Monday, August 5, 2024

The Importance of Contemplation and Mind Training in the Modern Age


Body, speech, and mind are the fundamental aspects of sentient beings. Buddhists refer to these as the three doors or three gates. Whether one desires to open these doors towards virtuous or non virtuous deeds depends on the mind and how well the mind has been trained. 

For example, when we say a person is good, what do we actually mean? Unless we are omniscient, we cannot know or see the state or quality of a person’s mind. However, we designate the good or bad aspects of this person based on their actions or words. We often infer a person is ‘bad’ when we see negative actions of the body such as killing or stealing, or negative actions of speech such as lying or divisiveness. Likewise, we tend to classify a person as ‘good’ when we see actions of compassion and love or speech of gentleness, kindness and truth. 


Therefore, armed with these ordinary basic characteristics of the body, speech, and mind, it is difficult to benefit sentient beings and we cannot definitively say that we can be of benefit to others. First, we are ordinary beings steeped in ignorance. Secondly, during these degenerate times, even if the Buddha himself were to appear before you, you would not believe. Hence, in order to be of benefit, it is imperative that we keep constant awareness of our actions of body, speech, and mind. The pictorial maxim of the three wise monkeys, covering their eyes, ears, and mouth respectively, bears significant truth to how we must conduct our lives. The actions of the Buddhas and Bodhisattvas through their body, speech, and mind all result in the benefit of sentient beings one hundred percent of the time. Great Dharma Masters (Dampae kyibu lamas) and scholars (geshes) are able to benefit, though only up to a certain point. Actions of ordinary beings like us, while we may think we are doing something positive, instead of benefiting, sometimes on the contrary we cause harm. Thus, in certain circumstances, it is better not to say anything. There is a saying, “Do not look at everything you see. Do not listen to everything you hear. Do not utter everything that comes to mind.” This is the principle communicated by the three monkeys covering their eyes, ears, and mouth. 



Before many years ago, during the age of the perfection years in the time of the Kadampa Masters when Buddhism was widely prevalent in Tibet and the Himalayan regions, there was a fundamental understanding that everything completely depended on the mind. Out of the three states of body, speech and mind, the mind was considered the most important and given the highest attention. Therefore, if you are able to train the mind efficiently, then everything stemming from that state of mind is beneficial. Hence every effort and resource was directed towards the achievement of this goal of training the mind with effort, perseverance, and meditation. Through such concerted efforts and gradual improvements, many were able to attain the ultimate path to liberation, as is stated in the Heart Sutra,“Tayatha-gate-gate-paragate-parasamgate-bodhiya-soha.” 


Today in the 21st century, people are doing just the opposite: instead of pursuing the training of the mind, people tend to focus on the satisfaction of the five sense objects, which are sight, sound, smell, taste, and touch. Constant pursuit of the outer sensory objects leads to an unending pursuit for the satisfaction of the senses without the ability to see beyond the senses. During the age of perfection, the Tibetan Lamas pursued turning the mind inwards and achieving liberation. We can say there are two paths, the temporary path, which is the pursuit of worldly desires, and the ultimate path, which is the pursuit of liberation. Therefore, the pursuit limited solely to this lifetime is temporary and finite. All accumulation ends in exhaustion, all birth ends in death, all coming together ends in separation, and all that is constructed eventually gets dismantled. In the age-old Himalayan tradition, the pursuit of the cultivation of the mind, it has the capacity of endless development and improvement. It not only brings happiness during this lifetime, but results in ultimate happiness. Moreover, not only does it bring happiness to oneself, but has the capacity to bring happiness to others. 


For example, Milarepa achieved liberation in one life. He was able to achieve this by wholeheartedly putting all his efforts towards the development and happiness of the mind. As the Tibetan saying goes, give less importance to food, clothes, and fame in order to achieve happiness. Milarepa spent years in isolated caves in meditation. During one of these episodes, when he was laying down beside a road, there happened to be three young teenage girls approaching his path. They were all very beautiful and well dressed. Milarepa, on the other hand, appeared dirty, almost naked, with not enough clothes on his body and a foul smell. The girls when approaching nearby covered their noses with their hands and made a derogatory remark, wishing to never be born in such a pitiable state as that of Milarepa. Milarepa slowly raised his head, looked at the girls, and is said to have composed a song. In the song, he stated that the girls were extremely fortunate to have come across Milarepa, who was a liberated being having accomplished the ultimate truth. Further, he said that the aspirations of the girls to never be born in such a state as Milarepa is not even in the likelihood of their karma. Therefore, they need not make such aspirations as they were not going to be reborn in such a state as to be accomplished like Milarepa. Milarepa said that in the future, very few individuals will achieve the state of accomplishment like him and though he has shown the path to liberation, only rare individuals will be able to attain such a state of accomplishment. From his perspective, he saw all sentient beings steeped in ignorance and madness. He said to them, “You three girls see me as a madman in a state of pity, but in actuality I am already a liberated being and you are ignorant.” 


Personally, I feel that there are many things to be done with the body, speech, and mind. Through these three doors, we engage in virtuous and non virtuous actions. I feel that, like Milarepa, during our everyday life we need to put special emphasis on the mind and engage in mind training and use it to its fullest capacity, becoming familiar with it. The mind is the most intimate and closest thing that we have and we cannot be separated from it for even a moment. However, we ignore the mind and pursue after other sensory objects. Ignorantly, we place importance on temporary sensorial gratifications and direct our time, resources, energy, and attention to external objects, which ultimately become the enemy of the mind and bring unhappiness. Therefore, I feel not forgetting about the mind and its awareness every moment of our existence is important. Sometimes, while staying in solitude, my students express worry that I may be feeling lonely and unhappy. They offer their companionship to have breakfast or dinner with me. They feel that if you are without a companion during meals, you must be lonely. Sometimes, I jokingly tell them that today I am having a meal with my best friend – my mind. Therefore, the mind can be your most intimate and closest friend. If you are able to tread on the path of this pursuit of the mind, then you will reach a place where you have never gone before. All this is in my writing entitled, “A Dharma Gong to Wake Us from Ignorance”: 


།རང་སེམས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་། །བདག་པོ་རྒྱག་མཁན་མི་འདུག། 

།ཐམས་ཅད་དབང་ལྔའི་རྗེས་སུ། །གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་འབྲངས་སོང་། 


Nobody takes care

of the wish-fulfilling jewel of mind.

Everyone chases the five senses,

one after another.


།བསྲུང་རྒྱུ་ལུས་སེམས་གཉིས་ལས། །ཡོད་ཚད་ལུས་ལ་སྤྲད་ནས། 

།སེམས་འདི་བདག་མེད་རེད་ཞག། །དེ་འདྲའི་སེམས་པ་སྐྱོ་བ། 


Between body and mind

we give all care to our body

and leave no one in charge of our mind;

how sad is such an attitude!


As for myself, I have gained a lot of experience of how people live their daily lives from having traveled around the world and being exposed to both Eastern and Western traditions. Before the Manjushri Dharma Center was established in California, I had the opportunity to live in the homes of many families and interact with them daily. They were all very kind to me. After a meal, they would often say, “Now that we have three hours of free time, what should we do? Either we go to the beach, or hike, or see a movie etc.” Their suggestions felt quite strange to me as my intention after lunch with some free time on hand was to use it to sit in contemplation about the mind. This occurrence was almost universal with every family. Having spent much of my time in Tibet and with a background and habituation in meditation and contemplation, I have come to consider the ultimate duty of an individual human being is to train the mind and be familiar with the mind. I feel people are constantly in the pursuit of doing something, whether it be physically doing something or verbally speaking, etc. Not much emphasis is placed on the workings of the mind. And, if they do consider the mind to be important, it is not on the top of their list of priorities. There is nothing that cannot be accomplished and what gets accomplished is based on what your priority is. I feel that the pursuit of physical and external objects have been accomplished by us through many of our lifetimes. In our past life, we most definitely must have done something similar to what we are doing now. As is said in the teaching, “A Dharma Gong to Wake Us from Ignorance”:


།ཕྱི་ཡི་དཔལ་འབྱོར་ཁང་ཁྱིམ། །སྲུང་ལ་ཉིན་མཚན་བྲེལ་ཅིང་།

 །ནང་གི་སེམས་ཉིད་འདི་ལ། །བདག་པོ་རྒྱག་མཁན་མི་འདུག། 


Taking care of external house and wealth, 

Keeps us busy day and night,

Leaving no one to take care of 

The inner essence of our mind.


།སྔ་མ་ཅི་བྱས་ད་ལྟའི། །ལུས་ལ་བལྟོས་དང་གསལ་ཞིང་། 

།ཕྱི་མ་གར་འགྲོ་ད་ལྟའི། །ང་ཚོའི་ལག་པར་འདུག་གོ། 


How did we act before?

Look at our present body and it is clear.

Where will we go next life?

That is in our hands right now.


We don’t have to ask for divinations and fortune telling. We can say with certainty that our past life has been occupied in the pursuit of physical senses with the result of being born as we are today. Therefore it is said to know your past, look at what you are today, and to know the future look at your actions of today. Since ultimate happiness comes from the mind, it is imperative for us to change our course of action and look inwards towards the mind. Our most trusted friend, Guru, and Deity is in the mind. Forsaking the treasure of the mind and replacing it with the counterfeit treasures of the outer world only brings disappointment and unhappiness. I feel if our pursuit is prioritized towards the contemplation of the mind, then we can tread on a path that will lead to the accomplishment of the ultimate truth. Our basic monkey mind is easily distracted and this distraction is exemplified and compounded with everything that surrounds us in these so called modern times with enticements of gadgets, advertisements, activities, etc. This creates an environment where an individual is unable to just sit and contemplate. Therefore, it is important to just sit and meditate on the mind with techniques such as meditation focusing on the breath. When someone says that they’re staying at home, it doesn’t refer to just sitting and doing nothing. The individual is engaged in doing something, keeping themselves busy by reading a book or watching a movie. Detaching from any form of physical and speech activity and the pursuit of just sitting with the mind is important. 


Just as in Milarepa and Gampopa’s story. After Milarepa had given teachings and instructions to his student Gampopa for twelve years, he said that he had a very special and exclusive teaching he wanted to give Gampopa. Gampopa was very curious as to what kind of teaching Milarepa was referring to as he had already received the entirety of Milarepa’s teachings. One day, Milarepa told Gampopa that he has been an excellent and well accomplished student, and that it was not necessary for him to stay with Milarepa any longer. It was time for him to leave for his village. Milarepa accompanied Gampopa to the edge of the river to bid him farewell. When Gampopa crossed over to the other side of the river, he suddenly remembered the special teaching Milarepa had promised him. So he shouted back to Milarepa and said he would return across the river in order to receive the special teaching that Milarepa had promised. Milarepa said he need not come back across the river. Milarepa would give him the special teaching from across the river. Then, Milarepa lifted up his lower garment and showed Gampopa his bottom that had become completely callused because of all the years of sitting in meditation and contemplation. This was a profound final teaching to Gampopa that emphasized sitting in meditation is much more important than Mahamudra (Chakgya chenpo) or the Six Yogas of Naropa ན་རོའི་ཆོས་དྲུག། (Naro cho druk). 


Thus, I feel in this modern era after retirement with daily living provided with pension or savings benefits, for some of us there is the opportunity and the time to sit in contemplation. However, many engage in even further pursuits and schedules that keep them busy. I feel that even though our younger years have been spent in mundane worldly pursuits, in retirement there is every opportunity and time to just sit as Milarepa had indicated in his final display to Gampopa. I wanted to express my views out of compassion for my students who have developed a karmic relationship with me as a Teacher. I hope this will be of benefit to you all. Tashi Delek


This blog was dictated by Khenpo Karten Rinpoche, and transcribed and translated by Dechen Baltso, with a bit of assistance from Karma Choeying, through a series of conversations and audio recorded messages. 



Monday, July 15, 2024

ཆོས་འཁོར་དུས་ཆེན་ཉིན་མོ་བདེན་བཞིའི་ཆོས་བཤད་བྱས་པ།


ཁར་རྩང་སྟེ་བོད་ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་བཞི་སྤྱི་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་དགུ་ཉིན་མོ་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཁོར་གླིང་ཆོས་ཚོགས་ནས་སྔ་ནས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་དོན་ལྟར་དགུང་མོ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་པའི་སྐབས་སུ་བདེན་བཞིའི་ཆོས་བཤད་བྱས། ལོ་རེའི་ཆོས་འཁོར་དུས་ཆེན་ཉིན་མོ་གལ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་བདེན་བཞིའི་ཆོས་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ལར་ནམ་རྒྱུན་ང་ནི་བདེན་བཞི་དང་། སྐྱབས་འགྲོ། བློ་ལྡོག་རྣམ་བཞི་སོགས་འཆད་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་བོ་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། དེང་སང་ནུབ་ཕྱོགས་པ་གཙོར་བྱས་པའི་ནང་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ཆོས་པ་ཡིན་ཟེར་རུང་འགག་ལ་ཐུག་དུས་རང་གཙོར་བྱས་ཚང་མ་ལས་འབྲས་དང་མཆོག་གསུམ་ལ་ཡིད་ཆེས་དེ་ཙམ་མེད་པ་མ་ཟད། འགའ་ཤས་ཤིག་ནས་ཆོས་ལ་བསྟེན་ནས་ཚེ་འདིའི་ལྟོ་གོས་དང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལག་ཆ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཟིན་པ་ཚང་མས་མཐོང་ཆོས་སུ་ཡོད་པ་ནི་ཉུང་ཉུང་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། དེ་ནི་བློ་གཟུར་བོར་གནས་ནས་དྲང་པོར་བཤད་ན་དང་པོ་ནང་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་སྐབས་སུ་འཇུག་སྟངས་ཀྱི་གོ་རིམ་རྣམས་ནོར་སོང་བ་རེད། ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་སྐབས་སུ་འཇུག་སྒོ་དང་པོ་དེ་ནས་ནོར་སོང་ན་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ཚང་མ་ནོར་འགྲོ་བ་རེད། དཔེར་ན། བོད་ཚེས་དང་པོ་ནས་ནོར་སོང་ན་ཚེས་པ་བཅོ་ལྔའི་བར་ཚང་མ་ནོར་འགྲོ་བ་ལྟར་རེད། གང་ལྟར་ཀྱང་ནང་ཆོས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བདེན་བཞི་དང་། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས། ལས་འབྲས། སྐྱབས་འགྲོ་སོགས་ཀྱི་གོ་བ་ཇི་བཞིན་མ་ཆགས་གོང་ནས་དེང་སང་ཕྱི་རྒྱལ་བའི་མི་མང་པོ་ཞིག་ནས་རྫོགས་ཆེན་དང་ཕྱག་ཆེན། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སོགས་ལ་འགྲོ་མཁན་ཧ་ཅང་མང་། དེ་ལྟར་དུ་སོང་བའི་ཆོས་དེའི་གྲུབ་འབྲས་སུ་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་རང་སེམས་འདུལ་རྒྱུ་ཕར་ཞོག ཆོས་དང་གང་ཟག་གཉིས་ཐག་རིང་དུ་སོང་ནས་མཐར་ཆོས་དྲེད་དང་། ཟོག་པོ་བསྟན་བཤིགས་སོགས་ལ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་དེར་བརྟེན་མཉམ་མེད་དྭགས་པོའི་ཞལ་ནས།

“ཆོས་ཆོས་བཞིན་དུ་མ་བསྒྲུབ་ན་ཆོས་ཀྱིས་སླར་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་བྱེད།”
ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་དུ་རེད།
རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ངས་ཀྱང་དེ་རིང་དུས་བཟང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བཟུང་སྟེ་གལ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་ངོས་ཀྱི་སྐད་བསྒྱུར་བྱམས་པ་མཐར་ཕྱིན་བརྒྱུད་བདེན་བཞིའི་ཆོས་བཤད་བྱས། དེ་ལ་དང་པོ་སྟོན་པས་བདེན་བཞི་ཇི་ལྟར་གསུང་ཚུལ། བར་དུ་བདེན་བཞི་རེ་རེ་བཞིན་ངོ་སྤྲོད། མཐར་བདེན་བཞི་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་བཅས་ས་བཅད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ཡིན། མཐར་དོགས་བཅོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྟོན་པས་བདེན་བཞིའི་རྒྱུ་འབྲས་གོ་རིམ་དཀྲུག་ནས་གསུང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། བདེན་བཞིའི་ཐོག་ནས་དཔྱད་སྒོམ་ཇི་ཙམ་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་གསལ་བཤད་དང་། མཐར་དྲི་བ་དྲིས་ལན་སོགས་ཀྱིས་དེ་རིང་གི་ཆོས་ཁྲིད་དེ་བཀྲ་ཤིས་པའི་ངང་ནས་མཇུག་ལེགས་པར་གྲུབ་པའོ།

Thursday, July 11, 2024

བདེ་སྲུང་ལས་བྱེད་ཉི་མ་ཚེ་རིང་ཕེབས་པ།


བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལ་གནས་བཞུགས་བདེ་སྲུང་ལས་བྱེད་ཉི་མ་ཚེ་རིང་ལགས་ཕེབས་པ།
ཉི་མ་ཚེ་རིང་ནི་ངོས་ཀྱི་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་མ་བརྒྱུད་ནས་རུས་རིགས་གཅིག་པའི་སྤུན་མཆེད་ཐག་ཉེ་བོ་ཅན་ཞིག་རེད་འདུག དེའི་སྐོར་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ཞུས་ན། གཅིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་ང་དགུའི་ལོར་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་བཙན་ཟོས་བྱས་ནས་བཟུང་བོད་རིགས་རྣམས་དཔེར་ན། སྲན་ཕུང་བེར་ཀས་གཏོར་བ་ནང་བཞིན་མི་འདོད་བཞིན་དུ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་སོགས་སུ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོང་དགོས་བྱུང་ཡོད། སྐབས་དེ་དུས་ཉི་མ་ཚེ་རིང་གི་ཨ་མ་ཁུས་ཕྲེང་ལྷ་མཚོ་ཡང་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོང་ནས་རྒྱ་གར་Madhya Pradesh འམ། ཡང་ན་བོད་ཀྱི་ཕན་བདེ་གླིང་ཞེས་པའི་གཞིས་ཆགས་སུ་བསྡད་འདུག ཁུས་ཕྲེང་ལྷ་མཚོ་ནི་ཁམས་ནང་ཆེན་མདོ་ཁམས་གཞུང་ངོས་ཀྱི་སྐྱེ་ཡུལ་དང་ལུང་པ་གཅིག་པ་རེད།
ངོས་ཀྱི་སྤུན་མཆེད་རྒན་པ་བསམ་གཏན་གྱི་གནའ་མ་དེ་ཁུས་ཕྲེང་ཚང་གི་བུ་མོ་རེད། མོ་ནི་ད་ལྟའི་ང་ཡི་ཚ་བོ་ཚ་མོ་གསུམ་གྱི་ཨ་མ་དེ་རེད།
གཅིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་གོ་བརྒྱད་ལོར་ང་ཡང་རྒྱ་གར་ལུང་པར་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འབྱོར། སྐབས་དེ་དུས་ལོ་གཅིག་ལྷག་རིང་སྐྱབས་མགོན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལ་བསྡད་ནས་གསུང་ཆོས་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་བྱུང་། ཉིན་གཅིག་ཕ་ཡུལ་གཅིག་པའི་ཨ་ནེ་མདོ་སྒྲོན་གླིང་སྐོར་དུ་སོང་བའི་སྐབས་ཕ་ཡུལ་ཁམས་ནང་ཆེན་མདོ་ཁམས་གཞུང་ནས་ཡིན་པའི་ཨ་མ་རྒན་མོ་ཞིག་དང་སྐོར་ལམ་ནང་ནས་འཕྲད་འདུག ཨ་ནེ་དང་ཨ་མ་གཉིས་གླིང་སྐོར་ནང་ནས་སྐད་ཆའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ཨ་མ་རྒན་མོ་དེ་རུས་རྒྱུད་ནས་ང་ཡི་ཚ་མོ་གཉིས་ཀྱི་སྤུན་མཆེད་ཡིན་པར་ཨ་ནེ་ལགས་ནས་ཤེས། ང་ཡི་སྤུན་མཆེད་རྒན་པའི་ཚེ་རོགས་ཁུས་ཕྲེང་ཚང་གི་བུ་མོ་ཡིན་ཅིང་གླིང་སྐོར་ནས་འཕྲད་པའི་ཨ་མ་འདི་རྒན་མོ་འདི་ཡང་ཁུས་ཕྲེང་ཚང་མི་བུ་མོ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་ཨ་ནེའི་མདོ་སྒྲོན་ནས་ང་ལ་མཚར་རྩེད་དང་སྦྲག་འདི་ལྟར་ཟེར། 
"དེ་རིང་ངས་མཁན་པོ་ལགས་ཁྱེད་ལ་མ་བསམ་ལྷུན་འགྲུབ་ཀྱིས་གླིང་སྐོར་ནང་ནས་གཞིས་ཆགས་ཨ་མ་རྒན་མོ་ཞིག་སྤུན་མཆེད་ཅིག་རག་སོང་།" 
ཞེས་ཟེར། ཨ་ནེ་མདོ་སྒྲོན་ནི་ང་ཡི་ཕ་ཡུལ་གཅིག་པ་ཡིན་པ་མ་ཟད། གྲོང་གསེབ་གཅིག་པ་ཡིན་དེ་བས་བོད་ནས་ཀྱང་ང་ལ་རེ་ལྟོས་ཆེན་པོ་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་ཚང་གཉོམ་ཆུང་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།
ཉིན་ཤས་རྗེས་ནས་ཨ་ནེ་མདོ་སྒྲོན་བརྒྱུད་ནས་གླིང་སྐོར་ནང་ནས་ཁུས་བཟའ་ཨ་མ་ལྷ་མཚོ་དང་ཐུག་རྒྱུའི་དུས་བཀག་བྱས། ཨ་ནེ་ངེད་གཉིས་གླིང་སྐོར་ལ་འགྲོ་བའི་སྐབས་སུ་ལྷ་རྒྱལ་རིའི་བསང་གསོལ་གཏོང་སའི་འཕོངས་སྟེགས་ཐོག་ཏུ་ལག་ཏུ་འཁར་རྒྱུག་དང་ཕྲེང་བ་མཉམ་དུ་ཐོགས་ཤིང། སྐེད་པ་སྒུར་ཅིང་སྐམ་ལ་རིད་པའི་ཞལ་ནས་ཕ་ཡུལ་ནང་ཆེན་པའི་གྲོང་སྐད་བསྲེ་སླད་མེད་པར་སྐྱོན་མཁན་ཞིག་དང་འཕྲད། དེ་ནི་དེ་རིང་ངོས་ཀྱི་མགྲོན་པོ་བདེ་སྲུང་ལས་བྱེད་ཉི་མ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱི་ཨ་མ་དེ་རེད་འདུག་ལ་མ་ཟད་ཁ་རྩང་ཨ་ནེ་མདོ་སྒྲོན་ལགས་དང་འཕྲད་པའི་ཁུས་བཟའ་ལྷ་མཚོ་ཡང་རེད།
ཨ་མ་དང་ཨ་ནེ་མདོ་སྒྲོན་ངེད་གསུམ་གླིང་སྐོར་ལམ་ནས་ཇ་འཐུང་ས་ཞིག་ཏུ་སོང་ནས་ཨ་ནེ་ལགས་ནས་རྒན་མོ་ངེད་གཉིས་ཕན་ཚུན་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་རེས་བྱས་ཤིང་ཁ་བརྡ་འགོ་འཛུགས་བྱས། མ་རྒན་ལྷ་མཚོ་ནི་བཀྲུས་ན་མ་དག་པའི་ཕ་ཡུལ་ཁམས་ནང་ཆེན་ནས་ཡིན་པ་མ་ཟད་ངོས་ཀྱི་སྐྱེ་ཡུལ་གཅིག་པ་མདོ་ཁམས་གཞུང་ནས་རེད་འདུག དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒན་མོ་ལྷ་མཚོ་དང་ངེད་གཉིས་རྡ་ས་སྐྱིད་རོང་གྲོང་གསེབ་ནས་འདུག་ས་ཐག་ཉེ་ཡིན་སྟབས། གཏམ་དཔེར། ཁྱིམ་མཚེས་བར་ཐག་ཉེ་ན། ཙི་ཙི་ཕར་རྒྱུག་ཚུར་རྒྱུག།ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར་ངེད་གཉིས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཐུག་རྒྱུ་ཇེ་མང་ལ་སོང་བ་མ་ཟད་ཨ་མ་རྒན་མོ་ཕ་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐད་ཆ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཉན་རྒྱུ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་བས་ངས་ཀྱང་ཕ་ཡུལ་ནང་ཆེན་ཕྱོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ནས་ཁུས་ཕྲེང་ཚང་གི་ད་ཡོད་ཀྱི་མི་སྣ་སོགས་རང་གིས་གང་ཤེས་རྣམས་འགྲེལ་བཤད་སོགས་དང་འབྲེལ་འདས་མ་ད་གསུམ་གང་དྲན་མ་རྒན་ལ་བཤད་པས་མ་རྒན་མཚམས་རེ་ནང་ཆེན་པའི་ཡུལ་སྐད་ངོ་དེ་སྐྱོན་ནས་འདི་ལྟར་ཟེར།
“ད་ངོ་མ་ལགས་ངས་ཚེ་སྟོད་ལ་ཆིག་མྱང་ཆིག་འཐུང་ཐེས། ཤི་ཁ་སྡུག་རོ་དེ་བོད་ལ་འདྲུད་ཐུབ་ན་བསམ་ཁི་ཡོད།”
ཟེར་ནས་མིག་ནས་མཆི་མ་ཧྲུག་ཧྲུག་གཏོང་བ་མཐོང་དུས་ང་ཡང་སེམས་སྐྱོ་ལྷང་གིས་ད་ལྟ་ང་ཡི་མདུན་ན་ཡོད་པའི་ཨ་མ་རྒན་མོ་འདིའི་ངུ་ངག་གི་སྐད་ཆ་དང་། མིག་ཆུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་མི་རབས་རྒན་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཤུགས་དང་། བོད་ལ་བཅངས་བའི་བརྩེ་སེམས་ངོ་མ་དེ་མཚོན་ཐུབ་ཀྱི་རེད་བསམ་པ་བྱུང་། ཨ་མ་འདི་དང་མ་འཕྲད་པའི་གོང་ངོས་ཀྱི་སེམས་ནང་དུ་གསར་འབྱོར་དང་གཞིས་ཆག་ཞེས་གོ་ན་རྣ་བར་མི་སྙན་ཅིང་། བསམ་ན་སེམས་ལ་མི་བདེ་བའི་ས་མཐར་འཁྱམས་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླའི་ནང་ཁུལ་དུ་ཁྱབ་བཞིན་པའི་དགོས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ངན་པའི་ནད་ངན་ཀྱིས་ཟིན་ནས་བསྡད་ཡོད་ཀྱང་དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ནད་ངན་དེ་ལས་ཇེ་དངས་སུ་སོང་ནས་ནམ་ཞིག་དུས་ཁོམས་བྱུང་ན་ངེས་པར་རྒྱ་གར་བོད་པའི་གཞིས་ཆགས་འགའ་ཤས་སུ་ཉམས་མྱོང་བརྗེ་རེས་དང་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གྱི་ཆེད་དུ་འགྲོ་འདོད་ལྡོག་མེད་ཅིག་ཀྱང་སྐྱེས། ཉིན་གཅིག་ཨ་མའི་བུ་ཉི་མ་ཚེ་རིང་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱུང་སྐབས་དེ་དུས་ཉི་མ་ཚེ་རིང་དམག་སྒར་ནས་རྡ་སར་སྤོས་མ་ཐག་པ་ཞིག་རེད་འདུག།ཉི་མ་ཚེ་རིང་ནི་ང་ལས་ལོ་གཅིག་ཆུང་བའི་མི་གཞི་བཟང་ཞིང་ཕར་ལྟས་ཚོད་ལ་ཕོ་ཉམས་བཟོ་ལྟ་དོད་པོ། ནམ་རྒྱུན་ཁ་ཉུང་ལ་ཁོག་གསང་ཞིང་། ཚིག་ཉོ་ཚིག་བཙོང་། ཞེས་དྲིས་ན་མ་གཏོགས་སྐད་ཆ་ཆེར་མི་བཤད་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཉི་མོ་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་མ་རྒན་ཁུས་ཕྲེང་ལྷ་མཚོ་དང་། བུ་ཉི་མ་ཚེ་རིང་གཉིས་ཁུས་ཕྲེང་ཚང་གི་རུས་བརྒྱུད་ནས་བཀྲུས་མ་དག་པའི་ང་ཡི་ཚོ་ཚ་མོ་རྣམས་ཀྱི་སྤུན་མཆེད་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་ངོ་འཕྲོད་བྱུང་། སྐབས་དེ་དུས་ངོས་ཀྱི་ཚ་མོ་གཉིས་ཀྱང་རྦིར་མ་ཡུམ་སུས་ཇ་སློབ་གྲྭར་ཡོད་པས་སློབ་གྲྭའི་གུང་སང་ནམ་ཡིན་སྐབས་སུ་འགྲོ་ས་འདུག་ས་ཞིག་ཀྱང་རྙེད་ནས་ཚ་མོ་གཉིས་ལའང་ཕན་ཐོགས་ཆེ་ཙམ་བྱུང་སོང་། དུས་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚ་མོ་གཉིས་ནས་ཀྱང་རྨོ་རྨོ་ལགས་དང་། ཨ་ཞང་ལགས་ཟེར་ནས་སྤུན་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཨ་མ་ཡིན་ཤག་དང་ནུ་མ་ནུ་ཤག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བུ་ཉི་མ་ཚེ་རིང་ནི་བཞུགས་སྒར་བདེ་སྲུང་ལས་ཁུང་ནང་དུ་ལས་བྱེད་ཡིན་པ་མ་ཟད་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐུ་སྲུང་ཡང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་ནི་སྐུ་སྲུང་ནང་ནས་མི་རྫིག་ཤོས་དེ་ཡིན་ཅེས་བཤད་ཀྱང་མི་ཆོག་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད། ངས་སྐབས་རེ་ངས་མཚར་རྩེད་དང་མཉམ་དུ།
“ཁྱོད་རང་གི་མགོ་བོ་དེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་གཙོ་འཛིན་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་མགོ་དང་འདྲ་བོ་འདུག”
ཅེས་བཤད་དུས་ཁོང་ནས་འཛུམ་ཙམ་ལས་ལན་གཞན་གང་ཡང་མེད། རྒན་མོ་ཁུས་བཟའ་ལྷ་མཚོ་དང་བུ་ཉི་མ་ཚེ་རིང་གཉིས་དང་བཅས་ང་ཚོ་ཕན་ཚུན་གཉེན་འབྲེལ་ངོ་ཤེས་བྱུང་ནས་ད་བར་ང་ཡི་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་སོགས་ནང་མི་རྣམས་དང་བརྩེ་སེམས་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེའི་བྲག་ལྟར་གྱུར་ནས་ཐག་ཉེ་རིང་གང་དུ་སོང་ཡང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནས་བུ་ཉི་མ་ཚེ་རིང་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལུགས་མཐུན་གྱི་བོད་རིགས་ཤེས་མཛངས་གཉིས་ལྡན་གྱི་བུད་མེད་ཞིག་དང་ལྷན་གཉེན་སྒྲིག་བྱས། མོ་རང་ནི་རྡ་ཤོད་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་ཡིན་ཅིང་ད་ལྟ་ཁོང་གཉིས་ལ་བུ་མོ་གཉིས་ཡོད། གཉིས་ཀ་བོད་གཞུང་ལས་བྱེད་ཡིན་ཅིང་ཁྱིམ་ཚང་དྲོད་སྐྱིད་དང་ལྡན་པའི་ངང་དུ་གངས་སྐྱིད་ལ་བཞུགས་ཡོད། ཁུས་བཟའ་རྒན་མོ་ལྷ་མཚོ་ལོ་མང་རིང་བུ་ཉི་མ་ཚེ་རིང་དང་མཉམ་དུ་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལ་བསྡད་ཡོད་ཀྱང་ད་ལྟ་མོ་རང་གི་གཏན་སྡོད་བྱེད་ཡུལ་ Madhya Pradesh གཞིས་ཆགས་སུ་བུ་མོའི་མཉམ་དུ་བསྡད་ཡོད། ད་ལོ་ཨ་མ་རྒན་མོ་ལོ་བརྒྱ་དང་གཅིག་ཡིན་ཟེར། བདེ་སྲུང་ཉི་མ་ཚེ་རིང་ནི་ཉེ་བའི་ཆར་ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་Colorado ཀོ་ལོ་ར་ཌོ་ལ་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་བསྟན་སྲུང་དང་བླངས་དམག་ལ་དམག་སྦྱོང་བྱེད་སར་མཛད་སྒོའི་སྐབས་སུ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་རང་གཞུང་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་དང་མཉམ་དུ་གཞུང་འབྲེལ་སྐོར་བསྐྱོད་སྐབས་ཆེད་དུ་ང་སར་ཉིན་ཤས་རིང་འབྲེལ་གཏུགས་ལ་ཕེབས་སོང་། ངས་ཀྱང་གཅིག་ནས་གཉེན་འབྲེལ་སྤུན་མཆེད་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་ནས་རང་གཞུང་ལ་ལོ་མང་རིང་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་ཞབས་ཞུས་གནང་མཁན་ལས་བྱེད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། གསུམ་ནས་ཆེད་དུ་ཐག་རིང་ནས་ཕེབས་པའི་མགྲོན་པོ་ཞིག་བཅས་ཡིན་པ་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རང་འཁོས་ནུས་ཚོད་གང་ཡོད་ཕེབས་བསུ་སྣེ་ལེན་དང་། མ་ཟད་ང་འདུག་སའི་ས་གནས་འདི་འཛམ་གླིང་ནང་ཆེས་སྐད་གྲགས་ཅན་གྱི་ས་ཆ་ཨང་རིམ་བཅུ་གཉིས་ཐོག་སླེབས་ཡོད་པས་ཉིན་རེ་བཞིན་ས་གནས་མ་འདྲ་རེ་ལ་སོང་ནས་ས་ཆ་རྣམས་ངོ་སྤྲོད་དང་ཚ་མོ་ཆུང་བ་བདེ་ཆེན་དབྱངས་སྐྱིད་དང་ལྷན་དུ་འཁྱམས་ཉུལ་སོགས་བྱས་པས་ཧ་ཅང་སྐྱིད་པོ་བྱུང་། ཉི་མ་ཚེ་རིང་ནི་ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་རྒན་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེང་སང་བོད་རིགས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་མཛོ་ཕོའི་ཚུགས་ལམ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་སར་ཡོད་ཀྱང་ཉེ་སྐྱོན་ལས་རིང་སྐྱོན་མེད་པ་ཆོལ་ཁ་དང་ལུང་ཚན་གྱི་ནད་ཀྱིས་མ་ཟིན་ཅིང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དུག་ཆུ་མ་འཐུང་བའི་ལྷག་བསམ་གཟུར་གནས་དྲང་བདེན་ཅན་གྱི་ཕོ་རབས་ཤིག་རེད་འདུག
དེ་རིང་གི་ཉིན་ཐོ་དེ་ཙམ་ཡིན་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས།
ལས་བྲེལ་བར་ནས་མགྱོགས་བྲིས་ཡིན་སྟབས་ཡིག་ནོར་ལ་གུ་ཡངས་གནང་རོགས།





Tuesday, June 25, 2024

༅༅། དྭགས་པོའི་ཆོས་བཞིའི་འགྲེལ་བཤད་མདོར་བསྡུས།

 

བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། 
ཆོས་ལམ་དུ་འགྲོ་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ།
ལམ་འཁྲུལ་པ་སེལ་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། 
འཁྲུལ་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ།

མཉམ་མེད་དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེའམ་མཚན་གཞན་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན་ཡང་ན་སྒམ་པོ་པ་སོགས་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་མང་ཡང་ཡོངས་གྲགས་སུ་རི་བོ་སྒམ་པོའི་འདབས་སུ་བཞུགས་པས་སྒམ་པོ་པ་ཞེས་གྲགས། མདོར་ན་བཀའ་གདམས་པའི་བླ་མ་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་འཁྲུངས་ལོ་1079ནས་འདས་པོ་1153བར་བཞུགས་ནས་མཉམ་མེད་འགྲོ་མགོན་བཀའ་བརྒྱུད་ཆེ་བཞི་ཆུང་བརྒྱད་ཀྱི་བརྒྱུད་པའི་ཆུ་མགོ་གངས་ལ་ཐུག་པའི་དཔེ་ལྟར་མཉམ་མེད་སྒམ་པོ་པ་འདི་ཡིན། ལོ་རྒྱས་པར་ཤེས་འདོད་ན་རྣམ་ཐར་རྒྱས་པར་གཞན་ནས་གཟིགས་པར་ཞུ།

སྒམ་པོ་པའི་གསུངས་ཆོས་རྣམ་གྲངས་ཧ་ཅང་མང་ཡང་ཉམས་ལེན་སྟབས་བདེ་བ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་གྱིས་དབྱེ་ཆོག།
རྒྱས་པ་ནི། དམ་ཆོས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་འདི་ཉིད་ཡིན། འདིའི་ནང་དོན་ནི་སོ་སྐྱེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡི་བར་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ཡོངས་རྫོགས་བསྟན་པའི་གཞུང་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་བོད་ཀྱི་བླ་མས་མཛད་པའི་ལམ་རིམ་ཐོག་མ་དེ་ཡང་ཡིན།
འབྲིང་པོ་ལ་ལམ་མཆོག་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ཡིན། དེ་ནི་ལྟ་སྤྱོད་གཉིས་ལས་སྤྱོད་པ་གཙོ་བོར་སྟོན་ནས་གསུངས་པའི་བསླབ་བྱའི་གཞུང་ཞིག་ཡིན།
འདི་ལ་ཤོག་གྲངས་མང་པོ་དེ་ཙམ་མེད།
བསྡུས་པ་ནི། དྭགས་པོའི་ཆོས་བཞི་ཞེས་པ་འདི་ཡིན། འདི་ནི་ཚིག་ཉུང་ལ་དོན་འདུས་པ། བྱིན་རླབས་ཀྱི་ཚན་ཁ་ཆེ་བ། གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་རྣམ་གཞག་ཡོངས་རྫོགས་ཚིག་རྐང་བཞིའི་ནང་དུ་འདུས་ཡོད་པ། ཉམས་སུ་ལེན་བདེ་བ་དང་ཕན་ཡོན་བཅས་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད།
ད་རེས་འདིར་ལས་དང་པོ་གསར་བུ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་དྭགས་པོའི་ཆོས་བཞི་འདི་ཚིག་འགྲེལ་རེ་རེ་བཞིན་མདོར་བསྡུས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན།

ཚིག་རྐང་དང་པོ་ནི་བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ།

འགྲེལ་བཤད་མ་བྱས་པའི་གོང་ནས་དེང་སང་གི་དུས་འདིར་བློ་ཆོས་སུ་མ་སོང་བའི་སྐྱོན་དང་། སོང་བའི་ཕན་ཡོན་མདོར་བསྡུས་བཤད་ཀྱི་ཡིན། དེང་སང་གི་དུས་འདིར་མི་མང་པོ་ཞིག་ཕྱི་དངོས་པོའི་དཔལ་འབྱོར་ཁོ་ན་ལ་གཡེངས་ནས་དེས་རྐྱེན་གྱིས་འགྲན་སེམས་དང་། ཕྲག་དོག། མི་བསོད། རྐུན་ཇག། འཕྲོག་བཅོམ། ལོག་གཡེམས། སོགས་གང་ལྟར་ནང་ཆོས་ཀྱི་ནང་ནས་གསུངས་པའི་རྩ་ཁྲིམས་མི་དགེ་བཅུ་ཁོ་ན་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གང་ལ་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་སའི་གནས་དེར་མི་རྣམས་ལ་ཞི་བདེ་མེད། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་ཞེས་པ་འདིར་སྟབས་བདེ་བོའི་སྒོ་ནས་བཤད་ན།

སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་ལས།
སྡིག་པ་ཅི་ཡང་མི་བྱ་ཞིང་། དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྤྱད།
རང་གི་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་འདུལ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ཡིན།
ཅེས་གསུངས་ཡོད། ནང་ཆོས་ཀྱི་སྐད་ཆ་མ་ཡིན་པར་འདིས་ཚིག་རྐང་བཞི་འདིར་རབ་ན་ཉམས་ལེན་བྱེད་མཁན། ཐ་ན་ཡང་བསམ་བློ་ཙམ་གཏོང་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ནང་འདྲ། ལུང་པ། སྤྱི་ཚོགས། ཐ་ན་ཁྱིམ་ཚང་དང་སྒེར་སོ་སོའི་བསམ་བློ་གཏང་ན་གནས་དེར་བདེ་སྐྱིད་དང་། ཞི་བདེ་གཏན་གཏན་ཡོད། དེང་སང་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིས་སྒང་ནས་དྲང་བདེན་ལ་གཉོམ་ཆུང་རྣམས་ལ་བདེན་ཁ་མི་སྟེར་ནས་མི་ཚང་མ་སྟོབས་དང་། དངུལ། ཚོང་སོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་དྲང་བདེན་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད། དེས་རྐྱེན་པས་རྒྱལ་ཁབ་དང་། ཡུལ་ལུང་གང་ཡིན་ཀྱང་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་དེང་དུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་སོགས་ངོམ་རེས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་འགྲན་རྩོད་བྱེད་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར་བདུན་བཅུའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཚང་མ་ཁ་ཕྱོགས་གང་གི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་མིན་ནི་གང་ཟག་རེ་ཟུང་གི་ལག་པར་ཡོད་པའི་དུས་ཚོད་ཆེས་ཡ་ང་བའི་དུས་རབས་འདིར་ཞིབ་ཏུ་བསམ་བློ་གཏང་ན། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་རང་གི་སེམས་མ་དུལ་བ་དེས་རྐྱེན་ཁོ་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། དཔེར་ན་ང་རང་གི་སྐྱབས་བཅོལ་སའི་ཨ་རིའི་ལུང་པ་འདིར་མཚོན་ན་མི་མང་ཁྲོད་དུ་ནམ་ཡིན་ཡང་མཚོན་ཆའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད། དཀའ་ངལ་ག་དུས་འཕྲད་ཀྱང་མི་རྣམས་ཀྱིས་བློ་ལ་མཚོན་ཆ་དེ་ཡག་པོ་མ་རེད། མཚོན་ཆའི་བཀག་འགོག་གི་ལས་འགུལ་མང་པོ་སྤེལ་བཞིན་པ་རེད། ངས་བསམ་ན། གང་ཟག་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་གཞན་ཕན་གྱི་བློ་ཞིག་ཡོད་ན་ལས་ཀ་ཐབས་སྡུག་དེ་འདྲ་གཏན་ནས་བྱེད་མི་སྲིད་པ་རེད། མཚོན་ཆ་མི་ཡིས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་ལས་མཚོན་ཆ་གཅིག་པུས་མི་བསད་མི་སྲིད། དེ་བས་ཕྱི་ཡི་མཚོན་ཆ་བཀག་འགོག་བྱེད་པ་ལས་ནང་གི་སེམས་མ་རུང་བའི་བློ་འདི་བཀག་འགོག་བྱས་ན་བཟང་སྙམ།
སྤྱོད་འཇུག་ལས།
།ས་སྟེང་ཐམས་ཅད་ཀོ་གཡོགས་ཀྱང་། །དེ་ཉིད་ཀོ་བས་ག་ལ་ལངས།
།ལྷམ་མཐིལ་ཙམ་གྱིས་ཀོ་བས་ནི། །ས་སྟེང་ཐམས་ཅད་གཡོགས་དང་འདྲ། །
ཅེས་གསུངས་སོ། གང་ལྟར་ད་ལྟའི་དུས་རབས་འདིར་མི་རྣམས་ལ་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་གནས་ཚད་ཧ་ཅང་དམའ་ཞིང་། མ་རབས་ངན་སྤྱོད་རྣམས་ཉི་མ་རེར་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་འདི་ནི་གང་ཟག་དེ་ཉིད་ཀྱི་བློ་ཆོས་ཕྱོགས་སུ་མ་སོང་བའི་སྐྱོན་ཆ་རེད།

གཉིས་པ་བློ་ཆོས་སུ་སོང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི།
སུ་ཡིན་ཀྱང་དང་པོ་མ་ཡི་མངལ་ནས་སྐྱེས་ནས་བཟུང་སྟེ་མི་ཡག་སྡུག་ཏུ་གྲུབ་མེད། མི་ཡག་སྡུག་ནི་འཁོར་ཡུག་དང་། ཆོས་ལུགས། གྲོགས་པོ། ཕ་མ་སོགས་བཟང་ངན་གྱི་དབང་གིས་འབྱུང་གི་ཡོད། དཔེར་ན། ནང་ཆོས་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ནང་ཆོས་ཀྱི་དགེ་རྒན་ཡག་པོ་ཞིག་རྙེད་ན་དེ་ནི་ས་སྟེང་འདི་ནས་དེ་ལས་གལ་ཆེ་བ་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་དགེ་རྒན་བཟང་པོའི་བསླབ་བྱ་རྣམས་ནི་མི་ཚེ་ལ་འགྱུར་བ་གཏན་གཏན་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། སངས་རྒྱས་ནི་ང་ཚོའི་དགེ་རྒན་དང་པོ་དེ་རེད་ཁོང་གི་བསླབ་བྱ་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བསྟེན་ནས་ད་ལྟ་ཡིན་ནའང་མི་མང་པོའི་མི་ཚེར་འགྱུར་བ་འགྲོ་གི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ནང་ཆོས་ཀྱི་དགེ་རྒན་ལ་བཀའ་དྲིན་གཞལ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བསྟོད་པ་འབུལ་གྱི་ཡོད། བསྟོད་པ་དེ་དོན་ལ་གནས་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ང་རང་ཚོ་བླངས་དོར་གྱི་གནས་ལ་རྨོངས་ནས་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་དགེ་རྒན་གྱིས་བསླབ་བྱ་དང་དམ་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་མི་ཚེར་བཟང་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་སོང་ན་མི་ཚེ་འདིར་དེ་ལས་ཕན་ཐོག་ཆེ་བ་ཞིག་མེད། དེར་བརྟེན་བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་བའི་གཙོ་བོ་དེ་ནང་ཆོས་ཀྱི་དགེ་རྒན་ལ་རགས་ལས་ཡོད། དེང་སང་བློ་ཆོས་སུ་སོང་ནས་དངོས་སུ་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་གཞན་ཕན་གྱི་བྱ་བ་རླབས་ཆེན་སྒྲུབ་མཁན་མང་པོ་ཡོད། དཔེར་ན། ནང་ཆོས་ནང་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ཆོས་ལུགས་གཞན་པ་ལས་ཀྱང་རྒྱ་གར་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གནྡྷི་དང་། ཨ་མ་ཊེའུ་རེ་ས་ལྟ་བུ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་དེང་སང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མི་སྣ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་བཟང་རེད། དོན་ངོ་མའི་བློ་ཆོས་སུ་སོང་བ་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྤངས་ཐུབ་དགོས། དེ་ལྟར་བྱུང་ན་བློ་ཆོས་སུ་སོང་བ་རེད། ཉོན་མོངས་འདོད་ཆགས། ཞེ་སྡང་། གཏི་མུག། ང་རྒྱལ། ཕྲག་དོག་སོགས་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་ནི་མི་ཡི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་མི་དེ་མ་རབ་ཞིག་ཏུ་རྩི་བ་ལས་ཡ་རབ་འཇོག་གི་མེད། རང་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་གཏན་ནས་མེད་པའི་ཐབས་ཤེས་དགོས་ན་ནང་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་དུ་ཞུགས་ནས་ཉམས་ལེན་བྱེད་པ་ལས་གཞན་ཐབས་ཤེས་གང་ཡང་མེད། ཉོན་མོངས་རྩད་ནས་སྤངས་ཐུབ་མཁན་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཡིན་ན་མ་གཏོགས་དཀའ་ཡང་། ཉོན་མོངས་ཉུང་དུ་གཏོང་བའི་ཐབས་ལམ་གཏན་གཏན་ཡོད། འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་ཉོན་མོངས་ཉུང་དུ་གཏོང་ཐུབ་ན་ཞི་བདེ་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མི་ཇི་ཙམ་མང་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་ཞི་བདེ་མེད་པ་ནི་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་རེད། དེ་ནི་རང་རྒྱུད་བློ་ཆོས་སུ་སོང་མ་སོང་གི་གནས་ཚད་ལ་ཐུག་ཡོད། དེ་རྣམས་བློ་ཆོས་སུ་སོང་བ་དང་མ་སོང་བའི་ཉེས་དམིགས་མདོར་བསྡུས་ཡིན།
ད་དངོས་གཞིའི་ཚིག་རྐང་བཞི་པོར་རེ་རེ་བཞིན་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡིན།

དང་པོ། བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ།
སྤྱིར་གཏང་དྭགས་པོའི་ཆོས་བཞི་འདི་ཉིད་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ་ཟེར་ནས་སྨོན་ལམ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ཚིག་ཐ་མ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཟེར་བ་དེ་ཉིད་འགྱུར་བ་གཏང་ནས་བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་བར་ངས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། ཆོས་ལམ་དུ་འགྲོ་བར་ངས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། ལམ་འཁྲུལ་པ་སེལ་བར་ངས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། འཁྲུལ་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་བར་ངས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་བའི་དམ་བཅའ་ལ་བཞག་ནས་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་བཞི་འདི་ཉིད་དམ་བཅའ་ལ་བཞག་ལ་དམ་བཅའ་དེ་ཉིད་འགྲུབ་པའི་སྨོན་ལམ་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་བླ་མ་མར་མི་དྭགས་གསུམ་གྱིས་འགྲུབ་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ་ཟེར་བ་ལྟར་བྱས་ན་ཡག་པོ་འདུག། གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་བློ་ཆོས་སུ་སོང་བའི་ཕན་ཡོན་དང་མ་སོང་བའི་ཉེས་དམིགས་སོགས་ལ་བསམ་བློ་ཞིབ་ཏུ་གཏང་ནས་བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་བའི་ཐབས་ཤེས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་དགོས། སྤྱིར་གཏང་རྒྱ་གར་སྐད་དུ་དྷརྨཱ་ཞེས་བོད་སྐད་དུ་ཆོས་ཟེར། ཆོས་ཞེས་པའི་དོན་ནི་རང་གི་སེམས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏང་བ་ལ་གོ་དགོས།
དེ་ལ་སུ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་ན། ཉོན་མོངས་དུག་གསུམ་གྱི་གཡོག་ཏུ་ཚུད་པའི་གང་ཟག་རང་ཉིད། སུས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་ན། ཚིག་ཉུང་ལ་དོན་འདུས་ཞིང་། བྱིན་རླབས་ཀྱི་ཚན་ཁ་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་སྐབས་འདིའི་དྭགས་པོའི་ཆོས་བཞིས། ཇི་ལྟར་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་ན། དམ་པའི་ཆོས་འདི་གོ་རིམ་མ་འཁྲུགས་པར་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབས་ནས། བསྒྱུར་བཅོས་གཏང་ན་དགོས་པ་གང་ཡོད་ཅེ་ན། རང་ཉིད་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་ནས་སེམས་ལ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཡང་དག་པ་རྙེད་པའོ།
ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་ཐུབ་བམ་ཞེ་ན། གཏན་གཏན་ཐུབ་སྟེ་ཉོན་མོངས་ནི་བློ་བུར་ཙམ་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་དཔེར་ན་ནམ་མཁར་སྤྲིན་པ་འདི་རྣམས་བློ་བུར་བ་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་ནམ་མཁར་གྲུབ་མེད།
སྤྱིར་གཏང་ནང་པའི་ཆོས་འདི་ལྟ་སྤྱོད་གཉིས་སུ་བསྡུས་ཡོད། ལྟ་བ་རྟེན་འབྱུང་དང་། སྤྱོད་པ་འཚེ་བ་མེད་པ་དེ་ཡིན། ལྟ་བ་རྟེན་འབྱུང་དང་དེ་ལ་སོགས་པ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་སྟོང་པ་ཉིད་སོགས་ལ་ཉམས་ལེན་ཡག་པོ་བྱུང་ན་སྤྱོད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་ཐུབ། རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཉེན་པོར་འགྲོ་གི་ཡོད། ལྟ་བ་ཉམས་ལེན་ཆེན་པོ་ཡོད་མདོག་སྟོན་ཀྱང་སྤྱོད་པའི་སྐབས་སུ་མི་དགེ་བཅུ་སྤ྄ོངས་རང་རྒྱུད་ལ་སྔར་བཞིན་ཡོད་ན་དེ་བློ་ཆོས་སུ་མ་སོང་བའི་རྟགས་ཡིན། སྤྱིར་གཏང་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཀ་ཆོས་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་ཡང་། གཙོ་བོ་བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་དགོས། 
བློ་ཆོས་སུ་མ་སོང་བར་ལུས་ངག་གི་འདྲ་ཆག་པོ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ཕན་ཐོག་དེ་ཙམ་མེད།  ངས་ང་ཡི་ལོ་སྒྲུང་ཐུང་ཞིག་བཤད་འདོད་བྱུང་། ཉིས་སྟོང་དྲུག་ལོར་ངས་མ་ལེ་ཤཱ་རུ་ཆོས་ཚོགས་གསར་པ་ཞིག་སྒོ་འབྱེད་བྱས་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་སྐུ་མགྲོན་ལ་ང་ཡི་ཆོས་གྲོགས་མང་པོ་ཞིག་གདན་འདྲེན་ཞུས། མཛད་སྒོའི་སྐབས་སུ་ང་ཡི་ཆོས་གྲོགས་ཞིག་ནས་འདི་ལྟར་ཟེར། ཡ་མཁན་པོ་ཀར་བསྟན་འདི་མི་འཇོན་པོ་ག་ས་ག་ལ་ཆོས་ཚོགས་བཙུགས་གནང་ནས་ཁྱོད་རང་ལ་ཆོས་ཚོགས་ག་ཚད་ཡོད་ཟེར། ངས་ད་ལྟ་ཆོས་ཚོགས་འགའ་ཤས་ཞིག་ཡོད་ལགས་ཞུས། ཁྱོད་རང་ལ་ཆོས་ག་ཚད་ཡོད་ཅེས་དརིས་དུས་ཁོང་ནས་ང་ཡི་གདོང་པར་གཅེར་བཞིན་བྲང་ལག་པར་སྦྱར་ནས་འདི་ལྟར་ཟེར། ང་ཡི་ཆོས་ཚོགས་འདིའི་ནང་ཡོད་ཟེར། སྐབས་དེ་དུས་ངས་དོ་སྣང་དེ་ཙམ་མ་བྱུང་ད་ལྟར་བསམ་བློ་འཁོར་དུས་དེ་ནི་དངོས་གནས་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་གདམས་ངག་ཞིག་རེད་བསམ་བྱུང་། རང་རྒྱུད་ཉམས་ལེན་ཡག་པོ་ཡོད་ན་ཆོས་ཚོགས་དང་དགོན་པ་ཚང་མ་ནང་ལ་ཡོད་པ་རེད་འདུག་བསམ་
རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བློ་ཆོས་སུ་སོང་བ་འདི་ནི་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། དེ་ལྟར་དགོས་ན་དང་པོ་བླ་མ་ཚད་ལྡན་ཞིག་འཕྲད་ནས་བླ་མས་གང་གསུངས་པའི་གདམས་ངག་རྣམས་ལེ་ལོ་དང་ཕྱི་གཤོལ་མེད་པར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་པ་རེད། སྤྱིར་གཏང་ཆོས་རྣམ་གྲངས་ཧ་ཅང་མང་ཡང་ལས་དང་པོ་པར་བློ་ལྡོག་རྣམ་བཞི་འདི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། བློ་ལྡོག་རྣམ་བཞི་ནི། དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ། ཚེ་མི་རྟག་པ། ལས་འབྲས། འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་བཅས་བཞི་པོ་ཡིན། བློ་ལྡོག་རྣམ་བཞིས་རང་རྒྱུད་ལེགས་པར་མ་སྦྱང་ནས་ཕྱག་རྫོགས་སོགས་མིང་རྫིག་པོའི་ཆོས་ག་ཚད་ཐོབ་ཀྱང་ཕན་ཐོག་ཡོང་བར་ཧ་ཅང་དཀའ། དེ་བས་ན་བློ་ལྡོག་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། ང་རང་ཚོ་འཁོར་བར་ངེས་འབྱུང་དང་། སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་སེམས་མེད། བླ་མས་ཆོས་ཇི་ལྟར་མང་པོ་གསུངས་ཀྱང་སེམས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དཔེར་ན། ལྕགས་གོང་དང་རྡོ་ནང་བཞིན་ཧ་ཅང་སྲ་འཁྲེག་ཅན་དུ་གྱུར་པ་འདི་ཉིད་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་བློ་ལྡོག་རྣམ་བཞིས་དོན་ལ་བསམ་བློ་མ་འཁོར་བའི་རྟགས་རེད། ཆོས་མང་པོ་མ་ཤེས་ཀྱང་བློ་ལྡོག་རྣམ་བཞི་འདི་དོན་ཡག་པོ་ཞིག་བསམ་བློ་གཏང་ན་ནམ་ཞིག་ཁྱེད་རང་གི་བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་བར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་རེད།

གཉིས་པ། ཆོས་ལམ་དུ་འགྲོ་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ།
སྤྱིར་བཏང་དེང་སང་གི་དུས་ཚོད་འདིར་བློ་དམ་པའི་ཆོས་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་དང་། དེ་བས་ཀྱང་ཆོས་ལམ་དུ་འགྲོ་ཐུབ་མཁན་ཧ་ཅང་དཀོན། དེང་སང་གི་དུས་སུ་ཆོས་ཀྱི་རིན་ཐང་དེ་ཅམ་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཡིན། མ་ཟད་ཆོས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་རྩི་མཐོང་མེད།
ངས་སྒྲུང་ཐུང་ཞིག་བཤད་འདོད་ཡོད། ལོ་འགའ་ཡི་སྔོན་ས་གནས་འདིར་ངོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཡོད། ཁོང་ནས་ཉིན་གཅིག་ང་སར་སླེབས་སོང་། ངས་ཁོང་ལ་ཇ་ཕུལ་ནས་ངེད་གཉིས་ཇ་མཉམ་འཐུང་བྱེད་ཞོར་ཁོང་ནས་ང་ལ་འདི་ལྟར་ཟེར།
ཁྱོད་རང་གཅིག་པུ་ཁང་པ་ཞིག་ནང་དུ་རྟག་པར་བསྡད་དགོས་ན་ཁེར་སྐྱང་གི་སུན་སྣང་གིས་བསྡད་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། ས་ཆ་འདི་བོད་ཀྱི་ལུང་པ་ཁུག་ཀྱོག་ཞིག་དང་འདྲ་གི་མ་རེད། ལུང་པ་འདིར་ལྟད་མོ་ཧ་ཅང་མང་པོ་དང་། འགྲོ་ས་འདུག་ས་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་རེད། དཔེར་ན། གློག་བརྙན། ཞབས་བྲོ། མི་མང་འདུ་འཛོམས། ལྟད་མོ་འདྲ་མིན་ཧ་ཅང་མང་པོ་རེད། དེ་རྣམས་ལོངས་སུ་སྤྱད་ན་སྐྱིད་པོ་ཡོད་རེད་ཅེས་བསླབ་བྱ་གནང་སོང་། ངས་ཁོང་ལ་འདི་ལྟར་ཞུས་པ་ཡིན། ང་ནི་ཞོགས་པ་སྔ་བོ་ལངས་ནས་ང་རང་འཆར་ཅན་དགེ་སྦྱོར་སྒོམ་སྒྲུབ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་རང་ལ་དུས་ཚོད་ཞིག་ཡོད་ན་ང་གཅིག་པུར་ཁང་པའི་ནང་དུ་འདུག་རྒྱུ་ལས་སྐྱིད་ས་ཞིག་མི་འདུག། ང་གཅིག་པུར་འདུག་དུས་ང་ལ་སུན་སྣང་སྐྱེ་བའི་དུས་ཚོད་གཏན་ནས་མི་འདུག། ང་མི་མང་གི་ཁྲོད་དུ་ཟང་ཟིང་མང་པོ་མཐོང་དུས་སྐབས་དེ་དུས་ང་སུན་སྣང་ཡོང་གི་འདུག་ཅེས་བཤད་དུས། ཁོང་ནི་ང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཁག་པོ་བྱུང་སོང་། ཁོང་ནས་ང་ལ་བསམ་པ་བཟང་པོས་བསླབ་བྱ་བཤད་པ་རེད་ངས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་ངས་ཁོང་གི་བསླབ་བྱ་ལ་མོས་མཐུན་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་ནི་ངེད་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་དང་ཕུག་བསམ་མ་འདྲ་བའི་དབང་གིས་རེད། དེ་ལ་ཁག་ཡོད་མ་རེད།
“སྔོན་མ་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པས་འདི་ལྟར་གསུངས་པ་རེད། ངས་བལྟས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་སྨྱོན་པ་རེད་འདུག་བསམ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱིས་བསམ་ན་ང་ཡི་བྱེད་སྟངས་འདི་སྨྱོན་པར་བསམ་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་རེད། དོན་ངོ་མར་སེམས་ཅན་རྣམས་སྨྱོན་པ་རེད།”
དེ་དང་འདྲ་བོ་རེད།
སྤྱིར་བཏང་ངས་གྲྭ་ཆས་གྱོན་པ་འདི་ཡང་དམིགས་ཡུལ་ངེས་ཅན་ཞིག་བཟུང་ནས་གྱོན་པ་ཡིན། དམིགས་ཡུལ་ཚེ་འདིར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་བསྟེན་ནས་རང་གཞན་གཉིས་པར་བདེ་ནས་བདེ་བ་རུ་མཉམ་དུ་འགྲོ་ཐུབ་ན་བསམ་པ་དེ་ཡིན། གལ་སྲིད་གཞན་བདེ་བ་རུ་འཁྲིད་མ་ཐུབ་ཀྱང་རང་ཉིད་ལམ་འདིའི་ནང་དུ་གོང་གི་སྒམ་པོ་པའི་ཆོས་བཞིའི་ནང་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡིན།
གང་ལྟར་ཀྱང་ངོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཁོང་ཕར་འགྲོ་ཚར་བའི་སྐབས་སུ་མཆོད་གཤམས་ཀྱི་མདུན་ནས་ངས་སྒམ་པོ་པའི་ཆོས་བཞི་འདི་དམིགས་པ་རྩེ་གཅིག་པ་བཅས་ཚར་གསུམ་བཏོན་པ་ཡིན།
སྐབས་དེ་དུས་ང་ཡི་བསམ་བློར་སྤྱིར་གཏང་ང་བོད་ལ་སྐྱེས་པ་དེ་ང་རང་གི་བསོད་ནམས་རེད་འདུག ལྷག་པར་དུ་གྲྭ་པའི་ལུས་རྟེན་རྙེད་པ་དེ་བས་ཀྱང་བསོད་ནམས་རེད་འདུག་བསམ་པའི་བློ་འཁོར་སོང་། སྐབས་དེ་དུས་ང་རང་གི་ལུས་རྟེན་དང་སྐྱེ་སའི་ལུང་པ་གཉིས་ལ་ཡིད་ཆེས་འཕར་མ་ཞིག་སླ྄ེབས་སོང་།
ལར་ནི་ངས་ཆུང་ནས་ད་བར་ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱས་པ་དེས་ཚེ་འདིར་སངས་རྒྱས་མ་ཐུབ་ཀྱང་། གནས་སྐབས་ཁེར་རྐྱང་དུ་ལུས་པའི་སུན་སྣང་འདི་མེད་པར་གཏོང་མ་ཐུབ་ན་ངས་ཆོས་བྱེད་པ་དོན་མེད་རེད་བསམ་སོང་། ང་ཡི་གྲོགས་པོ་ལ་ཁག་ཡོད་མ་རེད། ཁོང་གི་ཆོས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དེ་ཧ་མ་གོ་བ་རེད།

དེང་སང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཡོང་ན་དཀའ་ངལ་སེལ་བའི་ཐབས་ཤེས་གཞན་དག་ཡོད་མ་རེད། བློ་བུར་དུ་ཁ་ཕྱི་ལྟས་བྱེད་ནས་སྨན་ཉོ་བ་དང་། རྫས་ངན་སོགས་གནས་སྐབས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་རེད། དམ་པའི་ཆོས་འདི་ནི་དུས་རབས་འདིར་སྨན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ཡིན་པ་ཤེས་མཁན་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་རེད། ནོར་བུའི་ངོ་ཤེས་དགོས་ན་དེད་དཔོན་ནོར་བུ་ཤེས་མཁན་ལས་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་གྱིས་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད།

རྒྱུ་མཚན་དེར་བརྟེན་ཆོས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ངོ་མ་མ་ཤེས་ན་དེ་གང་འདྲའི་རྩ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད། གལ་སྲིད་ཅུང་ཤེས་ཀྱང་རང་རྒྱུད་ཉོན་མོངས་གི་གཉེན་པོར་འགྲོ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་རེད་འདུག།
གལ་སྲིད་བློ་ཆོས་སུ་ཅུང་ཟད་སོང་ན་ཡང་གནས་སྐབས་ལོ་ཟླ་འགའ་ཤས་ཞིག་ལས་མུ་མཐུད་དུ་མ་ཤིའི་བར་རྒྱུན་སྐྱོང་མཁན་དེ་བས་ཀྱང་དཀོན། དེང་སང་གི་སྤྱི་ཚོགས་འདིར་རྣམ་གཡེངས་ཁོ་ན་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་འགལ་ཟླ་ཧ་ཅང་མང་། སེམས་འདི་ཧ་ཅང་བསླུ་རྐྱེན་པ་སྤྲེའུ་དང་འདྲ། གང་མཐོང་ཚད་དང་ཐོས་ཚད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་བར་ཆད་ཧ་ཅང་མང་།
དེང་སང་གི་དུས་ཚོད་འདིར་མི་ལ་གཏན་གཏན་མེད་པ་རེད། ཚེ་སྟོད་ཆོས་པ་རྣམས་ཚེ་སྨད་སྡིག་རྒན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། ཚེ་སྟོད་གྲྭ་པ་ཚེ་སྨད་བུ་ཕྲུག་མང་པོའི་བདག་པོར་གྱུར་ནས་འཁོར་བར་འཁྱམས་པ་སོགས་དངོས་སུ་མཐོང་བཞིན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱང་། ཆོས་ལམ་དུ་མ་སོང་ནས་བར་ཆད་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་རེད། དེ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་པར་དང་པོ་བློ་ཆོས་སུ་ལེགས་པར་སོང་བ་ཡིན་ན་གཉིས་པ་ཆོས་ལ་བར་ཆད་མེད་པར་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱང་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་རེད།

དང་པོ་བློ་ཆོས་སུ་ཡག་པོ་ཡག་པོ་མ་སོང་ན། གཉིས་པ་ཆོས་ལམ་འགྲོ་ཁག་པོ་རེད། དཔེར་ན། བོད་པས་འདི་འདྲ་ཟེར་སྲོལ་ཡོད། བོད་ཚེས་གཅིག་ནས་ནོར་བ་ཡིན་ན་ཚེས་པ་བཅོ་ལྔའི་བར་ནོར་འགྲོ་བ་རེད་ཟེར་བ་ལྟར་རེད། དང་པོ་དེ་ཡག་པོ་ནོར་ན་གཅིག་པ་ནོར་ཚར་བ་རེད། གང་ལྟར་ཀྱང་བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་ལ་ཆོས་རྣམ་པར་དག་རྙེད་དགོས་པ་རེད། ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་རྙེད་དགོས་ན། དེ་སྟོན་མཁན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བླ་མ་ཚད་ལྡན་རྙེད་དགོས་པ་རེད། གང་ལྟར་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚད་ལྡན་དགོས་པ་དེ་བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་ལྡེའུ་མིག་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་རེད།

གསུམ་པ། ལམ་འཁྲུལ་པ་སེལ་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ།
གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་བློ་ཆོས་སུ་སོང་། ཆོས་ལམ་དུ་སོང་བ་ཡིན་ན་ལམ་གྱི་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་ནས་འཁྲུལ་པའམ་ཉོན་མོངས་ཉིད་བསལ་ཐུབ་ཀྱི་རེད། སྤྱིར་གཏང་དོན་དམ་པའི་གནས་ལུགས་ཡང་དག་པའི་ངོ་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཞེས་ཐ་དད་གཉིས་སུ་མི་སྣང་ཡང་། ཀུན་རྫོགས་ལས་དང་པོའི་ངོ་བོ་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཐ་དད་ཀྱི་ངོ་བོར་སྤངས་གཉེན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པར་ཤེས་དགོས། དང་པོ་ཉོན་མོངས་ལ་འཐབ་པ་དང་། གཉིས་པ་ཉོན་མོངས་གྲོགས་སུ་ཤར་བ། ཐ་མ་ཉོན་མོངས་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་སོགས་ཡོད།
ལས་དང་པོ་པའི་སྐབས་སུ་ཉོན་མོངས་ལ་འཐབ་པ་སོགས་ཐབས་ཚུལ་གང་དྲག་གིས་རང་ཉིད་ཉོན་མོངས་ཀྱི་བྲན་དུ་མ་གྱུར་པར་བྱེད་དགོས། དང་པོ་ཉིད་ནས་ཉོན་མོངས་གྲོགས་སུ་ཤར་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་དཀའ། ཉོན་མོངས་གང་གིས་སེལ་དགོས་ཞེ་ན། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བས་སེལ་དགོས། ཚུལ་ཇི་ལྟར་སེལ་དགོས་ན། རང་གིས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་སྒོ་ནས་སེལ་དགོས། ཆོས་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་པར་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས། ཤེས་རབ་ཡང་དག་པ་ནི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་མཐའ་དག་ལས་གྲོལ་བའི་ཆ་དེ་ཡིན།
དཔེར་ན། མི་ཞིག་བྲོད་པ་ལྟོགས་པའི་སྐབས་སུ་མི་དེའི་ཟས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྲོ་བ་དང་ནུས་པ་སོགས་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་ཤེས་ཀྱང་བྲོད་པ་ལྟོགས་པའི་དཀའ་ངལ་ལ་མི་ཕན། ལྟོགས་པའི་དཀའ་ངལ་སེལ་དགོས་ན་ཟ་མ་ངེས་པར་བཟོ་ནས་ཟ་དགོས་པ་ལྟར་ཡིན། ཆོས་ཀྱང་དཔེ་དེ་བཞིན་མིང་དང་ཐ་སྙད་གྲངས་ཀ་བགྲངས་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་ལ་མི་གནོད། ངེས་པར་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས། ཉམས་ལེན་བྱས་པ་ཡིན་ན་ནམ་ཞིག་འཁྲུལ་པའམ་ཉོན་མོངས་འདི་བསལ་ཐུབ། ཉོན་མོངས་བསལ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཉོན་མོངས་འདི་བློ་བུར་བ་ཞིག་ལས་སེམས་ཀྱི་རང་གྱི་གཤིས་ལ་ཞུགས་མེད། དཔེར་ན། ནམ་མཁར་སྤྲིན་པ་འདི་བློ་བུར་བ་ཞིག་ལས་སྤྲིན་པ་ཇི་ལྟར་འཐུག་ཀྱང་ནམ་མཁའི་སྔོ་སང་གི་རང་བཞིན་འདི་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ། དེ་བཞིན་དུ་ང་རང་ཚོའི་རྒྱུད་ལ་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་བློ་ཇི་ལྟར་ངན་ཀྱང་གནས་སྐབས་ཙམ་ལས་སེམས་སྟོང་གསལ་གྱི་རང་བཞིན་འདི་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ། གལ་སྲིད་སྟོང་གསལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིག་པ་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་བསླད་སོང་ན་ང་ཚོའི་ཉམས་ལེན་གང་བྱས་པ་རྣམས་འབད་པ་དོན་མེད་དུ་འགྱུར་འགྲོ།
དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ང་ཚོའི་ཉམས་ལེན་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་སེམས་ཡང་དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གོམས་པ་ཆེ་རུ་འགྲོ་ནས་དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་པའམ་ཉོན་མོངས་རྣམས་ནུས་པ་ཤུགས་ཆུང་དུ་འགྲོ་གི་ཡོད། དཔེར་ན། བོད་ཀྱི་ལི་ཐོའི་ནང་དུ་བོད་ཚེས་གསུམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཟླ་བ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་མཐོང་ནས་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་བོད་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་བར་ཟླ་བ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་ཇེ་ཆེ་ལ་འགྲོ་ཞིང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཇེ་ཆུང་ལ་འགྲོ་ནས་མཐར་བོད་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་སྐབས་སུ་ནག་པོའི་ཆ་རྣམས་ཡོངས་ཟད་ནས་དཀར་པོའི་ཆ་གཅིག་པུ་ཚང་མས་དགའ་མོས་བྱེད་ས་ཟླ་བ་ཧྲིལ་པོ་དེ་མཐོང་གི་ཡོད།
གང་ལྟར་ཀྱང་མདོར་ན། སྒོ་གསུམ་དང་སྤྱོད་ལམ་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རང་རྒྱུད་ལ་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་བློ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་དྲན་ཤེས་ཀྱིས་ངོས་ཟིན་པར་བྱེད་ནས་དེ་ཉིད་ལ་གཉེན་པོ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ངང་དུ་གྲོལ་ཐུབ་དགོས།

བཞི་པ། འཁྲུལ་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ།
གོང་གི་ལམ་འཁྲུལ་པ་སེལ་བ་དང་སྐབས་འདིའི་འཁྲུལ་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་བ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཉམས་སུ་ལེན་སྟང་གི་ཁྱད་པར་ཡིན། གཉིས་ཀ་ལས་བསལ་རྒྱུའི་འཁྲུལ་པ་གཅིག་པ་ཡིན་ཀྱང་ཚིག་རྐང་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་ཉོན་མོངས་སམ་འཁྲུལ་པའི་གཉེན་པོར་ལམ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནུས་པས་སྤངས་བྱ་དང་གཉེན་པོའི་ཚུལ་དུ་རིམ་གྱིས་ཉམས་ལེན་ཇི་ཙམ་ཤུགས་ཆེ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྤངས་ཀྱི་ཡོད། དཔེར་ན། ལས་དང་པོ་པའི་སྐབས་སུ་ཉོན་མོངས་ལ་འཐབ་པ་དང་། རིམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་མགོ་གནོན་པ། མཐར་ཉོན་མོངས་རྩད་ནས་བཅད་པ་སོགས་གང་ཟག་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒོམ་སྟོབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་ལྟར་དུ་ཡོང་གི་ཡོད།
སྐབས་འདིའི་འཁྲུལ་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་ཞེས་པ་འདི་གང་ཟག་སོ་སྐྱེ་ལས་དང་པོའི་ངོ་ལ་མ་ཡིན་པར་སྒོམ་སྟོབས་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ངོ་སྐལ་དུ་ཡིན། སྤྱིར་གཏང་བྱས་ན་འཁྲུལ་པ་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་ཅམ་ལས་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་ལས་ལོགས་སུ་གྱུར་པའི་འཁྲུལ་པ་ཞིག་མེད་ལ། འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་དང་རོལ་པ་ཙམ་ཡིན། མ་རིག་པ་སོ་སྐྱེའི་ངོ་ལ་འཁྲུལ་པ་སྣང་ཞིང་། རིག་པ་འཕགས་པའི་ངོ་བོར་ཡེ་ཤེས་སྣང་གི་ཡོད།
མདོར་ན་རིག་ན་སངས་རྒྱས་དང་མ་རིག་སེམས་ཅན་ཟེར་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་འཁྲུལ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཞིང་འཁོར་བར་འཁྱམས་ནས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ནི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་ཅིང་བདེ་བ་རྙེད་པ་རེད།
ཡིན་ན་ཡང་དངོས་གནས་མཉམ་བཞག་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་ད་ལྟའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་གི་འཁྲུལ་སྣང་འདི་ཉིད་བཀག་མི་དགོས། བཀག་ཀྱང་བཀག་མི་ཐུབ། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་རྟོག་གི་རྗེས་སུ་ཡང་འབྲངས་མི་དགོས། རྗེས་སུ་འབྲངས་ན་ལམ་ནོར་བ་ཡིན། རྣམ་རྟོག་གང་ཤར་བའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ལ་གཅེར་གྱིས་ལྟས་ན་རང་སར་གྲོལ་འགྲོ་བ་ནི་རྣམ་རྟོག་གི་ཆོས་ཉིད་ཡིན། དྲན་ཤེས་ཀྱི་རིག་པས་ངོས་ཟིན་ན་རྣམ་རྟོག་ཉིད་ཀྱང་ཤར་གྲོལ་དུས་མཉམ་ཡོང་། དཔེར་ན། རྒྱ་མཚོ་ལས་རྦ་རླབ་འཕྱུར་བ་ལྟར་ཡིན། རྦ་རླབ་དང་རྒྱ་མཚོ་གཉིས་ངོ་བོ་ཆུ་ཡིན་པ་ལ་གཅིག་པ་ཡིན་ཀྱང་བྱེད་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཐ་དད་དུ་སྣང་གི་ཡོད། རྣམ་རྟོག་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡིན་ཀྱང་སེམས་འདི་ཉིད་ཀྱི་ངོར་འཆར་ཚུལ་ལ་ཐ་དད་སྣང་གི་ཡོད།
གང་ལྟར་ཀྱང་རྣམ་རྟོག་འདི་ལ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དེ་ཉིད་ལ་རིག་པས་ངོས་ཟིན་ན་རྣམ་རྟོག་ཉིད་སྒོམ་གྱི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན། རྣམ་རྟོག་མེད་ན་སྒོམ་ལ་རྩལ་རྫོགས་ནས་རིམ་གྱིས་འཕགས་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་རྒྱུ་མེད། རྣམ་རྟོག་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་སྒོམ་དེ་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡོད། དཔེར་ན། ཕ་རོལ་པོའི་དགྲ་བོ་མེད་ན་རང་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་རྒྱུ་མེད་ལྟར་ཡིན།
ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྐབས་སུ་རྣམ་རྟོག་ངོ་བོ་ཆོས་སྐུ་ཡིན་གསུངས་པ་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟར་རེད། ཡང་ཕྱག་ཆེན་མན་ངག་འགའ་ཤས་སུ། རྣམ་རྟོག་མང་ན་སྒོམ་མང་། རྣམ་རྟོག་ཉུང་ན་སྒོམ་ཉུང་ཞེས་གསུངས་ཡོད།
གང་ལྟར་ཀྱང་དེ་རྣམས་རྣམ་རྟོག་ཇི་ལྟར་སྒོམ་གྱི་ངོ་བོར་ཁྱེར་ཤེས་མཁན་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞིག་གི་ངོ་ལ་གསུངས་པ་ལས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ད་ལྟའི་ཉོན་མོངས་དུག་གསུམ་གྱི་རྣམ་རྟོག་རང་ཁ་མ་འདི་ཡག་པོ་ཡིན་གསུངས་པ་མ་རེད། ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ཉིད་མ་སྤངས་རང་གྲོལ་གྱི་གདམས་ངག་ཉམས་སུ་ལེན་ཤེས་ན་གང་ཟག་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་རྟོག་གིས་མི་གནོད་པ་མ་ཟད་སྒོམ་གྱི་གྲོགས་སུ་ཤར་བ་རེད།
ཉོན་མོངས་གང་ཤར་ཀྱང་སེམས་ཡུལ་གྱི་རྗེས་སུ་མ་འབྲངས་བར་ཉོན་མོངས་ཤར་མཁན་གོ་རང་གི་ངོ་བོར་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ལྟས་ན་ཉོན་མོངས་རང་སར་གྲོལ་བ་རེད། སྐབས་དེའི་ཉོན་མོངས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱོད་རང་གི་སེམས་ལ་གནོད་མི་ཐུབ་པ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་དྲན་པ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཟིན་པ་རེད། འཁྲུལ་པ་དེ་ཉིད་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ངོས་ཟིན་པ་ན་དེ་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་ཟེར་བ་དེ་རེད།
སྒམ་པོ་པའི་ཆོས་བཞི་འདི་ཉིད་ལ་ཕྱག་ཆེན་རྣལ་འབྱོར་བཞི་རིམ། རྩེ་གཅིག སྤྲོས་བྲལ། རོ་གཅིག སྒོམ་མེད། སྔགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ལམ་ལྔ། ཚོགས་ལམ། སྦྱོར་ལམ། མཐོང་ལམ། སྒོམ་ལམ། མི་སློབ་པའི་ལམ་བཅས་ལ་སྦྱར་ནས་འཆད་ཚུལ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་དེ་རིང་ཡི་གེ་མང་དུ་དོགས་ནས་གནས་སྐབས་དེ་ཙམ་གྱིས་འཐུས་པར་བྱས་སོ།
དཔལ་མཉམ་མེད་དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེ་སྒམ་པོ་པ་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན་གྱི་ཐུགས་དམ་གྱི་ཡང་སྙིང་དྭགས་པོའི་ཆོས་བཞི་ཞེས་པ་འདི་ཉིད་བརྗོད་བྱའི་དོན་ཟབ་ལ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་། ཚིག་ཉུང་ལ་དོན་འདུས་པ། བྱིན་རླབས་ཀྱི་ཚན་ཁ་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་འདི་ཉིད་ལ་མོས་པ་ཅན་མཁན་པོ་ཀར་བསྟན་ནས་རང་འདྲའི་ལམ་ཞུགས་ཕྱི་རྒྱལ་བའི་ནང་པ་གསར་བུ་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཡིག་རིགས་གཞན་ལ་བསྒྱུར་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ལུང་ཚིག་གིས་མ་རྒྱན་པར་ཕལ་སྐད་དུ་གོ་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་དགེ་སྦྱོར་གྱི་ཐུན་མཚམས་སུ་5’28’2019 བྲིས་པས་དགེ་བས་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མཉམ་མེད་དྭགས་པོའི་ཆོས་བཞིའི་བྱིན་བརླབ་འཇུག་པར་གྱུར་ཅིག། སརྦ་མངྒ་ལམ། དགེའོ།

{ལས་བྲེལ་གྱིས་ཉིན་ཐོ་འདི་ཞུ་དག་ཚད་ལྡན་བྱེད་ཁོམ་མ་བྱུང་བས་ཡིག་ནོར་ལ་བཟོད་གསོལ་ཞུ། }
  





Tuesday, May 14, 2024

དབང་འདུས་ལགས་དང་ལྷན་དུ་ཁ་བརྡ་བྱས་པའི་ཉིན་ཐོ།


དེ་རིང་གི་ཉིན་ཐོ་རུ་ང་ཡི་གྲོགས་པོ་དབང་འདུས་ལགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ཞུ་འདོད་བྱུང་། ཁོང་ནི་ནེའུ་ཡོག་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བཞུགས་པའི་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། འབྲས་ནད་ཚབས་ཆེན་གྱིས་ཡུན་རིང་མནར་ཏེ་འཆི་ལ་ཉེ། ཐ་ན་གནས་སྟངས་འདི་འདྲའི་འོག་ཏུའང་། ཁོང་ལ་བདེ་སྐྱིད་དང་། ཞི་བདེ། དྲིན་ཤེས་བཅས་ཀྱི་སེམས་ཚོར་ལྡན་ཞིང་ད་དུང་འཆི་བར་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་ཡོད། ཁོང་གིས་ད་རེས་འཆི་བ་ལ་འཛིན་པའི་ལྟ་སྟངས་འདི་ནི། རང་ཉིད་ཙམ་མ་ཟད་གཞན་དག་ལའང་དཔེ་མཚོན་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། འཆི་བའི་སྐབས་སུ་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ལ་བསམ་གཞིག་བྱེད་པ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་བསྟན་ཡོད། མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ལ་བསམ་གཞིག་བྱས་ན། འཆི་བ་ལ་ཞི་བདེ་དང་སྐྱེ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་ལེན་ཐུབ། ངས་སྒོམ་གྱི་སྙིང་པོ་མི་རྟག་པ་ཞེས་པའི་ཉིན་ཐོའི་ནང་དུ་དེའི་སྐོར་རྒྱས་པར་བྲིས་ཡོད།
མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ནི་འཆི་བའི་གྲ་སྒྲིག་ངོ་མ་དེ་ཡིན་ལ། འཆི་བ་ནི་བདེ་བ་དང་། ཞི་བ། འཇིགས་སྣང་མེད་པ་བཅས་ཡིན། ང་ཚོའི་གནས་སྟངས་ཅི་ཞིག་ཡིན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་འཆི་བ་ཕྱི་བཤོལ་བྱེད་ཐབས་ཤིག་མེད། མི་ཚང་མས་འཆི་བའི་ལམ་དུ་འཇུག་དགོས་ཤིང་། ནང་པའི་གཞུང་དུ་ང་ཚོ་མའི་མངལ་ནས་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཆི་བ་རང་བཞིན་གྱིས་ང་ཚོ་དང་ལྷན་དུ་ཡོད་པར་གསུངས་ཡོད། དཔེར་ན། ལུས་དང་དེའི་གྲིབ་མ་ལྟ་བུ་རེད། ང་ཚོ་ནམ་འཆི་ཆ་མེད་ཡིན་ཞིང་། འཆི་རྐྱེན་ཅི་ཞིག་གིས་བསྐྱེད་མིན་ལ་ངེས་པ་ཅི་ཡང་མེད། འཆི་བའི་སྐབས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་མ་གཏོགས་ཅི་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཕན་མི་ཐོགས། ང་ཚོས་ད་ལྟ་ནས་འཆི་བ་སྒོམ་པ་ཡིན་ན། གློ་བུར་དུ་འཆི་བ་བཙན་ཐབས་སུ་ཡོང་བའི་སྐབས་སུ་དེའི་ཕྱོགས་སུ་འཇིགས་སྣང་དང་སེམས་ཁྲལ་ཉུང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་རེད།

༡ དབང་འདུས་ལགས་དང་ལྷན་ཉིན་དང་པོའི་ཁ་བརྡ།

ཉིན་འདིའི་ཞོགས་པར་ནེའུ་ཡོག་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཡིན་པའི་བོད་པའི་་ཨ་མ་ཞིག་ནས་ཁ་པར་འབྱོར་བྱུང་། ཁོ་མོའི་བཟའ་ཟླ་སྨན་ཁང་ནང་དུ་ཡོད་པས་སྨོན་ལམ་འདེབས་དགོས་ཀྱི་འདུག ཅེས་བརྗོད་བྱུང་། སྨན་ཁང་དུ་ཡོད་པའི་ཁོ་མོའི་བཟའ་ཟླ་ལ་བཅོས་སུ་མེད་པའི་འབྲས་ནད་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ཕོག་ཡོད་སྐད་འདུག དེ་ནས་ཨ་མས་ཁ་པར་ནད་པའི་ལག་ཏུ་བཞག་་བྱུང་བས་ངས་ཁོང་ལ་དབང་འདུས་ཁྱེད་རང་བདེ་པོ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་སྐབས། ཁོང་གིས་ཞལ་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་དང་ཕྱག་ཟུང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། སྨན་ཁང་གི་ཉལ་ཁྲིའི་སྟེང་ནས་འདི་ལྟར་གསུངས་བྱུང་། མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ལགས། ང་བདེ་པོ་ཡིན། ང་སྐྱིད་པོ་འདུག ཅེས་གསུངས་བྱུང་། ངས་ཁོང་གི་ནད་གཞི་ནི་དྲག་སྐྱེད་མི་ཡོང་བའི་འབྲས་ནད་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྨན་པས་ཁོང་ལ་ད་དུང་གཟའ་འཁོར་གཅིག་ལས་ཚེ་ལྷག་མི་འདུག ཅེས་བཤད་པ་གོ་མྱོང་། དེ་ནས་ཁོང་གིས་སེམས་གུ་ཡངས་པོ་དང་། འཇིགས་སྣང་ཅི་ཡང་མེད་པར་འདི་ལྟར་གསུངས་བྱུང་། མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ལགས། ང་ལ་འབྲས་ནད་ཕོག་ནས་ཡུན་རིང་ཕྱིན་འདུག ད་ཆ་ང་གསོན་པོར་གནས་པར་གཟའ་འཁོར་གཅིག་ལས་མ་གཏོགས་ཡོད་མ་རེད། ཡིན་ནའང་ང་འཆི་བ་ལ་འཇིགས་སྐྲག་ཡོང་གི་མི་འདུག་ཟེར། དབང་འདུས་ཀྱི་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་གནས་ཚུལ་འདི་དངོས་སུ་མཐོང་ཐོས་བྱུང་བས་ང་ཧང་སང་བྱུང་། དེ་ནས་ངས་ཁོང་ལ་ཉིན་རེའི་ཆོས་ཉམས་ལེན་གང་དང་གང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་སྐད་ཆ་སྐོར་དྲིས་པ་ཡིན། ཁོང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་ཁོང་རང་ཁྱིམ་དུ་བཞུགས་སྐབས་དཔལ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེས་མཛད་པའི་ཀུན་བཟང་བླ་མའི་ཞལ་ལུང་དེ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཀློག་ནས་བསམ་བློ་དེའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་སྒོམ་མང་པོར་བྱས་པ་ཡིན་ཅེས་གསུངས་བྱུང་། ཁོང་འཆི་བར་མི་སྐྲག་པ་ནི་ཁོང་གི་ཞལ་རས་ནས་གསལ་པོར་མཐོང་ཐུབ། དེ་ནས་ངས་ཀུ་རེའི་ཚུལ་དུ་ཁོང་ལ་ཁྱེད་ཀྱི་སྐུ་ཚེའི་ལྷག་མ་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ལས་ལྷག་མེད། ད་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་དགོངས་ཀྱི་འདུག ཅེས་དྲིས་པ་ཡིན། ཁོང་གིས་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་གྱིས་གསུང་རྒྱུར། ང་རང་ལ་ཚོར་སྣང་ཡག་པོ་འདུག ཁྱེད་དང་མཇལ་བས་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། ངོས་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། མཁན་པོ། བླ་མ་སོགས་ཆོས་གྲོགས་མང་པོ་ཡོད། ཁོང་ཚོས་ངོས་ལ་འབྲེལ་ལམ་གནང་གི་འདུག ། སྐྱབས་སུ་མཆི། མཁན་རིན་པོ་ཆེ། ངོས་འཆི་བར་མི་སྐྲག་ཅེས་གསུངས་བྱུང་། དེ་ནས་ཁོང་གིས་བསྐྱར་ཟློས་ཀྱིས་གསུང་རྒྱུར།

རྗེ་བཙུན་མི་ལའི་ཞལ་ནས།

ང་འཆི་བས་འཇིགས་ནས་རི་ལ་ཕྱིན། ། ནམ་འཆི་ཆ་མེད་བསྒོམས་བསྒོམས་ནས། །
འཆི་མེད་གཉུག་མའི་བཙན་ས་ཟིན་། ། ད་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དེ་བོར་དེ་ཐལ། །
དབང་འདུས་ཀྱིས་རྗེ་བཙུན་མི་ལའི་གསུང་དེ་ཚོ་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པར་སྐྱོར་ཞིང་། ཟུར་ནས་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླའི་མིག་ཟུང་གཉིས་ནས་མིག་ཆུས་ཡོངས་སུ་གང་། ནད་པ་དབང་འདུས་ཀྱིས་མོའི་ཕྱོགས་སུ་ཁ་འཁོར་ནས་སེམས་གསོ་བྱེད་འགོ་བཙུགས། སྐབས་དེར། ངའི་སེམས་ནང་། འཆི་ངེས་པའི་མི་ཞིག་ལ་འདི་ལས་སྐྱིད་པ་ཞིག་ཨི་ཡོད་ན་སྙམ། ངས་སྔོན་མ་བྲིས་པའི་སྒོམ་གྱི་སྙིང་པོ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཅེས་པའི་ཉིན་ཐོའི་ནང་དུ་བཤད་པ་བཞིན།

"ང་ཚོས་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཐོབ་ན། ང་ཚོས་ཆོས་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ནུས་པ་དེ་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་ཐུབ། ང་ཚོ་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ནམ་རྒྱུན་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་དང་ལས་འབྲས་སོགས་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ང་ལ་ཆོས་མི་དགོས་ཞེས་བཤད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ནང་པའི་ཆོས་འདི་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱིས་ང་ཚོ་ཚེ་ཕྱི་མའི་དཀའ་ངལ་ལས་སྐྱོབ་ཐུབ་པར་མ་ཟད། ཚེ་འདིའི་དཀའ་ངལ་ལས་ཀྱང་སྐྱོབ་ཐུབ། ཆོས་འདིས་ང་ཚོ་ལོ་ན་རྒས་པའི་སྐབས་སུ་ཁེར་རྐྱང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱང་སྐྱོབ་ཐུབ་པ་ངེས་གཏན་ཡིན། ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མིའི་རྒྱུད་ལ་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ནའང་། གཙོ་བོ་ནི་འཆི་བའི་འཇིགས་སྣང་གི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡིན། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དངོས་དེ་བསྒོམས་ནས་རང་གི་བསམ་བློ་གཏོང་ཚུལ་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་ན། འཇིགས་སྣང་དང་ཞེན་ཆགས་ཅི་ཡང་མེད་པར་འཆི་ཐུབ།" ངས་སྔོན་མའི་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ནང་དུ་བཤད་པ་ལྟར།

"མི་རྟག་པ་དང་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་རྟག་ཏུ་སྒོམ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། ཐ་ན་ཚེ་འདིར་ཆོས་ཁས་ལེན་མ་བྱས་ཀྱང་། སྡུག་བསྔལ་དང་དཀའ་ངལ་ལ་འཕྲད་སྐབས་དེ་དག་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐུབ་ཅིང་། སེམས་པ་ལྷོད་ལ་བབས་ནས་སྙིང་སྟོབས་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཞིང་། ནང་སེམས་ཀྱི་མཁྲེགས་འཛིན་ཇེ་ཆེར་སོང་ནས་བློ་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་ཐུབ། དེས་ཚེ་འདིར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཞིག་འབྱུང་གི་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྒོམ་གྱི་གཙོ་བོ་གསུམ་ནི། མི་རྟག་པ་དང་། བདག་མེད། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་རེད། ཁོང་གིས་ཉིན་རེར་མ་མཐར་ཡང་བདག་མེད་དང་མི་རྟག་པ་ཐེངས་བཅུ་དྲུག་ལ་སྒོམ་བཞིན་ཡོད་གསུངས། མི་རྟག་པ་ཡང་ཡང་བསྒོམས་ན་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུ་རེད།"

ད་རེས་དབང་འདུས་ཁོང་ལ་འཆི་བ་ལ་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་ཡོད་པ་མ་ཟད་དང་འཆི་བ་ལ་འཇིགས་སྣང་མེད་པས་ངས་ཁོང་ལ་སྐྱབས་སྨོན་ལམ་འདྲ་འདོན་དགོས་པ་ཆེར་མེད་ཀྱང་། ཁོང་གི་བཟའ་ཟླས་ཡང་ནས་རེ་སྐུལ་བྱས་པ་ལྟར་ངས་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་མཚན་སྔགས་དང་སྨོན་ལམ་སོགས་གང་ཤེས་བཏོན་པ་ཡིན། ཁོང་ནི་སྐུ་ཚེའི་སྟོད་ལ་གྲྭ་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ནང་ཆོས་དང་ལྷག་པར་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་སྦྱོང་བརྡར་ཚད་མཐོན་པོ་གནང་ཡོད།

2 དབང་འདུས་ལགས་དང་ལྷན་ཉིན་གཉིས་པའི་ཁ་བརྡ།

ཉིན་དེའི་ཞོགས་པར་ངས་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླར་ཁ་པར་བཏང་བ་ཡིན། མོས་དབང་འདུས་ལགས་ད་དུང་སྨན་ཁང་ནང་དུ་ཡོད་ཀྱང་ནད་གཞི་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པས་ཟས་ཟ་མི་ཐུབ་ཟེར། ཁོང་སང་ཉིན་ནས་བཟུང་རང་ཁྱིམ་གཏོང་གི་རེད་ཟེར། གང་ལྟར་ཡང་སྨན་པས་དབང་འདུས་ལ་སྨན་བཅོས་ཇི་ཙམ་བྱས་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་མེད་ཟེར་སྐད་འདུག། དེ་ནས་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླས་ཁ་པར་དབང་འདུས་ལ་སྤྲད་པ་དང་ངས་ཁོང་ལ་ཁམས་བདེ་དྲིས་པ་ཡིན། ངས་དབང་འདུས་ད་ལྟ་ཁམས་བདེ་པོ་འདུག གམ་ཞེས་དྲིས་པར། ཁོང་གིས་ངག་འཇམ་པོས། མཁན་རིན་པོ་ཆེ། ངས་མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་གཟུངས་སྔགས་ཟློ་བཞིན་ཡོད། ང་སྐྱིད་པོ་འདུག ཅེས་གསུངས།

ངས་ཁོང་ལ་དེ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དང་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་གཉིས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་དུ་བསྒོམས་ནས་རང་གི་སྤྱི་གཙུག་ཏུ་དམིགས་ཏེ་གསོལ་བ་ཐོབ་དང་། ཁྱེད་རང་འཆི་དུས་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་དག་པའི་ཞིང་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་དུ་འཁྲིད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ངེས་གཏན་རེད། ད་དུང་ཁྱེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་གཟུངས་སྔགས་བགྲང་བཞིན་དག་པའི་ཞིང་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་སྙམ་པའི་སྨོན་ལམ་ཤུགས་དྲག་འདེབས་དགོས། ངས་ཁྱེད་ཀྱི་ཆེད་དུ་རྟག་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་བཤད་པ་ཡིན།

དབང་འདུས་ཀྱིས་ངོས་ལ་འདི་ལྟར་བཤད་བྱུང་། མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ལགས། ངེད་བཟའ་མི་གཉིས་ལ་ཁྱེད་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ། ང་རང་གི་མི་ཚེར་བོད་ཀྱི་བླ་མ་རྩ་ཆེན་མང་པོ་དང་མཇལ་རྒྱུ་བྱུང་བ་དང་། དེ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་ནས་དབང་ཁྲིད་མང་པོ་ཐོབ་དེ་ནི་ང་རང་གི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཡིན། ངས་མི་ཚེའི་སྟོད་ལ་ནང་པའི་གཞུང་ལ་སློབ་སྦྱོང་ཏོག་ཙམ་བྱས་ཏེ་དེ་དག་གི་གོ་བ་དང་ངེས་པ་ཅུང་ཟད་རེ་རྙེད་ཡོད། ད་ལྟ་ང་རང་གི་བཟའ་ཟླ་དང་བུ་ཕྲུག་ཚོས་ང་ལ་ལྟ་རྟོག་ཡག་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁོང་ཚོ་ནི་ངོས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ། མཁན་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཁྱེད་ཅག་ངའི་ཆོས་གྲོགས་དང་། བླ་མ་དང་དགེ་བཤེས་རྣམ་པས་ངོས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་གནང་སྟེ་ཉིན་རེ་བཞིན་བསླབ་བྱ་གནང་བྱུང་། ང་རང་ནི་དངོས་གནས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཡིན། ང་ཚོ་ཚང་མ་འཆི་དགོས་པ་རེད། ད་ནི་ང་རང་འཆི་བའི་དུས་ཚོད་སླེབས་འདུག ང་རང་འཆི་བ་ལ་ཞེད་ཀྱི་མི་འདུག མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ལགས། ཁྱེད་ནས་མཚམས་རེར་ང་རང་གི་བཟའ་ཟླར་སེམས་གསོ་དང་བསླབ་བྱ་ཕྲན་བུ་རེ་གནང་རོགས། ང་རང་གི་ཆེད་དུ་སེམས་ཁྲལ་མ་གནང་རོགས་ཞེས་ཟེར།

3 དབང་འདུས་ལགས་དང་ལྷན་ཉིན་གསུམ་པའི་ཁ་བརྡ།

ཞོགས་པ་ང་ལ་ནེའུ་ཡོག་ལ་་ཡོད་པའི་དབང་འདུས་ཀྱི་བཟའ་ཟླ་་ནས་ཁ་པར་བཏང་། མོས་ཟེར་ན་དེ་རིང་དབང་འདུས་ཅུང་ཟད་དྲག་སྐྱེད་འགྲོ་བཞིན་འདུག ཅེས་བཤད་སོང་། ངས་སྐད་ཆ་དེ་གོ་དུས་ཡུན་རིང་ནད་པ་འཆི་ཁ་བློ་བུར་དུ་དྲག་སྐྱེད་འགྲོ་བ་དེ་འཆི་ཁའི་ངལ་གསོ་ཡིན་ཞེས་པའི་བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་དེ་དྲན་བྱུང་། དེ་ནས་མོས་དབང་འདུས་ལ་ཁ་པར་སྤྲད་དེ་ཁོང་དང་སྐད་ཆ་བཤད་པ་ཡིན། ངས་དབང་འདུས་དེ་རིང་ག་འདྲ་འདུག ངས་བལྟས་ན་ཁྱེད་རང་ཁ་སང་ལས་ཏོག་ཙམ་དྲག་སྐྱེད་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ས་རེད་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན། ཁོང་གིས་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་གྱིས་ལན་འདི་ལྟར་གནང་། རེད་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་དེ་རིང་ང་དྲག་སྐྱེད་འགྲོ་བཞིན་འདུག སེམས་པ་ཡང་སྐྱིད་པོ་འདུག་ཟེར། ཟུར་ནས་བཟའ་ཟླས་འདི་ལྟར་ཟེར། དབང་འདུས་ཀྱིས་དེ་རིང་ཞོགས་པར་རྩམ་ཐུག་ཧ་ཅང་མང་པོ་་འཐུང་སོང་། མ་ཟད་ཁ་ལག་གཞན་དག་མང་པོ་ཟ་སོང་ཟེར། ལར་དབང་འདུས་ནི་དུས་རྒྱུན་ནས་རྩམ་པ་ཟ་རྒྱུར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡོད་རེད་ཟེར།
དེ་ནས་དབང་འདུས་ཅུང་ཙམ་དྲག་སྐྱེད་བྱུང་ཞིང་སེམས་ཁམས་གསལ་པོར་གྱུར་པའི་སྐབས་དབང་འདུས་ཀྱིས་འཕོ་བའི་ཁྲིད་དང་། འཕོ་བ་ཇི་ལྟར་འདེབས་དགོས་པའི་རེ་བ་གཏོན། ཁོང་གིས་གསུངས་པ་ལྟར་ད་ལྟ་ཁོང་གི་དབང་པོའི་ནུས་པ་ཤོར་མེད་སྟབས་ངས་ཀྱང་དང་ལེན་བྱས། དབང་འདུས་ཀྱི་རེ་སྐུལ་གནང་བ་བཞིན་ངས་ཀྱང་ཁོང་ལ་འཕོ་བ་འདེབས་པའི་གདམས་ངག་དང་། དམིགས་པའི་གོ་རིམ་དང་ཕན་ཡོན་བཅས་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་པའི་འགྲེལ་བཤད་གང་དྲག་བྱས། དེ་ནས་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླས་ངས་ཁོང་ལ་ད་ལྟ་འཕོ་བ་བཏབས་ན་འགྲིག་མིན་དྲིས་བྱུང་། དེ་ནས་ངས་དེ་རིང་ཁོང་ཡར་བདེ་རུ་འགྲོ་འདུག་པས་སྔ་དྲགས་འདུག་ཅེས་བཤད། སྤྱིར་བཏང་བླ་མས་འཕོ་བ་འདེབས་པའི་དུས་ཚོད་ནི་ཡང་ན་ཕྱི་དབུགས་ཆད་ནང་དབུགས་མ་ཆད་པའི་མཚམས་ཏག་ཏག་ལ་འདེབས་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་ཁོང་གིས་འཕོ་བའི་ཉམས་ལེན་རང་སྦྱོང་བྱས་ན་འགྲིག་གི་འདུག་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན། ཁོང་གཉིས་ཀ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་སོང་།
མཐའ་མ་ངས་དབང་འདུས་ལ་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་འཇིགས་སྐྲག་དང་ན་ཚ་ཅི་ཞིག་བྱུང་ན་ཡང་། སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དང་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ངོ་བོ་འབྱེར་མེད་ཐོག་ནས་སྐྱབས་གནས་སུ་བསྟེན་ནས་གསོལ་འདེབས་བྱེད་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་བྱས། རྒྱུ་ནོར་དང་། ཆུང་མ། ཕྲུ་གུ་སོགས་ལ་ཆགས་སེམས་སྐྱེ་མི་ཉན་པར་བཤད། ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་ནས་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་གསོལ་འདེབས་དང་ཉམས་ལེན་གནང་བཞིན་པ་དེར་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་། ངོས་ཀྱི་ཉིན་ཐོའི་ནང་སྒོམ་གྱི་སྙིང་པོ་མི་རྟག་པའི་སྐོར་བཤད་པ་ལྟར།
ད་ལྟའི་ཤེས་པ་ལས་འཆི་ཁའི་སེམས་བརྒྱ་འགྱུར་གྱིས་རིག་པ་གསལ་བས་དེའི་དུས་སུ་དགེ་མི་དགེའི་སེམས་ཅི་སྐྱེས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ནས་སྟོབས་ཆེ། འཆི་བའི་སྐབས་སུ་ནོར་རྫས་སོགས་ལ་ཆགས་ཞེན་མི་བྱ་བ་ཅི་ནས་གལ་ཆེ། ཆགས་ཞེན་གྱི་དབང་གིས་་བར་དོར་ཡུན་རིང་པོར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་འདྲེ་སྲིན་སོགས་ལུས་ངན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད། འཆི་བའི་སྐབས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་ལྷག་པ་ཞིག་གཞན་སྐྱབས་གནས་གང་ཡང་མེད་ཅེས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས།
དེ་ནས་ངས་དབང་འདུས་ལགས་ལ་ངའི་ཡབ་ཆེན་ཕ་འདས་པོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ཁོང་ཇི་ལྟར་སྐུ་གཤེགས་པའི་སྐོར་འགྲེལ་བཤད་བྱས་པ་ཡིན། ཁོང་གིས་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ལགས། ཁྱེད་ནི་ང་ཚོ་ལ་ཧ་ཅང་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཡིན། ངས་ནམ་རྒྱུན་ཁྱེད་ཀྱི་གསུང་ཆོས་དང་སྒྲ་སྒམ་སོགས་ལ་ཡང་ཡང་ཉན་གྱི་ཡོད་པས་སེམས་ལ་ཧ་ཅང་པས་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་། ངས་ཁྱེད་སྐུ་ཚེ་རིང་པོར་གནས་པའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས། ཚེ་རིང་ལགས་ནི་ཟུར་ནས་སྤྱན་ཆབ་བསིལ་བཞིན་བཞུགས། དེ་ནས་སྟབས་མ་ལེགས་པར་ངའི་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་གྱི་གློག་རྫས་རྫོགས་ནས་ངེད་གཉིས་ཀྱི་གླེང་མོལ་མཚམས་ཆད། ངས་སྔོན་མའི་མི་རྟག་པ་སྒོམ་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ནང་དུ་མཇུག་སྡོམ་འདི་ལྟར་བརྒྱབ་པ་ཡིན།

།ལུས་འདི་མི་རྟག་ཆུ་ནང་སྦུ་བ་འདྲ། །ངག་འདི་མི་རྟག་བྲག་ཅའི་སྒྲ་སྐད་འདྲ།

།།སེམས་འདི་མི་རྟག་ཆུ་ཡི་རྦ་རླབ་འདྲ། གཟའ་ཚང་མི་རྟག་ཚོང་འདུས་མགྲོན་པོ་འདྲ།

།མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པའི་བློ། །ངན་གོམས་བག་ཆགས་འདི་ཡི་དབང་གྱུར་ནས།

།མཐའ་མེད་འཁོར་བར་འཁྱམས་པའི་མ་རྒན་རྣམས། །མི་རྟག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་བྱིན་གྱིས་རློབས།

།འཆི་ལ་ཕར་ཕར་ཉེ་ཡང་གཞོན་དུ་རློམ། །སང་ཉིན་གསོན་པའི་གདེངས་དང་མི་ལྡན་ཀྱང་།

།ལོ་བརྒྱའི་གྲབ་གཤོམ་བདག་འདྲའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །ལམ་གོལ་གཡང་སར་འཁྱམས་རྣམས་སྙིང་རེ་རྗེ།

།ནམ་འཆི་ཆ་མེད་འཆི་རྐྱེན་ངེས་མེད་དང་། །ཅིས་ཀྱང་ངེས་པར་འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི།

།ཕུང་བྱེད་རྟག་འཛིན་མུན་པ་ལས་གྲོལ་ནས། །དམ་ཆོས་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་འཚོ་བར་ཤོག།

དྲྭ་ཚིགས་འདི་ཡང་སྙིང་ཉེ་བའི་གྲོགས་པོ་དབང་འདུས་ལ་ལ་ནད་གཞི་ཚབས་ཆེན་ཕོག་སྟེ་འཆི་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་སུ། ༢༠༢༤ ལོའི་ཟླ་བ་ལྔ་པའི་ནང་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན། དྲྭ་ཚིགས་འདི་བོད་ཡིག་ཏུ་བཀོད་ཅིང་། རྗེས་སུ་མིས་བཟོས་རིག་ནུས་ལ་བརྟེན་ནས་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་ཡང་བསྒྱུར་ཞིང་། ངའི་སློབ་བུ་ཀརྨ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱིས་ལེགས་བཅོས་བྱས་ཡོད།

Sunday, May 12, 2024

Story of Wangdu La

 

In this blog, I would like to briefly recount the story of a close friend of mine, Wangdu La, a Tibetan living in New York, who is terminally ill and very close to death. Even in this situation, he remains happy, peaceful, grateful, and ready to die. I believe that his attitude towards death is a great example not only for me but also for others, demonstrating the importance of Dharma and the consideration of impermanence which leads to a peaceful death and a fortunate rebirth. As I said in my blog, ‘Impermanence, the Essence of Meditation’:

“There are very many benefits of impermanence meditation, [yet meditation on impermanence] is the real preparation for death, a death that is blissful, peaceful, and fearless. There is no way to postpone death, regardless of our status. Everyone has to take the path of death. Buddhist scriptures explain that death is naturally with us as soon as we are born from the womb of our mother. For example, like a body and its shadow. The time of our death is uncertain. There is no certainty what may create the conditions for our death. At the time of death, nothing except the sacred Dharma will be of benefit. If we contemplate death from now on, when death suddenly and forcefully arrives we will have less fear and anxiety about it.”

1 The first day: talking with Wangdu.


This morning I received a call from a mother of a student in New York who said her husband was in the hospital and needed prayers. Her husband, who is in the hospital, was diagnosed with severe and incurable cancer. When I asked him, “Wangdu, how are you?”, he said with a smile on his face and with folded hands, from his hospital bed, “Khen Rinpoche, I’m fine, I’m happy. ” I had heard that his illness was a serious cancer that could not be cured and that the doctor had said he would live only one week more. Then, with openness and without any fear, he said, “Khen Rinpoche, I’ve had cancer for a long time and I have only one week left to live. Anyway, I’m happy and I’ll die any day now. ” I was surprised to hear him say that. Very few people who have only one week to live say, “I’m very happy and I am ready to die any day. ”

Hearing this, I was surprised. Then, I asked him about his daily Dharma practice; he said that daily he has read the ‘Words of my Perfect Teacher’ written by Patrul Rinpoche many times throughout the past three years when he was at home. I can see by his face that he was clearly not afraid to die. Then, I jokingly asked him, “You only have one week of life left. What do you think about now? ” He said with a smile, “I feel good. I am very happy to see you. I have many spiritual friends, Geshes, Khenpos, Lamas, and so on. They are in touch with me. I take refuge in them. Khen Rinpoche, I am not afraid of dying, ” He then repeated,

“Frightened by death, I fled to the mountains.
Continuously meditating on uncertainty of the time of death,
I reached the safety of primordial immortality;
Now I’ve lost my fear of death.”

Wangdu recited these words of Jetsun Milarepa without missing a syllable. From the corner, his wife’s eyes filled with tears as she listened to these words. Wangdu, the patient, turned to her and began to comfort her. At that moment I thought, “I wonder if there is anyone happier than him who has to die. ” As I mentioned in my previous blog, ‘Impermanence, the Essence of Meditation’:


“[Later in life or when death becomes evident people] become interested in Buddhism and look for a teacher. If you really think about it, that’s too late. Like if you wait too long about a physical ailment and finally go to the hospital, but it’s too late. Similarly, our mind has been seriously sick with delusion for so long that it is very late for meditation. Even if we do meditate, our mind in that state can’t develop perfect meditation. For instance, a sick, exhausted person can’t climb a high mountain! The best time to meditate is when we are young, our awareness is clear, and we have all of our faculties intact. If we do, many of the sufferings of old age: of loneliness, mental problems, and so on, won’t occur. This doesn’t mean that when we are old we have no ability at all to study and meditate. It is never too late for study and meditation. You can do it at any age. If you compare the two, however, awareness is more bright and clear in our youth than in old age.

Many people often say, “I don’t need Dharma because I don’t believe in rebirth, karma, and so on. ” But this Buddhadharma, especially Mahayana Buddhism, can save us not only from the problems of future lives but also from the problems of this life. It can definitely save us from the suffering of loneliness in old age. There are many problems in our human continuum, but the main one is the suffering of fear of death. If we meditate on the reality of impermanence and change our way of thinking, we can die without fear or attachment. As I also said in my previous blog, ‘Impermanence, the Essence of Meditation’:


“If a person is someone who always meditates on impermanence and the twelve links of interdependence, etc., even if they don’t accept Dharma in this lifetime, when they encounter suffering and difficulties, they are more able to willingly face them. They are more lighthearted and courageous. They have more internal fortitude and can have a vaster outlook. It brings great benefit during this life. The three principal meditations of His Holiness the Dalai Lama are impermanence, selflessness, and the twelve links of interdependence. He said that he contemplates selflessness and impermanence at least sixteen times a day. It would be highly beneficial for both this life and our future lives, as well, if we frequently meditate on impermanence.”


I didn’t need to pray for him at all because he is ready and without fear, but at his wife’s request I recited the name mantra of Buddha Amitabha and so on, whatever I knew. He was a monk in his early life and was highly trained in Buddhism, especially Mahayana Buddhism.


2 the second day: talking with Wangdu La.


This morning I called his wife, who told me that Wangdu La was still in the hospital, but that he was getting worse and could not eat. He would be going into hospice at home the next day. Anyway, the doctor said that no matter what treatment Wangdu was given, it was not going to help. Then his wife handed the phone to Wangdu, and I asked him how he was. “ How is Wangdu now? ” I asked. “ Khen Rinpoche,” he said in a soft voice, “I am doing the recitation of Amitabha. I am happy. ”

I told him, “That’s very good. Meditate on Buddha Amitabha and the Dalai Lama as one inseparable entity and visualize and pray to them above the crown of your head. When you die, Buddha Amitabha will certainly take you to the Pure Land of Sukhavati. You should also recite the mantra of Buddha Amitabha and make strong prayers, thinking, ‘I will go to the Pure Land of Sukhavati.’ I will always make prayers for you.” Wangdu told me, “I am very grateful to you, Khen Rinpoche. I am very fortunate because I have met many great Tibetan Lamas, His Holiness the Dalai Lama foremost among them. In the early part of my life I studied a little bit of Buddhist texts and got a good understanding of them. Now, my wife and children are taking good care of me. They are very kind to me. Khen Rinpoche and you, my Dharma friends, Lamas and Geshes, have been very kind to me and have been giving me advice every day. I am truly very fortunate. We all must die. Now the time has come for me to die. I am not afraid of death. Khen Rinpoche, please always give some comfort and advice to my wife. Please don’t worry about me.”

3 Talking with Wangdu La on the third day,


In the morning, I got a call from Wangdu’s wife in New York. She said Wangdu was getting better today. When I heard this, I thought of the Tibetan saying which goes ‘getting better is the rest of the dying’. Then she handed the phone to Wangdu and I talked with him. “ How is Wangdu today? I think you’re feeling a little better than you did yesterday ”, I said. He responded with a smile, “Yes, Khen Rinpoche, I’m feeling better today.” Wangdu said he ate tsampa soup with vegetables for breakfast this morning, and he was able to finish it all. ” From the sidelines, she said, “He’s right; he ate all the tsampa soup. Wangdu has always been very fond of eating tsampa.”
As he was feeling a bit better and his mind was clear, Wangdu requested instructions of performing phowa, or transference of consciousness, which he wanted to practice because, as he said, he may lose his ability to hear and possibly die very soon and wanted to practice beforehand. At Wangdu’s request, I gave him the instructions on phowa and explained how to practice the visualization sequence and benefits of phowa. His wife then inquired whether it was the right time for me to perform phowa for him. I then told her that it was too early since he was feeling a bit better and generally phowa by the Lama is performed either just before or right after death, but it was a good time for him to receive the instructions for himself. Both of them were very happy. Finally, I told Wangdu that no matter what fears and illnesses he might have at the time of death, I enjoined him to solely concentrate on and take refuge in Buddha Amitabha and His Holiness the Dalai Lama during the process of death. I told him to not be attached to his possessions, wife, children, and so on. I enjoyed him to continue to recite the prayers and practice of Buddha Amitabha. As I said in my previous blog, ‘Impermanence, the Essence of Meditation’:
“Our mind at the time of death is hundreds of times clearer than our present awareness. Any positive or negative mind we develop at that time is extremely powerful. It is important not to be attached to anything at all at the time of death. We must not be attached to anything: family, property, wealth, our house. Attachment can cause lengthy suffering in the intermediate state and bad rebirth in the body of a preta or spirit. If we are someone who accepts reincarnation, we must think about what will benefit future lives. If you think about it, nothing surpasses holy Dharma for this.”
I told Wangdu La the story of my deceased father and how he had passed away. He said, “Khen Rinpoche, you are very kind to us. I often listen to your teachings and it is very helpful to me. I pray that you live long. ” Tsering was in tears from the sidelines. Then, unfortunately, my cell phone battery ran out and our conversation ended.
As I concluded in previous blog, ‘Impermanence, the Essence of Meditation’:


This body is impermanent, like a water bubble,

This speech is impermanent, like the sound of an echo,

This mind is impermanent, like waves in water,

Family is impermanent, like guests at a meeting.


Controlled by their predisposition to the bad habit

Of grasping impermanent things as permanent,

Please bless my aged mothers who are endlessly wandering in་samsara

To realize impermanence in their minds.


Though death gets closer and closer, proud of our youthfulness,

We can’t be sure we’ll even be alive tomorrow!

Still we prepare to live hundreds of years, poor sentient beings like myself,

Wandering on such a mistaken, dangerous path, alas!


We don’t know when death will come, there’s no certainty what will cause it,

Yet we will definitely die; by contemplating such points,

May we be freed from the ruinous darkness of clinging to permanence,

And be nurtured by the light of the sun of holy Dharma!


This blog was written in the month of May, 2024, on the occasion of speaking with a dear friend, Wangdu La, who is terminally ill and close to death. I wrote the blog in Tibetan, which was subsequently translated into English through the help of AI and further modified by my student, Karma Choeying.

Thursday, March 28, 2024

A Short Narrative about the Appearance of my Root Guru in a Dream, Reigniting my Profound Devotion


 A Short Narrative about the Appearance of my Root Guru in a Dream, Reigniting my Profound Devotion


Since I have lived in the Monterey area, our Dharma Center has organized an annual retreat at the start of each new year. This year too, I had an opportunity to be in retreat with sangha members. During this particular retreat, I taught Patrul Rinpoche’s Self Liberating Meditation. My Dharma friend, Anam Thupten Rinpoche also participated in this retreat. He gave a teaching on the Heart Sutra. As Anam Thupten Rinpoche is a great teacher, everyone was very happy with the teachings. The final day of the retreat was very busy with concluding activities, after which I was quite tired and went to bed early.

At about 4:00 in the morning, I dreamt of my root guru, Kyabje Sangye Tenzin Rinpoche, whose kindness is immeasurable. In my dream, he seemed frail and small, his face brightly lit with a smile, adorned with a red robe, and a Dagpo meditation hat (the special hat of Gampopa). The landscape looked like my hometown in Tibet, and it was filled with flowers. Rinpoche was with about 100 or 200 of his followers, and at that instant, my heart was filled with immeasurable joy. He held a vajra and bell in his hands and was chanting and blessing the place. As the prayers concluded, all his followers received blessings as he placed the vajra and bell on their heads. I also followed in line to receive his blessing with my head bowed and hands folded at my heart. He placed the vajra on my head and then looked at me intently and said, 

“Persevere in practice, be patient with students and followers, and tame your mind. Do not adopt or get rid of anything, but be mindful at all times. There is nothing other than this to meditate upon.”

When I woke up around 5:00 AM, my heart was filled with a sense of joy that I had never experienced before. It was almost unbelievable, and I couldn’t tell if it was in fact a dream, or if it had been real. I felt extremely fortunate, as if pulled out from the dirt of samsara by my guru. He is the very reason for whatever I am today.

  As the saying goes, “there can be countless teachers on this Earth but only one in one’s heart.” He is such a teacher, in my heart. Even though my root guru’s body has departed, his Dharmakaya, his heart’s kindness, has always held me. Just like an anchor, I feel his presence with me at all times. Such a dream is proof that my teacher is always with me. Oh! How amazing that it seemed so real as if I really saw him.

I then reflected on this and wondered why I had such a dream. It was after the conclusion of the four-day retreat, and after my teaching on Patrul Rinpoce`s Self-Liberating Meditation. Generally, when I teach, I do so with a fervent aspiration of being one with my teacher. Without it being some sort of interpretation, I try to include my own practice and teach with a high level of concentration, which may be why my root guru appeared in that dream. Even though he was not present during the retreat, because his wisdom mind is inseparable from the teachings, I interpreted his appearance in my dream as his satisfaction with my teaching. We are not able to see him, but he sees us with his wisdom eye, and I have not an iota of doubt about this. We are unable to see him because we are blinded by our own mental afflictions but he is able to do so with his wisdom, as if someone is sitting in front of a blind person. Of this I have no doubt!

When making consequential and difficult decisions, I supplicate wholeheartedly to my teacher before going to bed and analyze my dreams. Sometimes, I receive directions regarding those decisions and decide accordingly. There is a Tibetan saying: “When you can’t depend on [ordinary] humans, with fervent devotion to your lamas, seek for guidance, and you can depend on them.” I have complete faith in my lama’s direction. Some may say that a dream is just a dream. That may be right, too. Dreams, along with illusions, mirages, echoes, and so on, are examples of the eight untruths, but there are differences between dreams. Some dreams are guided by a Lamas' blessings and Yidams' messages, and they are special, while ordinary dreams are a reflection of our own daily and subconscious activities.

Many Kagyupa teachers such as Marpa, Milarepa, and Gompopa have found their teachers and expressed realizations through their dreams. It is said that the best merit is the merit accumulated through one’s devotion to their guru. I believe the reason that my root guru often appears in my dreams is because of my pure devotion to him, not merely in hollow words, but from the depths of my heart.

These days, people receive all sorts of teachings, including high-level Mahamudra and Dzogchen, empowerment of Yidams and commitments to Dakinis for many years. However, with slight misunderstandings or unfavorable instances, they are quick to criticize teachers and break their commitments. As for myself, in this life, I have relied on and trusted my Guru, befriended the Yidams and Dakinis, and followed the path of Dharma. If I do not die soon, but live for some time, my only aspiration is to become like you, My Guru! This is my vajra-like pledge and steadfast resolve. 


In conclusion:


To tread on the path of Dharma is your kindness;

For all concepts to turn into Dharma is your kindness. 

To dispel confusion on the path is my pledge. 

That all confusion dawns as wisdom is my deep aspiration. 


The wisdom of clear light of the mind, 

If left undisturbed and uncontrived 

Will lead to the state of Buddhahood.

Such vajra words of yours and the Kadampa masters will never betray. 


Oh Lama! You have passed on to benefit others! 

I, your student, passionately pray from afar:

If you see with your wisdom eye,

Hold me in your blessings, Oh, protector of all beings! 


Unmistaken is to be born and tread the path of Dharma.

Unmistaken is to rely completely on a Guru such as you.

Unmistaken is to have chosen the path of Dharma.

E Ma Ho! Now I am filled with joy.


With my mind stabilized with devotion,

In reality, in calm abiding, and in dreams,

Oh, Lama! The fragrance of your presence is always with me.

These thoughts make me a fortunate one.


~Khenpo Karten Rinpoche