་ཆེ་རྨི་ལམ་ནང་ནས་མཇལ་བ།

གཏེར་སྟོན་ནམ་མཁའ་དྲི་མེད་རིན་པོ་ཆེ་རྨི་ལམ་ནང་ནས་མཇལ་བ།
 སྤྱི་ལོ་༢༠༢༢་ཟླ་བ་༡་པོའི་ཚེས་པ་༡༧ དགུང་མོ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་པའི་སྐབས་སུ་འཆར་ཅན་ལྟར་དུ་ཡོད་པའི་འཛུམ་ནང་ནས་བོད་རིགས་དང་ཕྱི་རྒྱལ་བ་སོགས་དང་ལྷན་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཆོ་ག་འདོན་སྒོམ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་རིང་མཉམ་དུ་བྱས་ནས་མ་ཉལ་བའི་གོང་དུ་ཕྲིན་བཅོལ་ཡེ་ནས་མ་བྱས་པར་ཡུན་རིང་སྣང་མེད་དུ་ཤོར་བའི་བོད་སྐྱོང་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་དང་། ལྷག་པར་ངོས་ཀྱི་ཕ་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་ལྷ་ཟོར་དོར་ཆེན་པོ་བཙན་རྒོད་མདོ་ཁམས་སྐུ་རྒྱལ་ལའང་ཕྲིན་བཅོལ་མདོར་བསྡུས་ཞིག་གཏང་ནས་ཉལ་སར་སོང་ནས་གཉིད་དུ་ཡུར།
ཞོགས་པ་ཆུ་ཚོད་བཞི་ཙམ་གྱི་སྐབས་སུ་རྨི་ལམ་འདི་འདྲ་ཞིག་གཏང་། ང་ནི་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་འདྲ་བོ་ཤིང་གི་སྒོམ་ཁང་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཁ་འདོན་འདྲ་བྱས་ནས་བསྡད་འདུག ཁང་པ་དེར་ཤེལ་གྱི་སྒེའུ་ཁུང་ཞིག་འདུག སྒེའུ་ཁུང་རྒྱབ་ལོགས་ནས་མི་ཞིག་གིས་ང་ཡི་མིང་ནས་བཟུང་ནས་འབོད་ཀྱི་འདུག མི་དེས་འདི་ལྟར་ཟེར། ༼ཁྱོད་རང་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་ནས་ཁང་པའི་ཕྱི་ལ་ཤོག་གསུང་གི་འདུག༽ཟེར་ངས་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་སུ་རེད་དྲིས་ཀྱང་ཁོས་ལན་སྟེར་མ་སོང་། ངས་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་ན་སུ་ཡིན་ནམ་མི་དེ་ལ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་ན་བསམ་ནས་ཁ་འདོན་རྣམས་མཚམས་བཞག་ནས་ཁང་པའི་ཕྱི་རུ་ཐོན་པ་ཡིན། ཁང་པའི་ཕྱི་ནས་གཡས་གཡོན་ཚང་མར་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་བཙལ་ཡང་རྙེད་མ་སོང་། ཁང་པའི་རྒྱབ་ལོགས་སུ་སོང་དུས་མཐོ་ལ་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཤིང་གི་སྒོམ་ཁང་ཞིག་གི་སྒེའུ་ཁུང་ནང་ནས་མི་ཞིག་གི་མགོ་བོ་མཐོང་གི་འདུག། ང་དེར་ཆེད་དུ་གཏད་ནས་སོང་བས་ཁང་པའི་འཁྲིས་སུ་སླེབས་པ་དང་མཉམ་དུ་གོས་ཆེན་དམར་སེར་གྱི་སྟོད་འབོག་མནབས་ཤིང་མགུལ་ལ་བོ་དྷི་ཙི་ཏའི་ཕྲེང་བ་ཆུ་ལོང་ཙམ་ཞིག་གྱོན་ནས་བགྲེས་ཉམས་ཅན་གྱི་བླ་མ་ཞིག་གིས་སྤྱན་ཁྲ་གོར་གོར་ང་ལ་གཟིགས་ནས་བཞུགས་འདུག
ཁོང་ནས་ཟེར་ན་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་ང་ཡིན་གསུངས་སོང་། ཁོང་ནི་རྒྱ་གར་ཨོ་རི་སི་གཞིས་ཆགས་སུ་བཞུགས་པའི་གཏེར་སྟོན་ནམ་མཁའ་དྲི་མེད་ཞུ་བ་དེ་རེད་འདུག ངས་ཁོང་དངོས་སུ་མཇལ་མྱོང་གཏན་ནས་མེད་ཀྱང་དྲྭ་ཐོག་ནས་སྐུ་པར་མང་པོ་མཇལ་མྱོང་ཡོད་པ་མ་ཟད་ངོས་ཀྱི་ཆོས་གྲོགས་ཕ་ཡུལ་ཁམས་རི་བོ་ཆེ་ནས་ཡིན་ཅིང་ད་ལྟ་ཁོང་བལ་ཡུལ་ལ་བཞུགས་པ་ཞིག་གིས་ཁོང་གི་སྐོར་ཧ་ཅང་མང་པོ་གསུང་མྱོང་ཡོད་པས་ངས་ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཆ་ཚང་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་ནི་གཏེར་སྟོན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་མ་ཟད་གཏེར་ཆོས་སུ་གེ་སར་སྐོར་ཤ་སྟགས་ཡིན་པ་རེད།
གང་ལྟར་ང་ལ་འབོད་མཁན་གྱི་བླ་མ་དེ་ཁོང་རེད་འདུག ང་སྒེའུ་ཁུང་ཕྱི་ལོགས་ནས་ཁོང་གི་འཁྲིས་སུ་བཅར་བ་ཡིན། ཁོང་ནས་ང་ནམ་མཁའ་དྲི་མེད་ཡིན་ལ་ང་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་ཡང་ཡིན་འདིར་ཤོག་གསུངས་ནས་ལག་བརྡ་བསྟན་བྱུང་། ང་སྒེའུ་ཁུང་ཕྱི་ལོགས་ནས་སྒེའུ་ཁུང་གི་འཁྲིས་སུ་ཡར་བཅར་དུས་ཁོང་ནས་སྒེའུ་ཁུང་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱེས་ཅིང་ང་ཡི་འགྲམ་པ་གཡས་གཡོན་གཉིས་ནས་ཕྱག་ལག་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱོར་ནས་སྤྱན་རས་ཁྲ་གོར་གོར་མཛད་བཞིན་དབུ་ཐོད་ཡུན་རིང་གཏུགས་ཤིང་ཞལ་ནས་འདོན་པ་འདྲ་ཞིག་ཤུབ་ཤུབ་གསུང་གི་འདུག་ཀྱང་ནང་དོན་རྣམས་གསལ་པོ་གོ་མ་སོང་། གང་ལྟར་ཁོང་ནས་དབུ་ཐོད་གཏུགས་པ་དང་མཉམ་དུ་ངོས་ཀྱི་གཟུགས་པོ་ཡོངས་རྫོགས་ཚ་མེ་རེ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་ནས་སེམས་ལ་དགའ་བདེ་བཤད་མི་ཤེས་པ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་བ་དང་མཉམ་དུ་གཉིད་ལས་སད་འདུག
དྲི་མེད་འོད་ཟེར་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་ཀྱི་མཚན་གྱི་ཆ་ཤས་ཞིག་ཡིན་པས་གཅིག་བྱས་ན་བླ་མ་འདི་ཀློང་ཆེན་པའི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་སྲིད།
ཡང་ན་གུས་པ་ལོ་ན་ཆུང་ཆུང་སྐབས་སུ་གེ་སར་གྱི་སྒྲུང་དང་། བསང་དང་རླུང་རྟ། ལྷག་པར་དུ་འཇུ་མི་ཕམ་གྱིས་མཛད་པའི་གེ་སར་རྡོ་རྗེ་ཚེ་རྒྱལ་གྱི་གསོལ་ཀ་དང་། བླ་སྒྲུབ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་འདོན་མྱོང་ཡོད། བར་ལམ་ཞིག་ནས་དབང་ཞུ་སྐྱབས་གནས་བྱེད་རྒྱུ་མང་དྲགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁ་འདོན་གྱི་བེའུ་བུམ་དེ་ཇེ་འཐུག་ལ་སོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སོང་ན་ཁུར་དཀའ་ཞིང་། བསྡད་ན་འདོན་མི་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱིས་རྐྱེན་གནས་སྐབས་གེ་སར་གྱི་ཆོས་ཀ་རྣམས་གཙོས་རྒྱུན་ཁྱེར་འགའ་ཤས་རེ་ཞིག་ཁ་འདོན་གྱི་ཁྲོད་ནས་བླངས་ཞིང་ཡིག་ཉོབ་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ནས་ཉམས་ལེན་བྱེད་ཁོམས་མ་བྱུང་། གཅིག་བྱས་ན་བླ་མ་ཁོང་ནི་གླིང་གེ་སར་ཀྱི་ཆོས་བདག་ངོ་མ་དེ་ཡིན་སྟབས་ངས་ཀྱང་མུ་མཐུད་གེ་སར་གྱི་ཆོས་བཀའ་རྣམས་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས་པའི་བརྡ་ཡིན་མིན་སོགས་ངོས་ཀྱི་ཀླད་པའི་ནང་དུ་དྲི་བ་རྣམས་འཚང་ཀ་ཤིག་ཤིག་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་སླེབས་སོང་།
གང་ལྟར་ཡང་ལར་ནི་ཉིང་འཁྲུལ་ལ་དེ་ཙམ་བདེན་པ་ཆེར་མེད་ཀྱང་ད་ནུབ་ཀྱི་རྨི་ལམ་ནང་གི་བླ་མ་ཁོང་སྐུ་ཚེ་བརྟན་ཅིང་གུས་ཀྱང་གནས་སྐབས་མ་ཤི་གསོན་བསྡད་ན་རྒྱ་གར་ལ་འགྲུལ་བཞུད་ཅིག་གི་ཞོར་དུ་བླ་མ་འདི་ངེས་པར་མཇལ་དགོས་བསམ་བསྡད་ཡོད།

དམ་པ་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཁྲིད་མདོར་བསྡུས།

སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། 

དེ་རིང་འདིར་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་སྐབས་སུ་དང་པོ་སྦྱོར་བ་སེམས་བསྐྱེད་དམ་པ་ནས་ཐ་མ་མཇུག་བསྔོ་བའི་བར་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་སྐོར་ཕལ་སྐད་གོ་བདེའི་ཚུལ་དུ་མདོར་བསྡུས་ཞིག་ཞུ་གི་ཡིན་པས་ཚང་མས་ཡག་པོ་བྱེད་ནས་གསན་རོགས། ཡག་པོ་ཞིག་མ་ཉན་ན་ཡིད་ལ་ངེས་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། ཡིད་ལ་མ་ངེས་ན་དོན་ཧ་གོ་གི་མ་རེད། དོན་ཧ་མ་གོ་ན་ག་རེ་སྒོམ་དགོས་མིན་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད། དེ་ལྟར་ཡིན་ཙང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་། 

"རིགས་ཀྱི་བུ། ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ།"

 ཞེས་གསུངས་ཡོད། ལེགས་པར་མ་ཉན་ན་སྣོད་ཀྱི་སྐྱོན་གསུམ་གྱིས་བསླད་ནས་རང་རྒྱུད་ལ་ཆོས་ཀྱིས་ཕན་མི་ཐོག སྣོད་ཀྱི་སྐྱོན་གསུམ་ནི། རྣ་བ་མི་གཏད་ཁ་སྦུབ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན། ཡིད་ལ་མི་འཛིན་ཞབས་རྡོལ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན། ཉོན་མོངས་དང་འདྲེས་དུག་ཅན་ལྟ་བུའི་སྐྱོན།། ཅེས་གསུང་པ་ལྟར། ལུས་ཆོས་གྲལ་ལ་བསྡད་ཀྱང་ཆོས་ལ་རྣ་བ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏད་ནས་མ་ཉན་ན། སྣོད་ཁ་སྦུབ་ནས་ཐོག་ཏུ་བཅུད་ཇི་ཙམ་བླུགས་ཀྱང་ནང་དུ་མི་ཆག་པ་ལྟར་ཡིན། ཡང་རྣ་བ་གཏད་ནས་ཉན་ཀྱང་ཡིད་ལ་ཡང་དག་པར་མ་འཛིན་ན་སྣོད་ཞབས་རྡོལ་གྱི་ནང་དུ་བཅུད་ཇི་ཙམ་བླུགས་ཀྱང་ནང་དུ་མི་ཆག་པ་ལྟར་དུ་ཡིན། ཡང་རྣ་བ་གཏད་ཡིད་ལ་འཛིན་ཀྱང་ཀུན་སློང་མ་དག་པའི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས། དཔེར་ན། ང་རྒྱལ་དང་། འགྲན་སེམས། ཕྲག་དོག་སོགས་ཀྱིས་རང་རྒྱུད་སླད་པ་ཡིན་ན། ཁ་ཟས་བཟང་པོ་ལ་དུག་གིས་སླད་པ་ནང་བཞིན་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱང་རང་རྒྱུད་འདུལ་བྱེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཉེན་པོ་རུ་མ་སོང་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་སོང་ན་ཧ་ཅང་ཐབས་སྡུག་རེད། ཆོས་ཟེར་དུས་རང་རྒྱུད་འདུལ་བའི་ཐབས་ལམ་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས། ཆོས་བྱས་ནས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་མ་ཐུལ་ནས་དཔེར་ན་ང་རྒྱལ་དང་། འགྲན་སེམས་ཕྲག་དོགས་སོགས་ཇེ་ཆེར་སོང་ན་དྭགས་པོ་རིན་པོ་ཆེས། "ཆོས་ཆོས་བཞིན་དུ་མ་བསྒྲུབ་ན་ཆོས་ཀྱིས་སླར་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་བྱེད།"

 ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་མི་ཡོང་བར་གཟབ་ནན་བྱེད་དགོས། གང་ལྟར་ཀྱང་ལུས་ཆོས་གྲལ་ལ་བསྡད་ཀྱང་སེམས་ཚོང་འདུས་ཀྱི་དཔེ་ལྟར་མ་སོང་བར་ལུས་ཆོས་གྲལ་དུ་ཡོད་པ། སེམས་ལུས་ནང་དུ་ཡོད་པ། སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་མ་སོང་བར་རི་དྭགས་ཀྱིས་པི་ཝང་གི་སྒྲ་ལ་ཉན་པ་ལྟར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཉན་དགོས། ཉན་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་ཉན་ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱང་སྟོན་པ་བཞིའི་གོ་རིམ་འཇུག་ལྡོག་མ་ནོར་བར་བྱེད་ནས་ཉན་དགོས། རྟོན་པ་བཞི་ནི། གང་ཟག་ལ་མི་རྟོན་ཆོས་ལ་རྟོན། ཚིག་ལ་མི་རྟོན་དོན་ལ་རྟོན། དྲང་དོན་ལ་མི་རྟོན་ངེས་དོན་ལ་རྟོན། རྣམ་ཤེས་ལ་མི་རྟོན་ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན།། ཅེས་ཆོས་བཤད་མཁན་གྱི་བླ་མ་དང་སོ་སྐྱེ་རབ་བྱུང་དང་སྔགས་པ་གང་ཡིན་ཀྱང་རུང་བཤད་རྒྱུའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། བཤད་རྒྱུའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཚིག་སྙན་པོ་དང་རང་ལ་འཐད་པོ་རེ་བྱུང་ན་དགའ་བ་སྐྱེ། རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཐོག་ཏུ་བྱུང་ན་མི་དགའ་བ་མ་ཡིན་པར་ཚིག་གི་ནང་ནས་བྱུང་བའི་དོན་ལ་བསམ་དགོས། དོན་དེ་ཉིད་ཀྱང་གནས་སྐབས་མངོན་མཐོའི་ཆེད་དུ་གདུལ་བྱ་དྲང་དོན་ལྟར་མ་ཡིན་པར་མཐར་ཐུག་ངེས་ལེགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕངས་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ངེས་དོན་ལ་བསམ་དགོས། ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་བློ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་མ་ཡིན་པར་ཉོན་མོངས་དང་བྲལ་བའི་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་དགོས། མདོར་ན་ཆོས་ཞུ་བའི་སྐབས་སུ་འདུ་ཤེས་གསུམ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། འདུ་ཤེས་གསུམ་ནི། 

རང་ཉིད་ལ་ནད་པའི་འདུ་ཤེས། ཆོས་སྨན་གྱི་འདུ་ཤེས། ཆོས་འཆད་མཁན་གྱི་བླ་མ་ལ་སྨན་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་འདུ་ཤེས་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ངང་ནས་ཆོས་ཞུ་དགོས། ལར་ནི་ཆོས་ཞེས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་རང་གི་མ་དག་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་འདི་ཉིད་བཅོས་བསྒྱུར་གཏང་བྱེད་ཅིག་ལ་གོ་དགོས། སྤྱིར་གཏང་རྒྱ་གར་སྐད་དུ་དྷརྨ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་དེ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ན་འཛིན་པ་དང་། སྐྱོབས་པ་གཉིས་ལ་གོ་དགོས། འཛིན་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཡང་ཁ་ལས་ཟིན་ནས་ཐར་བ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་ལས་རིམ་གྱིས་སྐྱོབས་པ་ཞིག་ལ་གོ་དགོས། གང་ལྟར་ཀྱང་ཆོས་ཟེར་དུས་ཁ་ཆོས་དང་། ལུས་ཆོས་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པར་གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། སྤྱོད་འཇུག་ལས། 

"སེམས་གསལ་གཅིག་བསྐྱེད་འབྲས་བུ་གང་། །ཚངས་པ་ལ་སོགས་ཡིན་པ་ལྟར། 

།ལུས་ངག་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་ནི། །སྤྱོད་པ་ཞན་པས་དེ་ལྟར་མིན། 

།བཟླས་བརྗོད་དང་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་བསྐྱེད་བྱས་ཀྱང་། 

།སེམས་གཞན་གཡེངས་བར་བྱས་པ་ཡིས། །དེ་དག་རིག་པས་དོན་མེད་གསུངས།  

།གང་གི་ཆོས་ཀྱི་དོན་པོ་མཆོག །སེམས་ཀྱི་གསང་འདི་མ་ཤེས་ན། 

།བདེ་ཐོབ་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་འདོད་ཀྱང་། །དེ་དག་དོན་མེད་གྱི་ནར་འཁྱམས།།"

ཞེས་གསུངས་ཡོད། 

 དང་པོ་དངོས་གཞིའི་ཆོས་ཉིད་མ་སྒྲུབ་པའི་གོང་ནས་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་ཀུན་སློང་བཅོས་རྒྱུ་ཉིད་ཧ་ཅང་ནས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།

 སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་ལས། 

"བསམ་པ་དགེ་དང་མི་དགེའི་བྱེ་བྲག་ལས།། 

དགེ་སྡིག་གཟུགས་བརྙན་ཆེ་ཆུང་རྗེས་མི་འབྲངས།།" 

ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་ཀུན་སློང་བསམ་པ་བཟང་ངན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལས་ལུས་ངག་གི་བསག་པའི་དགེ་སྡིག་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེར་རྟེན་དང་པོ་དངོས་གཞིའི་ཆོས་ལ་མ་ཞུགས་པའི་གོང་ནས་ཀུན་སློང་བཅོས་རྒྱུ་ཉིད་ཧ་ཅང་ནས་གལ་ཆེ། ད་ལྟའི་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་འདི་ཉིད་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཡིན་པ་མ་ཟད་གསང་སྔགས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ཟབ་ཆོས་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན། བསྒྲུབ་རྒྱུའི་ཆོས་ཐེག་ཆེན་དང་ཟབ་ཆོས་ཡིན་ཀྱང་བསྒྲུབ་མཁན་རང་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་མིན་ན་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་ཆོས་འདི་ཉིད་ཐེག་ཆེན་དུ་འགྱུར་མི་ཐུབ། བསྒྲུབ་མཁན་རང་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་ཆོས་ཐེག་དམན་ཡིན་ཀྱང་ལྕགས་ནག་ལ་གསེར་འགྱུར་གྱི་རྩིས་ཐེབས་པ་ལྟར་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་སུ་བསྒྱུར་ཐུབ། དེ་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་མཁན་རང་ཉིད་ཀུན་སློང་མ་དག་པའི་གཞན་དབང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། གཞན་ལ་འགྲན་སེམས་དང་ཕྲག་དོག་སོགས་ཀྱིས་ཆོས་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ལས་གནོད་ཆེ་བ་འབྱུང་། དཔེར་ན་སྨན་དུག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་། ལྷ་བདུད་དུ་བབས་པ་ལྟར་ཡིན། ཀུན་སློང་བཅོས་པའི་བསམ་བློ་འདི་ལྟར་གཏོང་དགོས། 

སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་རང་ལྟར་དུ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན། སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པ་བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་བདེ་བའི་རྒྱུ་ངོ་མ་དམ་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་མ་ཤེས། སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་ཀྱང་ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱུག་པ་རེད། 

 ཞི་བ་ལྷའི་སྤྱོད་འཇུག་ལས། 

"བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་གཏི་མུག་པས།། 

རང་གི་བདེ་བ་དགྲ་ལྟར་འཇོམས།། 

སྡུག་བསྔལ་འདོར་འདོད་སེམས་ཡོད་ཀྱང་།། 

སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྒྱུགས།།" 

ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་དུ་ཡིན།། སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བ་གཉིས་ལས། མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་འཐོབ་པའི་ཆེད་དུ། ངས་དེ་རིང་ཆོས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་བསམ་པ་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ལ་བཟོད་མེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་གིས་སྣ་དྲངས་ནས་དངོས་བཞིའི་ཆོས་ལ་འཇུག་དགོས། དེ་རིང་གི་དངོས་གཞིའི་ཆོས་ཉིད་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་ཉིད་ཡིན། བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་འདི་ཉིད་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ཆ་རྐྱེན་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ནི་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞི་ཡིན། 

དེ་ལ་རྒྱུ་དང་པོ་ཞིང་བཀོད་ཡིད་ལ་དྲན་པ། རྒྱུ་གཉིས་པ་དགེ་རྩ་དཔག་མེད་བསགས་པ། རྒྱུ་གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ། རྒྱུ་བཞི་པ་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་བཅས་ཡིན། རྒྱུ་བཞི་པོ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་བྱས་པ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་གསུངས་པ་ལྟར་གང་ཟག་ཉིད་འཆི་ཁའམ་བར་དོ་སྐྱེ་བ་རྗེས་མར་བདེ་ཆེན་ཞིང་དུ་སྐྱེ་ཞེས་གསུངས་ཡོད། སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱིས་གལ་སྲིད་གང་ཟག་དེ་ཉིད་བདེ་བ་ཅན་དུ་མ་སྐྱེས་ན་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཁོང་སངས་མ་རྒྱ་བར་ཤོག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབས་ཡོད། ད་ལྟ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཁོང་སངས་རྒྱས་ཟིན་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ང་ཚོ་ལ་ཞལ་རྫུན་ནམ་ཡང་གསུང་གི་མ་རེད། 

དངོས་གཞིའི་འདོན་པའི་སྐབས་སུ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དམིགས་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏད་ནས་འདོན་དགོས། ང་ཚོའི་གཟའ་ཟླ་བ་རྟག་པར་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་འདི་ཉིད་ཧ་ཅང་ནས་ཀྱང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཆོག དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་ཆུ་ཚོད་གཅིག་རིང་འདིར་ཚང་མས་གཟབ་གཟབ་གནང་ནས་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས། བསྙེན་པའི་སྐབས་སུ་རང་གི་སྤྱི་བོ་ཁྲུ་གང་ཙམ་གྱི་ཐད་རབ་ཏུ་བྱུང་ན་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་གཙོ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། དེ་ལྟར་གསལ་བཏབས་མ་ཐུབ་ཀྱང་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་གཙོ་འཁོར་གསུམ་དངོས་སུ་བཞུགས་ཡོད་བསམ་པའི་དད་པ་དང་མོས་གུས་ཀྱིས་སྒོམ་དགོས། ངག་ནས་བསྙེན་པ་བཟླ་བའི་སྐབས་སུ་རང་གི་སྤྱི་གཙུག་ཏུ་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་སྐུ་ལས་བདུད་རྩི་དཀར་པོ་འོ་མའི་མདོག་ཅན་བྱུང་། རང་གི་སྤྱི་བོ་ལ་ཐིམ། ལུས་ཀྱི་ནད་གདོན་སྡིག་སྒྲིབ་བར་ཆད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་ལྷག་པར་དུ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབས་པ་ལ་བར་དུ་བཅོད་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཉི་མས་བ་མོར་རེག་པ་ནང་བཞིན་ལྷག་མེད་དུ་དག་སོང་བསམ་དགོས། མ་ཟད་རང་ཉིད་ནད་པ་འདྲ་ཡིན་ན་དམིགས་བསལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བདུད་རྩི་འབེབས་སྦྱང་ལ་དམིགས་རྣམ་སྐྱོང་དགོས། འདིས་ཕན་ཐོག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། སྤྱིར་གཏང་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་དམིགས་ཡུལ་ངོ་མ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་ནད་གདོན་སྡིག་སྒྲིབ་དག་བྱེད་དང་ཚེ་རིང་བ་དང་། ནད་མེད་པ་སོགས་ཐུན་མོངས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཙམ་གྱི་དོན་དུ་མིན་པ་ཤེས་དགོས། འདོད་དོན་ངོ་མ་དེ་བརྒྱུད་འདེབས་ནང་ནས་གསལ་བ་ལྟར། 

"གསོལ་བ་འདེབས་སོ་བྱིན་རླབས་དངོས་གྲུབ་སྩོལ།། 

གདོད་མའི་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས།།"

ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་འདོད་དོན་ངོ་མ་དེ་ཡིན། སངས་རྒྱས་འཐོབ་པ་ལས་སླ་བོ་ཞིག་མ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ང་རང་ཚོའི་རྒྱུད་ལ་སངས་རྒྱས་མི་འཐོབ་པའི་བར་ཆད་སྡིག་སྒྲིབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྒྲིབ་ཡོད་པ་རེད། བར་ཆད་དེ་རྣམས་བསལ་བ་ལ་བྱིན་རླབས་ཀྱི་རྩ་བ་བླ་མ། དངོས་གྲུབ་ཀྱི་རྩ་བ་ཡི་དམ། བར་ཆད་སེལ་བྱེད་མཁའ་འགྲོ་དང་ཆོས་སྐྱོང་ཞེས་རྩ་བ་གསུམ་ལ་བསྟེན་དགོས་པ་རེད།

བསྙེན་པ་དངོས་གཞིའི་སྐབས་སུ་བུ་ཆུང་གིས་མ་ལ་འབོད་པ་ནང་བཞིན་དབྱངས་ནས་འདོན་དགོས། བསྙེན་པ་དབྱངས་ནས་འདོན་པ་ལ་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་མང་པོ་ཡོད། དཔེར་ན་ཨ་མ་ཞིག་ལ་བུ་གཅིག་པུ་ཡོད་ན། བུ་དེ་ཉིད་ཁང་པའི་ཕྱི་ལོགས་སུ་སོང་ནས་སྟབས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་བུ་ལ་གཅན་གཟན་སོགས་ཀྱིས་འཇིགས་སྐྲག་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ན་བུ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ལ་འབོད་སྟངས་ལ་མ་ཡིས་དོ་སྣང་གི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཡོད། སྤྱིར་གཏང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མ་བོས་ཀྱང་ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་ཐུགས་རྗེས་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན། འོན་ཀྱང་ང་རང་ཚོས་གསོལ་བ་འདེབས་དགོས་པ་ནི་དེ་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། 

རྗེས་ཐོབ་རྫོགས་རིམ་གྱི་སྐབས་སུ་སླར་ཡང་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ལ་གདུང་ཤུགས་དྲག་པོའི་སྒོ་ནས་གསོལ་བ་བཏབས་པས་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཞལ་འཛུམས་མདངས་དང་བཅས་འདིར་ལྟར་གསུངས་བར་བསམ། རིགས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབས་པ་བཞིན་དུ་ངས་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་སངས་མ་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཁྱེད་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང་། བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཀྱི་ཡིན་པས་དགའ་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པར་བསམ། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དཀོན་མཆོག་ཀུན་འདུས་དང་རྩ་གསུམ་ཀུན་འདུས་ཀྱི་ངོ་བོར་འོད་དམར་པོའི་གོང་བུ་ཞིག་ཏུ་གནས་གྱུར། འོད་དམར་པོ་དེ་ཉིད་རིམ་པར་བྱིན་རླབས་དང་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་རང་གི་སྤྱི་བོ་རུ་ཐིམ། ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསགས་པའི་མི་དགེ་བ་སྲོག་བཅད། མ་བྱིན་ལེན། ལོག་གཡེམ་གསུམ་གཙོར་བྱས་པའི་ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསགས་པའི་སྡིག་སྒྲིབ་ཉེས་ལྟུང་ཚང་མ་དག་ནས་རང་ལུས་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་སྐུ་རུ་གྱུར། འོད་དམར་པོ་དེ་ཉིད་རིམ་པར་སྤྱི་བོའི་རྩ་འཁོར་བརྒྱུད་རང་གི་མགྲིན་པར་ཐིམ། ངག་གི་སྒོ་ནས་བསགས་པའི་མི་དགེ་བ། རྫུན། ཕྲ་མ། ཚིག་རྩུབ། ངག་འཁྱལ། བཞི་གཙོར་བྱས་པའི་ངག་གི་སྡིག་སྒྲིབ་ཉེས་ལྟུང་ཚང་མ་དག་ནས་ངག་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་གསུང་གི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར། འོད་དམར་པོ་དེ་ཉིད་མགྲིན་པའི་རྩ་འཁོར་བརྒྱུད་ནས་སྙིང་ཁར་ཐིམ། སེམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསགས་པའི་སྡིག་སྒྲིབ། བརྣབ་སེམས། གནོད་སེམས། ལོག་ལྟ། གསུམ་གཙོར་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསགས་པའི་སྡིག་སྒྲིབ་ཆ་ཚང་དག་ནས་རང་གི་མ་དག་པའི་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཐུགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རུ་གྱུར་སོང་བསམ་དགོས། གང་ལྟར་ཀྱང་རང་གི་མ་དག་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དེ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་ནས་མཐར་བསྒོམ་རྒྱུའི་ལྷ་དང་། སྒོམ་མཁན་རང་གཉིས་མི་དམིགས་པ་ལྟ་བའི་ཀློང་ནས་གང་ཤར་མ་བཅོས་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ངོ་བོར་མཉམ་པར་བཞག་དགོས། ནམ་རྒྱུན་ང་ཚོའི་འདོན་བཞིན་པའི་རྫོགས་ཆེན་གྱི་ལྟ་བའི་ཚིག་ནང་། 

"མ་ཡེངས་མ་ཡེངས་དྲན་པའི་རྒྱངས་སོ་ཚུགས།།  

གཡེངས་བའི་ལམ་ལ་བདུད་ཀྱི་ཇག་པ་ཡོད།། 

ཆགས་སྡང་ཞེན་པའི་སེམས་འདི་བདུད་ཡིན་པས།། 

གཉིས་འཛིན་ཀུན་གྲོལ་སྒྱུ་མའི་ངོ་བོར་བལྟོས།།

ཀ་དག་མ་བཅོས་རང་སེམས་མངོན་གྱུར་པ།། 

སངས་རྒྱས་གཞན་ན་མེད་དོ་རང་སར་ཞོགས།། 

གཞན་ནས་འཚོལ་རྒྱུ་མེད་དོ་རང་བབས་ཞོགས 

མ་སྒོམ་ལྷུན་འགྲུབ་ཡིན་པས་རྒྱལ་ས་ཟུངས།།"

 ཅེས་པའི་ཚིག་དོན་ལྟར་མ་ཡེངས་པར་སྒོམ་བྱེད་དགོས། མཇུག་ཏུ་དེ་རིང་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་འདིས་མཚོན་དགེ་བ་གང་བྱས་པ་རྣམས་སྤྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བའི་ཆེད་དུ་བསྔོ་བ་བྱེད་དགོས། བསྔོ་བ་ནི་དགེ་རྩ་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན། མ་བསྔོས་ན་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཉོན་མོངས་སོགས་ཀྱིས་དགེ་རྩ་འཇོམས་འགྲོ། དགེ་རྩ་གང་བྱས་པ་རྣམས་དགེ་རྩ་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་མ་འཕྲད་པའི་གོང་ནས་བསྔོ་བ་ཧ་ཅང་ནས་གལ་ཆེ་བས་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་མཉམ་དུ་གསུངས་རོགས།། དེ་རིང་གི་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་བཤད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན། 

དེ་རིང་འདིར་དངོས་སུ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཞུ་བ་ཡོངས་དང་། ལྷག་པར་དུ་གཟུགས་མཐོང་བརྙན་འཕྲིན་འདི་ཐོག་ནས་ཐག་རིང་ལ་ཡོད་པའི་ངོས་ཀྱི་ཆོས་གྲོགས་ཕོ་མོ་ཡོངས་ནས་དོ་སྣང་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་དེ་རིང་གི་ཆོས་ཐུན་འདིར་གསན་གཟིགས་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་དམིགས་བསལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཡོད།།   

Cultural Revolution style atrocities in Tibet

In the region of Kham in Tibet, a 99-foot statue of the Buddha, 45 large prayer wheels, and Drakgo Monastery’s Gaden Namgyal Monastic school were razed and demolished by Chinese authorities based on false grounds of insufficient building documentation and the violation of zoning laws.

Earlier last year, Drakgo Monastery’s Gaden Namgyal Monastic school, which was a center for education in the area providing classes in Tibetan Buddhism and Tibetan language, along with Mandarin Chinese and English, was closed and demolished under the false ground of not having proper documentation and for violating land zoning laws. Students were given a three-day notice before being expelled, and after its closure, the 130 students were forced to return home to their villages without alternative access to education.

The enormous bronze statue was erected in 2015 after consulting guidance from local Lamas and monks. The statue is said to have been constructed to protect against unfavorable events such as natural disasters, famine, war, etc. The project was completed with full approval from local authorities and district government offices and is said to have even received praise from local officials. The project was funded by the contribution of local Tibetans amounting to around 4,000,00 Yuan ($6.3 million USD) and around 1,800,000 Yuan ($282,500 USD) were spent on prayer wheels. 

It is believed that more recently, higher-ranking government officials criticized the size of the statue. Reports allege that county chief Wang Dong Sheng was responsible for the destruction in Drakgo; he is a top official who was also implicated in the destruction of Larung Gar and Yarchen Gar, one of the most famous centers of the Nyingma Tibetan Buddhist school where around 20,000 monks and nuns inhabited. Later, county authorities claimed that construction documents were not approved and that the height of the statue violated local building codes and was prohibited, thereby ordering its demolition. During the demolition, military troops were present in order to discourage any form of protest.

Before the destruction of the statue and prayer wheels, authorities and officials called all of the local Tibetan people who were forced to come to the site of the statue before the demolition. Initially, people were vetted to ensure the absence of recording devices and phones in order to suppress images and news from spreading. Actually, the Tibetan locals did not want to come to see the desecration of the site, but officials enforced their participation. They were told, “Look at it! You cannot do this in the future!”. Officials terrified and greatly disturbed the people. It is so terrible that this was done, and so mean-hearted towards the poor, humble Tibetan people.

Everything was destroyed: the Buddha statue, the prayer wheels, the school, prayer flags were burned. But this was not enough. They broke all of the Tibetan people’s hearts. I heard from a confidant who hails from the Drakgo village that many people wept and covered their faces.

As those of you who have visited my Dharma Center know, I have a few Buddha statues in my garden. Sometimes, when non-Buddhists, such as my neighbors, locals, etc., pass by the Manjushri Dharma Center, they tell me that when they see the statue and look at the Buddha’s face, they feel great happiness. Even some of my friends who are non-Buddhists have Buddha statues in their own homes and gardens. Buddha Shakyamuni also said that whosoever sees my statue and face, I wish that you get peace of mind. This was his prayer. We cannot see the Buddha physically, but this is his form, or rupa, that we can see now in his memory. The statue of the Buddha is unique in that many, Buddhists and non-Buddhists alike, say that they love to see Buddha’s face. This is so interesting.

To hear of this happening in Tibet deeply saddens me and I commiserate with Tibetan people. I don’t know why the Chinese authorities would commit such terrible and atrocious acts. It does not make any sense to me. Here in the United States, we read about events like this and are dumbfounded; it is really hard to believe. I don’t know how long the Chinese will continue to abuse the Tibetan people. They began in 1959 and have continued for over 60 years. It seems that every time I mention Tibet, I have bad news, and I apologize for this, but it is very important for us to know and understand what is going on and the reality of the situation, even if this is very painful for those who care for Tibet and Tibetan people.

I live here in the United States, and there is not much that I can do, but I can act as a messenger and continue to follow the situation in Tibet. I want to update and share with those of you who care about Tibetan people, human rights, and who follow the Truth. This is something that I can do for Tibet and the Tibetan people is to spread the truth. It is a very strange time that we live in. There are so few people who follow the truth, really. No one seems to care; most don’t care about the truth. They just follow money and power. You see this everywhere, in countries and society, etc. That is why the world has become a sad place, with a suffering, disease, natural disasters, the disruption of the environment and the five elements, and Dharma is disregarded. This stems from human beings and our actions, or our karma.

I, Khenpo Karten Rinpoche, dictated this short blog post following destruction in Drakgo. This blog was transcribed by my student, Karma Choeying, through a series of audio recorded messages and conversations.

Passing of and Tribute to Desmond Tutu

 

As many of you know, Desmond Tutu, the well-known South African Anglican bishop and theologian, known for his work as an anti-apartheid and human rights activist, passed away on December 26, 2021. Upon hearing the unfortunate news of his passing, I was deeply saddened. This is not only a great loss for the world, but especially heartbreaking for the Tibetan people. Many people are familiar with Desmond Tutu, a prominent global figure.

After he passed away, I listened to a broadcast which recounted his biography. It was very interesting as his story, the apartheid in South Africa and the Black and White people, is similar to what happened to Tibet in China. He worked so hard for world peace, human rights, and many many other issues, and he made a profound and positive impact. 

In addition to his role as a humanitarian, Desmond Tutu was an important religious figure: once the Archbishop of Capetown, theologian, and teacher, known as a voice of African theology. In addition, he is also very special to His Holiness the Dalai Lama, his very best friend, as they say. His relationship with His Holiness is well-documented, and you can read more about his life story from many different sources. You can read the book that the two co-authored: The Book of Joy: Lasting Happiness in a Changing World, which is widely acclaimed as a wonderful book. If you would like to watch a short video which illustrates a bit more about their special relationship, please follow this link:

Facebook Video

I feel that their friendship is such a great example, being from two different religions, a Buddhist and a Christian, and different nationalities, one from Tibet and one from South Africa, both Nobel Peace Prize Laureates. Interreligious dialogue, fellowship, and harmony is of utmost importance to me. People from all religions now inhabit this planet as a big home together, and we must cohabitate in peace. A few days before the passing of Desmond Tutu, a student of mine sent me the Christian Bible translated into Tibetan. In conversation, I expressed my desire to learn more about Christianity, so he decided to find a copy of the Bible in Tibetan and had it mailed to me.

I am very saddened because, in the world right now, good people, especially good leaders, are very rare, and we have lost one of them. Just look at the leaders of most nations; instead of being peacemakers, they terrify their own citizens and other countries, threatening each other and displaying their power and strength through weapons, technology, intimidation, etc. This is a very sad state of affairs, I feel.

We do have a few good people, such as His Holiness the Dalai Lama, Desmond Tutu, and some others, I believe. I deeply believe that the world desperately needs good people. We say, world peace does not come from outside or outer circumstances; it comes from inside humanity. As His Holiness always says, world peace is within you. First, you must have peace of mind, love, and compassion. Then, work together – just like His Holiness and Desmond Tutu – good people all working together for world peace, then achieve world peace. Now that Desmond Tutu has passed away, in order to honor his dream and legacy, what are we going to do? We must continue his aspiration of peace; world peace has not been accomplished, and if you are among those who believe in him and his goal, whatever religion, if you are very genuine and serious from your heart, you must do something by taking action.

Remembering Desmond Tutu, an illustrious religious leader and activist, and his legacy, I am deeply saddened that the world has lost a peerless example of a first-class human being; I hope that we follow his example and continue his legacy.

I, Khenpo Karten Rinpoche, dictated this short blog post following the passing of Desmond Tutu, great religious leader, humanitarian, and friend of His Holiness the Dalai Lama and theTibetan people. This blog was transcribed by my student, Karma Choeying, through a series of audio recorded messages and conversations.