Thursday, July 20, 2023

༄༅།། བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞིའི་འགྲེལ་བཤད་མདོར་བསྡུས་ཐར་པའི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།།

༄༅།། བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞིའི་འགྲེལ་བཤད་མདོར་བསྡུས་ཐར་པའི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །

རྩ་གསུམ་ཀུན་འདུས་དཔལ་ལྡན་བླ་མ་དང་། །

སྐུ་གསུམ་རིགས་བརྒྱའི་ཁྱབ་བདག་སྣང་མཐའ་ཡས། །

དབྱེར་མེད་སྤྱི་གཙུག་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་བཞུགས་ནས། །

འབྲལ་མེད་སྐྱེ་བ་ཀུན་ཏུ་རྗེས་འཛིན་མཛོད། །


ལྷ་གཅིག་ཀུན་འདུས་སངས་རྒྱས་སྣང་མཐའ་ཡས། །

ཆོས་གཅིག་ཀུན་འདུས་སྙིང་པོ་ཡི་གེ་དྲུག །

ཉམས་ལེན་ཀུན་འདུས་བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་གསུམ། །

འབྲལ་མེད་ཉམས་སུ་བླངས་དེ་སྐལ་བ་བཟང་། །


བདེ་ཆེན་ཞིང་གི་སྒྲུབ་ཐབས་ཟབ་མོའི་ལམ། །

བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞི་པོའི། །

འགྲེལ་བཤད་ཕལ་སྐད་གོ་སླའི་ཚུལ་བྱས་ཏེ། །

རང་འདྲའི་བློ་དམན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་བཀོད། །

ཅེས་ཡུལ་དམ་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པར་བརྗོད་པ་སྔོན་དུ་སོང་ནས་གང་ཞིག་གླེང་བར་བྱ་བ་ནི། སྐབས་འདིར་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞིའི་འགྲེལ་བཤད་སྙན་ངག་དང་། སྡེབ་སྦྱོར། གཞན་གོ་དཀའ་བའི་མཁས་ཚིག་སོགས་ཀྱིས་མ་བཅིངས་པར་ཕལ་སྐད་དཀྱུས་མའི་ཚུལ་གྱིས་ལམ་ཞུགས་གསར་བུ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་དུ་མདོར་བསྡུས་ཅི་ནུས་སུ་དགྲོལ་བར་བྱའོ།། དང་པོ་སྒྲུབ་ཚུལ་གྱི་ཀུན་སློང་ཀུན་སྤྱོད་སོགས་ཁྲིད་ཡིག་གཞན་ལས་གསལ་བ་ལྟར་གལ་ཆུང་དུ་མ་སོང་བར་རང་རྒྱུད་ལེགས་པར་སྦྱངས་ནས། སྲིད་པ་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལས་བྲལ་འདོད་ཀྱི་ངེས་འབྱུང་དང་། སྐྱབས་ཡུལ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དང་། རང་གི་རྩ་བའི་བླ་མ་སོགས་ལ་དད་པ་དང་མོས་གུས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་ལེགས་པར་ཚང་བའི་སྒོ་ནས་ཚུལ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ། །

དེ་ལ་དང་པོ་རྩ་བའི་ས་བཅད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ལ། དང་པོ་མཚམས་སྦྱར་བའི་སྒོ་ནས་ཞིང་ཁམས་སྤྱིར་མདོར་བསྡུས་སུ་བསྟན་པ་དང་། གཉིས་པ་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཁམས་དང་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞིའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཀྲལ་བ། གསུམ་པ་འཕྲོས་དོན་མཇུག་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་དང་བཅས་གསུམ་མོ། དང་པོ་མཚམས་སྦྱར་བའི་སྒོ་ནས་ཞིང་ཁམས་སྤྱིར་མདོར་བསྡུས་སུ་བསྟན་པ་ནི། 

སྤྱིར་ཞིང་ཁམས་ཞེས་པ་འདི་ལའང་དྲང་དོན་དང་ངེས་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་འབྱེད་དགོས་ཤིང་། དྲང་དོན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ངེས་དོན་ལ་འགོད་པའི་ཆེད་དུ་གནས་སྐབས་ཐབས་ཙམ་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཞིང་མཐར་ཐུག་ངེས་དོན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཞིང་ཁམས་དང་དམྱལ་བ་སོགས་དག་མ་དག་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ལས་རང་མཚན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། དེའང་སྤྱོད་འཇུག་ལས།

ལྕགས་བསྲེགས་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། ། མེ་ཚོགས་དེ་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། །

དེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། ། སྡིག་སེམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །

ཞེས་དང་། བདུད་འཇོམས་འཇིགས་བྲལ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་ནས་ཀྱང་།

 བསྟན་པ་འཛུགས་ན་རང་གི་སེམས་ལ་ཚུགས། ། སེམས་ཀྱི་སྟེང་ནས་སངས་རྒྱས་རྙེད་ཡོང་ངོ་། །

ཞིང་ཁམས་ཉུལ་ན་ཐ་མལ་འཁྲུལ་ཞེན་སྦྱོངས། ། རྣམ་དག་ཞིང་ཁམས་སྐྱིད་པོ་འགྲམ་ལ་ཡོད། །

ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་བག་ཆགས་ལས་བཟང་ངན་བསགས་པའི་ངོར་དམྱལ་བ་དང་དག་པའི་ཞིང་ཁམས་སུ་སྣང་བ་ལས་དེ་མ་ཡིན་པར་དེང་དུས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཆག་པ་ནང་བཞིན་དམྱལ་བ་དང་ཞིང་ཁམས་སོགས་ག་ཤེད་ཅིག་ན་མེད་པ་ནི་ཤེས་དགོས་སོ།། འོན་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་སུ་ཞིང་ཁམས་སྦྱོང་བ་དང་ཞིང་ཁམས་སྒྲུབ་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ནི།

ཤེར་ཕྱིན་ལས།

སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་ཉིད། །

དེ་ལ་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིས། ། སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། ། 

ཅེས་གསུངས་སོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་།

 མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་སྒོ་ནས་དེ། ། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ། །

མཆོད་པའི་ཕྱིར་དང་མཉན་པའི་ཕྱིར། ། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་རྣམས་སུ་འགྲོ། །

ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་དང་མོས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པར་མཛད་དོ།། དེ་ལ་ཤར་ཕྱོགས་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཞིང་ཁམས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་དཔལ་ལྡན་མཛེས་པའི་ཞིང་ཁམས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཁམས་སུ། སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ལས་རབ་རྫོགས་པའི་ཞིང་ཁམས་སུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་དང་། དབུས་ཕྱོགས་འོག་མིན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་ཞིང་ཁམས་སུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་བསྐྱོད་པ་བཅས་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་ལྟ་བུའི་ཞིང་ཁམས་ཡོད་ཀྱང་ནུབ་ཕྱོགས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཁམས་མ་གཏོགས་ཞིང་ཁམས་གཞན་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ལ་རང་རྒྱུད་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་། སྔོན་བསགས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་དྲི་མ་མེད་པས་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡིན་ན་མ་གཏོགས་ཕལ་ཆེར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སྐྱེ་མི་ཐུབ་ཅེས་གསུངས་སོ།། མི་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་སློབ་པ་ལམ་ཞུགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་སྨོན་ལམ་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་དང་། རང་ཉིད་ཀྱང་ཞིང་ཁམས་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཚོགས་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ།། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་བཞུགས་གནས་སུ་སྤྲང་པོས་རེ་བ་བྱས་པ་ལྟར་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ།། དེ་ལ་དགོངས་ནས་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱིས་རང་རེ་སྐྱབས་བྲལ་མགོན་མེད་ཉམ་ཐག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཁམས་ཀྱི་བཀོད་པ་འདི་ཉིད་ཆེད་དུ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ཡིད་ཆེས་བྱེད་དགོས་སོ།། ལར་ནས་དེང་སང་གི་དུས་འདིར་ནང་ཆོས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བློ་ལྡོག་རྣམ་བཞི་དང་། ངེས་འབྱུང་། ལས་འབྲས་སོགས་ཀྱིས་བློ་སྦྱང་མ་དགོས་པར་བླ་མའི་མིང་སུ་ཆེ་དང་། ཡི་དམ་གྱི་ལྷ་ཁྲོ་བོ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་རེ་ལ་མཐོ་བསྙེགས་བྱས་ནས་འུར་སྒྲོག་གི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བར་བརྒྱ་ཡི་གོ་གཅིག་གིས་ཆོད་ཅེས་པའི་དཔེ་ལྟར། དུས་བབས་ཀྱི་ལྷ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་འདི་ཁོ་ན་རྩ་གསུམ་ཀུན་འདུས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཐག་བཅད་ནས་བསྙེན་དགོས་སོ།།

གཉིས་པ་ལ་གཉིས། དང་པོ་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཁམས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། གཉིས་པ་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞིའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཀྲལ་བའོ།། དང་པོ་ནི། ད་ལྟའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་འདི་སྔོན་འཁོར་ལོའི་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རྩིབ་ཀྱི་མུ་ཁྱུད་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་བཞེས་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་སྙིང་པོའི་མདུན་དུ་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས་མ་འོངས་པར་སྙིགས་མ་ལྔ་བདོ་བའི་དུས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་སྨོན་ལམ་རླབས་པོ་ཆེ་མང་པོ་བཏབ་པའོ།། དེ་ཡང་འོད་མདོ་ལས།

སེམས་ཅན་གང་དག་ཁ་ཅིག་གིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེའི་མཚན་ཐོས་ལ། ཐོས་ནས་ཀྱང་ཐ་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ཙམ་ཞིག་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས། དད་པ་དང་། དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད བླ་ན་མེད་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ།། ཞེས་དང་།

ཡང་མདོ་དེ་ལས། སེམས་ཅན་གང་དག་ང་ཡི་མིང་ཐོས་ན། ། ང་ཡི་ཞིང་ལ་རྟག་ཏུ་འོང་བར་ཤོག ། ང་ཡི་སྨོན་ལམ་བཟང་པོ་དེ་རྫོགས་པས། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་མང་དག་ནས་སེམས་ཅན་འོང་། ། དེ་དག་ང་ཡི་ཞིང་དུ་ལྷགས་ནས་ནི། ། དེ་དག་སྐྱེ་བ་གཅིག་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག ། ཅེས་གསུངས་སོ།། སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་སངས་མ་རྒྱས་པའི་སྔ་རོལ་དུ་སྨོན་ལམ་ལས། "གང་ཟག་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞི་ཡིད་ལ་དྲན་པའི་ཐོག་ནས་ང་ཡི་མཚན་ལན་བདུན་བགྲངས་ནས་གང་ཟག་དེ་ཉིད་ཚེ་ལས་འདས་པར་གྱུར་ན་འཆི་ཁ་བར་དོའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ནུབ་ཕྱོགས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ།། གལ་སྲིད་གང་ཟག་དེ་ཉིད་བདེ་བ་ཅན་དུ་མ་སྐྱེས་ན་ང་སངས་མ་རྒྱས་པར་ཤོག་ཅིག། གལ་སྲིད་བདེན་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གང་ཟག་དེ་ཉིད་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་ན་ང་སངས་རྒྱས་པར་ཤོག་ཅིག། "ཅེས་སྨོན་ལམ་གནང་ནས་བདེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཟིན་པའོ།།

གཉིས་པ་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞིའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཀྲལ་བ་ལའང་བཞི་སྟེ། རྒྱུ་དང་པོ་ཞིང་བཀོད་ཡིད་ལ་དྲན་པ། རྒྱུ་གཉིས་པ་དགེ་རྩ་དཔག་མེད་བསགས་པ། རྒྱུ་གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ། རྒྱུ་བཞི་པ་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་བཅས་བཞིའོ།། དེ་ལ་རྒྱུ་དང་པོ་ཞིང་བཀོད་ཡིད་ལ་དྲན་པ་ནི། 

རྟེན་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཁམས་ཀྱི་བཀོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ། ཆགས་མེད་བདེ་སྨོན་ནང་གི་སྨོན་ལམ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་བདེ་ཆེན་ཞིང་གི་བཀོད་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ལ། བརྟེན་པ་མགོན་པོ་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གཙོ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མངོན་སུམ་དད་པའི་ཡིད་ཡུལ་དུ་གསལ་བཏབ་ལ། གལ་སྲིད་ལྷ་ཚོགས་ཡོངས་རྫོགས་དུས་གཅིག་ཏུ་གསལ་འདེབས་མ་ཐུབ་ཀྱང་གཙོ་བོ་གསུམ་པོ་ངེས་པར་དུ་གསལ་གདབ་དགོས་སོ།། དབུས་སུ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དགེ་སློང་གི་ཆ་ལུགས་ཅན་སྐུ་མདོག་དམར་པོ་འོད་ཟེར་གྱི་མདངས་འཕྲོ་ཞིང་ཞབས་རྡོ་རྗེ་དཀྱིལ་མོ་ཀྲུང་གིས་བཞུགས་ཤིང་། སྐུ་ལ་ཆོས་གོས་རྣམ་གསུམ་གསོལ་ཞིང་ཕྱག་གཉིས་མཉམ་བཞག་གི་སྟེང་ན་ལྷུང་བཟེད་འཆི་མེད་བདུད་རྩིས་གང་བ་འཛིན་པ། གཡས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་སྐུ་མདོག་དཀར་པོ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་ལ། སྐུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་རྒྱན་ཆས་སྤྲས་པ། ཞབས་གཉིས་མཉམ་པའི་སྟབས་ཀྱིས་བཞེངས་པ། ཕྱག་གཡས་པ་སྐུ་ཡི་སྟ་ཟུར་ནས་སྐྱབས་སྦྱིན་གྱི་ཕྱག་རྒྱའི་འོག་ཏུ་བདག་སོགས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱབས་འོག་ཏུ་ཚུད་པར་བསམ། ཕྱག་གཡོན་གྱིས་མཐེབ་སྲིན་སྦྱར་བའི་མེ་ཏོག་པདྨ་དཀར་པོ་ནོར་བུས་མཚན་པ་ཡུ་བ་ནས་འཛིན་ཅིང་འབྲས་བུ་སྙན་གྱི་ཐད་ཀར་ཁ་འབྱེད་པ། གཡོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་སྐུ་མདོག་སྔོན་པོ། སྐུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་རྒྱན་ཆས་གསོལ་བ། ཞབས་གཉིས་མཉམ་པའི་སྟབས་ཀྱིས་བཞེངས་པ། ཕྱག་གཡས་སྐུ་ཡི་སྟ་ཟུར་ནས་སྐྱབས་སྦྱིན་གྱི་ཕྱག་རྒྱས་བདག་སོགས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་བར་དུ་སྲུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བཞེངས་པ།

ཕྱག་གཡོན་མཐེབ་སྲིན་སྦྱར་བའི་མེ་ཏོག་སྔོན་པོ་རྡོ་རྗེས་མཚན་པའི་ཡུ་བ་ནས་འཛིན་ཅིང་འབྲས་བུ་སྙན་གྱི་ཐད་ཀར་ཁ་འབྱེད་ཅིང་དེ་ལྟར་གཙོ་བོ་གསུམ་པོ་འོད་ཟེར་དང་འཇའ་གུར་གྱི་ཀློང་དུ་མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་བཞུགས་ཡོད་སྙམ་པའི་སྒོ་ནས་གསལ་གདབ་དགོས་སོ།། གལ་སྲིད་དེ་ལྟར་ཡང་གསལ་འདེབས་མ་ཐུབ་ན་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་སྐུ་མདོག་དམར་པོ་འཇའ་འོད་ཟེར་མདངས་འཁྱིལ་བའི་ཀློང་ན་བཞུགས་པ་ལ་རྣམ་པ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ལ་ངོ་བོ་རང་གི་དྲིན་ཅན་རྩ་བའི་བླ་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཉིད་ཀུན་འདུས་ནོར་བུའི་ལུགས་སུ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་སྐུ་དགེ་འདུན། གསུང་དམ་ཆོས། ཐུགས་སངས་རྒྱས་ཏེ་དཀོན་མཆོག་ཀུན་འདུས་དང་། སྐུ་སྤྲུལ་སྐུ། གསུང་ལོངས་སྐུ། ཐུགས་ཆོས་སྐུ་སྟེ་སྐུ་གསུམ་ཀུན་འདུས། སྐུ་བླ་མ། གསུང་ཡི་དམ། ཐུགས་མཁའ་འགྲོ་སྟེ་རྩ་གསུམ་ཀུན་འདུས་ཀྱི་ངོ་བོར་གསལ་བཏབ་ནས་སྒོམ་དགོས་སོ།། མདོར་ན་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་གནད། རྣམ་པ་གསལ་བ། རྣམ་དག་དྲན་པ། ང་རྒྱལ་བརྟན་པ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གསལ་འདེབས་དགོས་སོ།། རྣམ་པ་གསལ་བའི་ཆ་ནས་ལྷ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ། ཆོས་ལོངས་སྤྲུལ་གསུམ་གྱི་ལྷའི་ན་བཟའ་དང་སྐུ་མདོག་ཕྱག་མཚན་རྣམས་མ་འདྲེས་པར་མེ་ལོང་ནང་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་བཞིན་གསལ་འདེབས་ཐུབ་ན་ལེགས། དེ་ལྟར་གལ་སྲིད་གསལ་འདེབས་མ་ཐུབ་ཀྱང་དད་མོས་ཀྱིས་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་གཙོ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་བཞུགས་ཡོད་བསམས་ནས་མོས་སྒོམ་བྱས་པས་ཀྱང་འགྲུབ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། ། འདུན་པའི་རྩ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། ། ཞེས་དང་། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རྩ་བ་མོས་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དད་པའི་ཡིད་ཀྱི་མོས་མཁའ་རུ་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་ཡོད་བསམས་ན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ལུང་འདྲེན་དང་གཏམ་རྒྱུད་སོགས་མང་ཡང་གནས་སྐབས་རེ་ཞིག་བཞག་ལ། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་ཡོངས་ལ་སོ་སོའི་བླ་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་སྨོན་ལམ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པས་དེ་རྣམས་གང་རུང་ཞིག་ནམ་རྒྱུན་ཐུགས་དམ་ཁ་འདོན་དུ་འཛིན་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་ཆགས་མེད་བདེ་སྨོན་འདི་ཉིད་བྱིན་རླབས་ཆེ་ཞིང་། ཚིག་ཁ་གསལ་ལ་དོན་འདུས་པ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གོ་སླ་ལ། ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་སོགས་བདེ་སྨོན་གཞན་ལས་ཀྱང་ཧ་ཅང་ཁྱད་ཆོས་མང་པོ་ཡོད་པས་དེང་སང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྲུབ་མཐའ་ཀུན་ལ་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཤིང་ཀུན་གྱིས་ཁ་འདོན་བྱས་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་མངོན་ནོ། །འདོན་པའི་སྐབས་སུ་ལུས་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་བའམ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ། ངག་གུས་པས་དབྱངས་རྟ་སྙན་པོ་ལ་བསྐྱོན་ཅིང་ཚིག་རྗེས་དོན་དྲན་གྱིས་དལ་བུས་འདོན་པ། ཡིད་གུས་པས་དད་པ་དང་། མོས་གུས་རྩེ་གཅིག་པས་བློ་གཏད་ལིང་བསྐྱུར་ངང་སྐྱིད་སྡུག་མཐོ་དམན་ཅི་བྱུང་ཡང་རེ་ས་དང་སྐྱབས་གནས་སངས་རྒྱས་མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་ལས་གཞན་གང་ཡང་མི་བསམ་པར་འདོན་པའོ། །དེ་རྣམས་རྒྱུ་དང་པོ་ཞིང་བཀོད་ཡིད་ལ་དྲན་པའི་ཁྲིད་མདོར་བསྡུས་སོ། །

རྒྱུ་གཉིས་པ་དགེ་རྩ་དཔག་མེད་བསག་པ་ལ་བརྒྱད་ལས། དང་པོ་ཚོགས་བསག་དགོས་པར་མདོར་བསྡུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ། གཉིས་པ་ཕྱག་འཚལ་བ། གསུམ་པ་མཆོད་པ་འབུལ་བ། བཞི་པ་སྡིག་པ་རྣམས་བཤགས་པ། ལྔ་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ། དྲུག་པ་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བར་སྐུལ་བ། བདུན་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་འདེབས་པ། བརྒྱད་པ་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་བཅས་བརྒྱད་དོ། །དང་པོ་ཚོགས་བསག་དགོས་པར་མདོར་བསྡུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི། 

བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཞིག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་དགོས་པ་ལ་དང་པོ་ཚོགས་བསག་སྒྲིབ་སྦྱང་ལ་བསྟེན་ནས་བསོད་ནམས་ངེས་པར་བསག་དགོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་སྔོན་མ་ཚོགས་བསགས་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་གི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་འདིར་མི་ཡི་དབང་ཐང་དང་། ནུས་པ། གཟི་བརྗིད་ཆེ་ཆུང་སོགས་བྱུང་ཞིང་། གལ་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པ་ལ་ཚོགས་བསག་དགོས་པ་ལྟ་ཅི། ཚེ་འདིར་ནད་མེད་པ་དང་། ཚེ་རིང་བ། ལུས་སེམས་བདེ་སྡུག་སོགས་ཀྱང་སྔར་རྒྱུ་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་བསགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། ། མདོ་རྒྱ་ཆེར་རོལ་པ་ལས། བསོད་ནམས་རྣམ་སྨིན་བདེ་སྟེར་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེལ། ། བསོད་ནམས་ལྡན་པའི་མི་ཡིས་བསམ་པ་རྣམས་ཀྱང་འགྲུབ། ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་རེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ད་བར་འཁོར་བར་འཁྱམས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱང་གཙོ་བོ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཁོ་ན་མི་དགེ་བ་སྡིག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ད་ནས་བཟུང་སྟེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་སྡིག་པ་རྣམས་སྤང་ཞིང་བསོད་ནམས་དགེ་བའི་ལས་ཅི་ནས་ཀྱང་བསག་དགོས་སོ། །ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཁྱད་ཆོས་ངོ་མ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་མ་འཆོལ་བ་དེ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་ལས་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང་། རྒྱུ་དགེ་བ་ལས་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་གཏན་ནས་འབྱུང་མི་སྲིད་དོ། །དུག་གི་ས་བོན་ལ་འབྲས་བུ་དུག་ལས་སྨན་མི་འབྱུང་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་སྨན་གྱི་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་སྨན་ལས་དུག་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། རྒྱུ་དགེ་བ་ལས་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང་། རྒྱུ་མི་དགེ་བ་ལས་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའོ། །ལྷག་པར་དུ་རང་རྒྱུད་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་དགོས་ན་ངེས་པར་དུ་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གེགས་དང་བར་ཆད་རྣམས་བསལ་དགོས། བར་ཆད་ལ་མང་ཡང་འབྱུང་བཞིའི་ཕྱི་ཡི་བར་ཆད། ནད་གདོན་ནང་གི་བར་ཆད། གཉིས་འཛིན་དང་རྣམ་རྟོག་སོགས་གསང་བའི་བར་ཆད་རྣམས་ཡོད་ཀྱང་གཙོ་བོ་ནི་ཐར་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སུ་འདུས་པས་དེ་ཉིད་སེལ་བར་བྱེད་པ་ལ་ཚོགས་བསག་སྒྲིབ་སྦྱང་ཁོ་ན་ལས་ཐབས་ལམ་གཞན་མེད་དོ། །དེ་ཡང་གྲུབ་ཆེན་ཏཱེ་ལོ་པའི་ཞལ་ནས། བུ་སྣང་བ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་འདི། ། དོན་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མ་རྟོགས་པར། ། ཚོགས་གཉིས་ཤིང་རྟའི་འཕང་ལོ་ལ། ། དེ་འབྲལ་བར་མ་བྱེད་ནཱ་རོ་པ། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་གོ་འཕང་མ་ཐོབ་བར་དུ་དེ་སྲིད་དུ་ཚོགས་གཉིས་བསག་པ་འདི་ལམ་གྱི་སྙིང་པོར་གཟུང་དགོས་སོ། །ཚོགས་གསོག་ཐབས་ལ་རྣམ་པ་མང་ཡང་མདོར་བསྡུས་ན་ཡན་ལག་བདུན་པའི་ཁོངས་སུ་མ་འདུས་པ་མེད་དོ། །

གཉིས་པ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི།

སྤྱིར་བཏང་ཕྱག་འཚལ་ཞེས་པའི་ཚིག་གཉིས་པོ་འདི་ལ་གོ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ། ཕྱག་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་སྐྱབས་ཡུལ་བླ་མ་ཡི་དམ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་རང་གི་སྒོ་གསུམ་གྱི་དབང་ཚད་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱག་ཏུ་འབུལ་རྒྱུ་དེ་ལ་གོ་དགོས། འགྲེལ་ལུགས་གཞན་ཞིག་ལ་གོང་གི་སྐྱབས་ཡུལ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྡིག་སྒྲིབ་ཐམས་ཅད་སྦྱང་བའམ་ཕྱག་པ་ལའང་གོ་ཞིང། འཚལ་ཞེས་པ་ནི་སྐྱབས་ཡུལ་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་་ཐུགས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་རང་རྒྱུད་ལ་ལེགས་པར་ཐོབ་པ་ལ་འདོད་ཅེས་གསུངས་སོ། ། ཕྱག་ནི་ཉོན་མོངས་ང་རྒྱལ་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན། ང་རྒྱལ་ལ་དབྱེ་ན་བདུན་ཡོད་དེ། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ། ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བདུན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ང་རྒྱལ་བདུན་པོ་གང་རུང་ཞིག་རང་རྒྱུད་ལ་ཡོད་ན་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བའི་གེགས་དང་བར་ཆད་ཡིན་ཞིང་། རང་རྒྱུད་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ནས་གཞན་ལ་གུས་འདུད་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་སོགས་མི་བྱེད། ང་རྒྱལ་གྱི་སྒང་བུ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆུ་མི་ཆགས། ཟེར་བ་ལྟར་དཀར་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གང་ཡང་རང་རྒྱུད་ལ་མི་སྐྱེ་བ་མ་ཟད་རང་རྒྱུད་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ནས་གཞན་ལ་ཁྱད་གསོད་དང་། བརྙས་བཅོས་སོགས་མི་དགེ་བའི་དབང་གིས་མཐར་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། ཞི་བ་ལྷས། ཉོན་མོངས་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ནས། །ངན་འགྲོར་ང་རྒྱལ་གྱིས་འཁྲིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཕྱག་འཚལ་བའི་སྐབས་སུ་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་རང་ལུས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོར་སྤྲུལ་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་། རང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ཅན་དུ་འདྲེན་པའི་དེད་དཔོན་ནམ་གཙོ་བོ་ལྟར་བྱས་ནས་མཐའ་སྐོར་དུ་རིགས་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་བར་བསྒོམ་དགོས། སྤྱིར་ཕྱག་འཚལ་བའི་སྐབས་སུ་གཡས་སུ་ད་ལྟའི་རང་གི་ཕ། གཡོན་དུ་མ། མདུན་དུ་རང་གི་དགྲ་བོ། རྒྱབ་ཏུ་རིགས་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོད་བསམ་པའི་ཐོག་ནས་ཕྱག་འཚལ་དགོས་སོ། །ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སྤྱིར་ཕན་ཡོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མང་པོ་གསུངས་ཡོད་ཀྱང་གཙོ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ང་རྒྱལ་གྱི་གཉེན་པོ་བྱེད་དོ།

།གསུམ་པ་མཆོད་པ་འབུལ་བ་ནི།

རང་རྒྱུད་སེར་སྣས་བཅིངས་ན་ཡར་མཆོད་མར་སྦྱིན་སོགས་གང་ཡང་བྱེད་མི་བྲ་ནས་འཇུངས་པའི་དབང་གིས་ཚོགས་བསག་གི་གེགས་སུ་འགྱུར་བས་དེ་ལ་མཆོད་འབུལ་བྱེད་དགོས། ད་ལྟ་རང་ཉིད་ལ་རྒྱུ་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་གནས་སྐབས་མི་ཕོངས་པ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་སྔོན་མ་ཡར་མཆོད་མར་སྦྱིན་སོགས་ཚོགས་བསགས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞིང་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་བདེ་ནས་བདེ་བར་འགྲོ་འདོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ད་ལྟ་ནས་ཀྱང་རྒྱུ་ཚོགས་བསག་ལ་འབད་དགོས་སོ། །རང་ཉིད་ལ་དཔལ་འབྱོར་དང་དངུལ་སོགས་ཇི་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་འདོད་རྔམ་གྱི་སེམས་མ་རུང་བ་འདི་ལ་དུས་ནམ་ཡང་ཁེངས་དུས་ཤིག་མེད་ཅིང་། དཔེར་ན་དཔལ་འབྱོར་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཇི་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་སེར་སྣ་ཇེ་ཆེ་ལ་འགྲོ་ཞིང་། མཐར་རང་ཉིད་གཅིག་པུར་འགྲོ་བའི་སྐབས་སུ་སེམས་རྒྱུ་ནོར་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ནས་ལུས་ངན་བླངས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་མང་པོ་ཡོད་པས་དེ་རིང་འདིར་མང་དུ་དོགས་ནས་མི་སྤྲོའོ། །མདོ་ལས། གང་ལ་དཔལ་འབྱོར་ཡོད་ན་དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔེར་ན་དང་པོ་དངུལ་དང་དཔལ་འབྱོར་སོགས་མི་རྙེད་པའི་སྡུག་བསྔལ། བར་དུ་སྲུང་མི་ཐུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ། ཐ་མར་འཛད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་ཇི་སྲིད་རང་གི་སེམས་ལ་ཆོག་ཤེས་མེད་ན་དེ་སྲིད་དུ་སེམས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྗེས་སུ་བཏང་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་མེད་དོ། ། 

སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་ལས། ནོར་གྱི་མཆོག་ནི། ཤེས་རབ་དང་། དད་པ། སྙིང་རྗེ། གཏོང་བ། ཆོག་ཤེས། ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཡིན་ཅེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་སྐབས་དངུལ་དང་དཔལ་འབྱོར་ཡོད་ན་མི་དགོས་སར་དོན་མེད་རྒྱས་སྤྲོས་དང་ཆུད་ཟོས་སུ་མི་གཏོང་བར་ཚོགས་བསག་གི་ཞིང་དང་ཉམ་ཐག་སེམས་ཅན་སོགས་ལ་སྦྱིན་གཏོང་སོགས་བྱས་ན་ནོར་གྱིས་གོ་ཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །

མཆོད་པ་ལའང་དངོས་སུ་འབྱོར་བའི་མཆོད་པ་དང་། ཡིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་མཆོད་པ་དང་། གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་མཆོད་པ་དང་། ལུས་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པའི་མཆོད་པ་དང་། ཕྱི་ཡི་མཆོད་པ། ནང་གི་མཆོད་པ། གསང་བའི་མཆོད་པ་སོགས་ཧ་ཅང་མང་ཞིང་རྒྱས་ལ། དང་པོ་དངོས་སུ་འབྱོར་བའི་མཆོད་པ་ལ། རང་ཉིད་ལ་དངོས་སུ་ཡོད་པའི་དཔལ་འབྱོར། རྒྱུ། ནོར། ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་འབུལ་བ་དང་། ཡིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་མཆོད་པ་ལ། རང་གི་བློ་ཡིས་བསམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆེན་པོ་ལ་འོས་པའི་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་དེ། གདུགས། གསེར་ཉ། བུམ་པ། པདྨ། དཔལ་བེའུ། རྒྱལ་མཚན། འཁོར་ལོ། དུང་དཀར་གཡས་འཁྱིལ་བཅས་བདུན་ནོ། རྣམས་དང་། མཆན།  རྒྱལ་སྲིད་སྣ་བདུན་སྟེ། འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ། བཙུན་མོ་རིན་པོ་ཆེ། བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེ། གླང་པོ་རིན་པོ་ཆེ། རྟ་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ། དམག་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་འབུལ་བ་ལྟ་བུ་དང་། མཆན།

འདོད་ཡོན་རྣམ་པ་ལྔ་ནི། གཟུགས། སྒྲ། དྲི། རོ། རེག་བྱ། བཅས་ལྔའོ། མཆན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་མཆོད་པའི་སྤྲིན་ལྟར་སྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་ནས་མཆོད་པའོ། །གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ལ། གླིང་བཞི་རི་རབ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་སོགས་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་གཞུང་ལས་གསལ་བ་ལྟར། ཉི་མ། ཟླ་བ། རྒྱ་མཚོ། ནགས་ཚལ། མེ་ཏོག་དང་། སྐྱེད་ཚལ། ས་ཆུ་མེ་རླུང་སོགས་གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་སོ། །ལུས་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པའི་མཆོད་པ་ལ། རང་ལ་ཧ་ཅང་གཅེས་པའི་སྒྱུ་ལུས་འདི་ཉིད་ཀྱང་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་གཙོ་འཁོར་རྣམས་ལ་ཆགས་ཞེན་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་བློས་ཐག་བཅད་ནས་འབུལ་བ་དང་། མ་ཟད་རང་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཁང་ཞིང་། རྒྱུ་ནོར་དཔལ་འབྱོར་སོགས་རང་ལ་གང་གཅེས་པ་དེ་ཉིད་དམིགས་ཀྱིས་བཀར་ཏེ་མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་ལ་རང་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནུབ་ཕྱོགས་བདེ་ཆེན་ཞིང་དུ་འདྲེན་པའི་ཡོན་དུ་འབུལ་བའོ། །མཆོད་པས་ཚོགས་བསགས་པ་ལ་ཕན་ཡོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཀྱང་གཙོ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སེར་སྣའི་གཉེན་པོ་ལ་དངོས་སུ་འགྲོ་བའོ། །

བཞི་པ་སྡིག་པ་བཤག་པ་ནི།

 སྡིག་པའི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་སྤྱིར་མ་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ལྟུང་བ་འབྱུང་བའི་སྒོ་བཞི་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་། ལྟུང་བ་འབྱུང་བའི་སྒོ་བཞི་ནི། མ་ཤེས་པ། མ་གུས་པ། བག་མེད་པ། ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་བཅས་བཞིའོ། །སྡིག་པ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་ངག་གི་དབང་གིས་གཞན་ལ་གནོད་པའི་བསམ་སྦྱོར་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཞིག་ཡིན།དཔེར་ན་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ནོར་ལ་བརྔམས་ནས་རྐུ་བྱས་པ་དང་། གཞན་ལ་མགོ་སྐོར་བཏང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་རྣམས་ནི་མ་ཤེས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་ཡིན། མ་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་སྡིག་པ་ནི་དྲན་ཤེས་མེད་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ཞིང་། ནམ་ཞིག་དྲན་ཤེས་ཀྱིས་ཟིན་ན་སྡིག་ལས་ལ་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་ཡོང་ཞིང། མི་ཞིག་གིས་ད་ནངས་ཞོགས་པ་ང་ཡི་བརྩེ་བའི་སྐྱེས་མ་དང་མཉམ་དུ་འཁྲུག་རྩོད་བྱུང་ཡང་དེ་རིང་ཧ་ཅང་སྐྱིད་པོ་བྱུང་ཟེར་མཁན་གྱི་ཁྱོ་ག་གཅིག་ཀྱང་མེད། སོ་སོའི་བརྩེ་བའི་བཟའ་ཟླ་དང་མཉམ་དུ་འཁྲུག་པ་བྱས་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་འདོད་སུ་གང་ལའང་མེད། ཡིན་ནའང་སྐབས་རེར་ནོར་འཁྲུལ་དང་ཉོན་མོངས་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོང་གི་ཡོད། སྡིག་ལས་བྱུང་ཚར་མ་ཐག་མི་དེ་འགྱོད་པས་གདུང་གི་ཡོད། དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཉོན་མོངས་ནི་གློ་བུར་བ་ཞིག་དང་། མི་ཡི་རང་བཞིན་དེ་བྱམས་བརྩེའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས། སྡིག་པ་ནི་མ་ཤེས་པ་དང་། གཞན་ཉོན་མོངས་དང་། དེ་བས་ཀྱང་དྲན་ཤེས་ཉམས་པའི་དབང་གིས་བསགས་པ་ཡིན། སྡིག་པ་བྱུང་ནའང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཤགས་ན་ངེས་པར་འདག་པར་འགྱུར་བས་ཅི་ནས་ཀྱང་སྡིག་བཤགས་ལ་བརྩོན་དགོས་སོ། །སྡིག་པ་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་ཀྱང་བཤགས་ན་འདག་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནི་སྡིག་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྡིག་པ་འཆགས་ཐབས་རྣམ་པ་མང་ཡང་གལ་ཆེ་ཤོས་ནི་སྟོབས་བཞི་ལ་བསྟེན་ནས་བཤག་དགོས་ཤིང་།

 དེ་ལ་དང་པོ་སྟོབས་བཞི་ནི། རྟེན་གྱི་སྟོབས། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས། ཉེས་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པའི་སྟོབས། གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་སོ། །

དང་པོ་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ནི། མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་བླ་མ་དང་ཡི་དམ། མཁའ་འགྲོ་དང་ཆོས་སྐྱོང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཚང་མ་གཅིག་འདུས་ཀྱི་ངོ་བོ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཡིན་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱིད་སྡུག་ལེགས་ཉེས་བཟང་ངན་ཅི་བྱུང་ཚང་མ་གཅིག་ཆོག་རྒྱལ་པོའི་ངོ་བོར་བློ་གཏད་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་གསལ་བཏབ་ཅིང་སྐྱབས་གནས་བདེ་ཆེན་ཞིང་གི་མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་གཙོ་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་འཕྲོས། རང་གཞན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་ཞུགས་པ་དང་མཉམ་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་མེད་ནས་བསགས་པའི་སྡིག་ལྟུང་རྣམས་དཔེར་ན་མུན་ཁང་དུ་ཉི་མ་ཤར་བ་བཞིན་སྐད་ཅིག་ཉིད་ལ་ལྷག་མེད་དུ་དག་སོང་བསམ་པའི་ངང་ནས། བདེ་ཆེན་ཞིང་གི་སྒྲུབ་ཐབས་ལམ་གྱི་རིམ་པའི་ཆོ་ག་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཚིག་རྗེས་དོན་དྲན་གྱིས་སྒྲ་དག་སྒྲོས་གཙང་དང་ལྡན་པའི་ངང་ནས་ཡིད་གཞན་དུ་མ་ཡེངས་པར་དགའ་སྤྲོ་ལྷང་ལྷང་དུ་འདོན་པའོ། །

གཉིས་པ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་ནི།

སྔར་བྱས་ཀྱི་སྡིག་པ་ལ་གནོང་འགྱོད་དྲག་པོས་དུག་ཁོག་ཏུ་སོང་བ་ལྟར་སྡིག་ལྟུང་ཅི་བྱས་རྣམས་དངོས་སུ་མིང་

ནས་སྨོས་ཏེ་བཤགས་པ་ལྟར། དཔེར་ན་མི་ཞིག་གིས་ཁ་ཟས་དུག་དང་ནོར་ནས་ཟོས་ན་རང་དགར་བག་མེད་ལ་མི་འདུག་ཅིང་དུག་དེའི་གཉེན་པོ་སྨན་པ་མཁས་པ་བཙལ་བ་ལྟར། རང་རེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆགས་སྡང་མི་བཟད་པའི་དབང་གིས་སྡིག་པ་ཚབས་ཆེན་བཙན་དུག་ཟོས་པ་ནང་བཞིན་བསགས་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པར་མི་འདུག་པར་འགྱོད་གདུང་དྲག་པོས་བཤགས་པ་བྱེད་དགོས། 

གསུམ་པ་ཉེས་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པའི་སྟོབས་ནི། 

དཔེར་ན། དུག་ཁོག་ཏུ་ཤོར་བའི་མི་ཞིག་གིས་སྔར་གྱི་དུག་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམས་ནས་ཕྱིས་དུག་གཏན་ནས་ཟ་འདོད་མེད་པ་ཇི་བཞིན་སྔར་བྱས་ཀྱི་སྡིག་པ་ཚབས་ཆེན་དེ་ལ་སྡིག་པ་རུ་ངོས་ཟིན་ནས་ཕྱིན་ཆད་འཆི་བ་སྲོག་ལ་བབས་ཀྱང་སྡིག་པ་དེ་འདྲ་གཏན་ནས་མི་བྱེད་སྙམ་པའི་དམ་བཅའ་ཞིང་། ཚེ་སྟོད་ཧ་ཅང་འགྱོད་དགོས་པའི་བཤག་རྒྱུའི་སྡིག་པ་གང་བྱས་པ་རྣམས་བློ་ངོས་སུ་ལྷང་ལྷང་འཁོར་བར་བྱས་ནས་བདེ་སྨོན་གཞུང་ཚིག་ནང་ནས་འབྱུང་བ་ལྟར། བཅས་པའི་སྡིག་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱི་སྡིག་པ། མཚམས་མེད་ཀྱི་ལས་ངན་བསགས་པ་སོགས་ཚིག་རྗེས་དོན་དྲན་གྱི་སྒོ་ནས་ད་ཕྱིན་ཆད་སྡིག་པ་དེ་འདྲ་བ་གཏན་ནས་མི་བྱེད་བསམ་པའི་རང་ངོས་ནས་ངོ་ཚ་བ་དང་། གཞན་ངོས་ནས་འཇིགས་སྐྲག་འགྱོད་པ་ཆེན་པོས་བཤག་དགོས་ཏེ།

སྤྱོད་འཇུག་ལས། བདག་ནི་མི་ཤེས་གཏི་མུག་པས། ། རང་བཞིན་ཁ་ན་མ་ཐོའམ། ། བཅས་པའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་ལས། ། གང་ཡང་རུང་བ་བགྱིས་པ་རྣམས། ། མགོན་པོའི་སྤྱན་སྔར་མངོན་སུམ་དུ། ། ཐལ་སྦྱར་སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་སེམས་ཀྱིས། ། ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཤག་པར་བགྱི། ། འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གི་སྡིག ། ནོངས་པ་ལགས་པར་གཟུང་དུ་གསོལ། ། འདི་ནི་བཟང་པོ་མ་ལགས་པས། ། སླན་ཆད་བདག་ནི་ཡོངས་མི་བགྱིད། ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་འགྱོད་སེམས་མི་བཟད་པས་བཤགས་པ་བྱེད་དགོས་སོ། 

།བཞི་པ་གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ནི། 

རང་ཉིད་འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་མྱང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སྐྲག་སྟེ་དཀོན་མཆོག་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བྲལ་འདོད་ཀྱི་བློ་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་ངང་ནས་རང་ནུས་གང་ཡོད་ཀྱིས་དགེ་སྒྲུབ་སྡིག་སྤོང་བྱེད་ཅིང་། ལྷག་པར་དུ་ཚོགས་ཞིང་གི་གཙོ་བོ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་གསལ་བར་དྲན་པའི་ངང་ནས་སྒོམ་ཞིང་ངག་ནས་ཨ་མི་དྷེ་ཝ་སོགས་གཟུངས་སྔགས་རིང་ཐུང་རྣམས་གང་ཤེས་འདོན་ཞིང་གནོང་འགྱོད་དྲག་པོའི་སྒོ་ནས་བཤགས་པ་བྱེད་པའོ། །སྡིག་པ་ལ་འགྱོད་པ་ནི་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཅིག་ཡིན། འགྱོད་པ་ནི་སེམས་བྱུང་ང་གཅིག་གི་ནང་གསེས་གཞན་འགྱུར་བཞིའི་ནང་གསེས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་དགེ་བ་ལ་འགྱོད་ན་སྡིག་པར་འགྱུར་ཞིང་། སྡིག་པ་ལ་འགྱོད་ན་དགེ་བར་འགྱུར་བས་དང་པོ་གང་ལ་འགྱོད་དགོས་པ་ཤེས་པ་གལ་ཆེའོ། །བཤགས་པ་ལ་ཕན་ཡོན་མང་ཡང་མདོར་ན་ཉོན་མོངས་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ།

ལྔ་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཡན་ལག་ནི།

སོ་སོའི་ལུས་ངག་དཀའ་ཚེགས་ཀྱི་དགེ་བ་གང་ཡང་བྱེད་མ་དགོས་པར་མལ་ས་དྲོད་མོར་འདུག་བཞིན་བསམ་བློའི་གཏོང་ཕྱོགས་གཞན་དག་ཅིག་གིས་དགེ་བ་རླབས་པོ་ཆེ་བྱེད་ཐུབ་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་འདི་ཉིད་གཅིག་པུ་ཡིན་ལ། དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་ངག་གི་དཀའ་ཚེགས་དང་བཅས་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་བ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་གཞན་ལ་ཕྲག་དོག་བྱས་པ་ཡིན་ན་ལུས་ངག་གི་དགེ་རྩ་ལོ་གྲངས་མང་པོར་བསགས་པ་རྣམས་ཀྱང་མྱུར་དུ་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་ཕྱགས་མ་ལྟ་བུ་ནི་ཕྲག་དོག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་སྒྲུབ་སྟངས་ཇི་བཞིན་མ་ཤེས་ཤིང་ཀུན་སློང་བསམ་པ་བཟང་པོའི་རྩིས་མ་ཟིན་ན་དགེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཞི་བ་ལྷས། དང་པོར་རང་གི་སེམས་བརྟགས་ནས། །བརྟན་པས་རིགས་པ་ལྡན་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་ཕྲག་དོག་ཡིན་ཏེ་རང་རྒྱུད་ལ་འགྲན་སེམས་དང་ཕྲག་དོག་སོགས་ཡོད་ན་རང་རྒྱུད་དུས་ནམ་ཡང་ཞི་བ་དང་དུལ་བའི་སྐབས་མེད་ལ། རང་རྒྱུད་ལ་ཞི་བ་དང་དུལ་བ་མེད་ན། བློ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་སུ་བཀོལ་མི་བཏུབ་ཅིང་། ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་སེམས་འཁྲུགས་ནས་སེམས་ལ་ཞི་བདེའི་སྣང་བ་གཏན་ནས་མེད་དོ། །སེམས་འཁྲུག་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་དགེ་སྦྱོར་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་ཁུལ་བྱས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཡེ་མི་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་ཞིང་ས་ཐ་རྒོད་སྐམ་པོར་ལོ་ཏོག་བཏབ་ཀྱང་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བ་སྒྲུབ་སྟངས་ཤེས་ན་ཚེགས་ཆུང་ངུས་ཀྱང་དགེ་རྩ་རླབས་པོ་ཆེ་འགྲུབ་པ་མ་ཟད་ལུས་ངག་གི་མི་དགེ་བ་ཡང་དགེ་བར་འགྱུར་བའི་སྐབས་ཡོད་དོ། །དང་པོ་ལུས་ངག་གི་དགེ་བ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་གོང་དུ་ཀུན་སློང་བཟང་ངན་གྱི་སེམས་ལ་བརྟག་པ་གལ་ཆེ་སྟེ། དགེ་སྡིག་གང་བྱས་པ་རྣམས་ཀུན་སློང་བཟང་ངན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པ་ལས་ལྟར་སྣང་གི་དགེ་སྡིག་དངོས་པོ་ཆེ་ཆུང་གི་རྗེས་སུ་ནི་མི་འགྲོ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བསམ་པ་དགེ་དང་མི་དགེའི་བྱེ་བྲག་ལས།། དགེ་སྡིག་གཟུགས་བརྙན་ཆེ་ཆུང་རྗེས་མི་འགྲོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རང་གིས་དགེ་བ་རྒྱ་ཆེན་མ་འགྲུབ་ཀྱང་གཞན་གྱི་དགེ་བ་བྱེད་པ་དང་།སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གཙུག་ལག་ཁང་གཞེངས་པ། དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་མང་བསྐྱངས་པ། ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་བྱས་པ། གང་ལྟར་གཞན་གྱི་དཔལ་དང་འབྱོར་པ། ལེགས་བྱས་གང་བགྱིས་པ་རྣམས་དངོས་སུ་མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་རྣ་བས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྲག་དོག་མེད་པའི་ངང་ནས་བསམ་པ་ཐག་པས་ཡི་རང་ཞིང་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་སླེབས་པ་ཞིག་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དཔལ་དང་ཕུན་ཚོགས་སོགས་ལ་ཕྲག་དོག་མེད་པར་དགའ་ཚོར་བྱུང་ན་དེ་ལ་ཡི་རང་ཟེར། ཡི་རང་ནི་ཕྲག་དོག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་གང་ལ་ཡི་རང་ཡོད་ན་དེ་ལ་ཕྲག་དོག་མེད་ཅིང་གང་ལ་ཕྲག་དོག་ཡོད་ན་དེ་ལ་ཡི་རང་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་དུ་གཞན་གྱི་དགེ་བ་ལ་ཕྲག་དོག་མེད་པར་ཡི་རང་བྱས་ན་ཡི་རང་དེ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་གྱིས་དགེ་བའི་བསོད་ནམས་གང་བསགས་པ་དེ་ཉིད་ཁྱོད་རང་ལ་མཉམ་དུ་འཐོབ་ཅེས་གསུངས།  དེའང་མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས། གཞན་གྱི་དགེ་བ་བྱེད་པ་ཐོས་པའི་ཚེ། ། དེ་ལ་ཕྲག་དོག་མི་དགེའི་སེམས་སྤངས་ནས། ། སྙིང་ནས་དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ན། ། དེ་ཡི་བསོད་ནམས་མཉམ་དུ་འཐོབ་པར་གསུངས། ། ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒྲུང་ཐུང་ཞིག་དང་སྦྱར་ནས་བཤད་ན། སྔོན་སངས་རྒྱས་ཞལ་བཞུགས་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་ཉིན་གཅིག་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་གདན་དྲངས་ནས་ཉིན་གུང་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་མཆོད་པ་ཕུལ་བའི་ཚེ། ཡུལ་དེར་དབུལ་མོ་གྲོང་ཉུལ་མ་ཞེས་ཧ་ཅང་ཉམ་ཐག་གི་སྤྲང་མོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེར་ཡོང་ནས་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱི་དགེ་རྩ་ལ་ཡི་རང་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་སྤྲང་མོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་ཉིད་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཁྱེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གྲོགས་པོ་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་ལ་དེ་རིང་གི་དགེ་རྩ་འདི་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ལས་བསོད་ནམས་ལྷག་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་བསྔོའམ་ཁྱོད་ལ་བསྔོ་ཞེས་གསུངས་པས། རྒྱལ་པོའི་བསམ་པར་དེ་རིང་ངས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། འཁོར་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་པ་ལ་ཉིན་གཅིག་རིང་བསོད་སྙོམས་དྲངས་ཤིང་ས་སྟེང་འདི་ལ་ང་ལས་ལྷག་པའི་བསོད་ནམས་ཅན་ཞིག་ག་ལ་ཡོད། གལ་སྲིད་ཡོད་ན་དེ་ལ་ཕུལ་ཅིག་ཅེས་མཚར་རྩེད་དང་བཅས་ཞུས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དབུལ་མོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མིང་ནས་བཟུང་སྟེ།

བཟང་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། གང་གིས་སྦྱིན་པ་གང་ལ་སྦྱིན། ། སྦྱིན་པ་ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པ། ། སྦྱིན་པ་མཉམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། ། སྦྱིན་བདག་དེ་ལ་ཡོངས་རྫོགས་ཤོག ། རྒྱལ་པོ་སྦྱིན་བདག་ཉིད་དང་ཡང་། ། སེམས་ཅན་དམན་པ་གཞན་དག་ལ། ། ཚེ་རིང་ནད་མེད་ཕུན་སུམ་ཚོགས། ། རྟག་ཏུ་བདེ་བ་འཐོབ་པར་ཤོག ། ཅེས་སོགས་ཤོ་ལོ་ཀ་གཉིས་ཀྱི་བསྔོ་བ་མཛད་པས་དགེ་རྩ་རྣམས་དབུལ་མོ་དེ་ཉིད་ལ་ཐོབ་ཅིང་མཐར་དབུལ་མོ་དེ་ཉིད་ཚེ་ལས་འདས་ནས་སྐྱེ་བ་རྗེས་མར་ལྷ་ཡི་བུ་མོ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་གི་སྐྱེ་བ་བཞེས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ཅིང་། དཀའ་ཚེགས་དང་འགྲོ་སོང་སོགས་གང་ཡང་མི་དགོས་པའི་ཆོས་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དགེ་རྩ་དང་ལེགས་བྱས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པས་གང་ཟག་ཤེས་ལྡན་སུ་ཞིག་གིས་དགེ་རྩ་འདི་ཉིད་གལ་ཆུང་དུ་མི་འཇོག་པར་ངེས་པར་འབད་དགོས་སོ། །ཕན་ཡོན་ཡང་མདོ་སྡུད་པ་ལས། སྟོང་གསུམ་རི་རབ་སྲང་ལ་གཞལ་བའི་ཚད་གཟུང་རུང་། ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་དགེ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མིན། ། ཅེས་གསུངས་སོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནི་ཕྲག་དོག་གི་དངོས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །

དྲུག་པ་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བའི་ཡན་ལག་ནི།

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་གནས་སྐབས་ཕན་པ་དང་མཐར་ཐུག་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཉག་གཅིག་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་འདི་གཅིག་པུ་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་ཙམ་གྱི་སྐྱབས་གནས་དངུལ་དང་། རྒྱུ་ནོར། མིང་དང་སྐད་གྲགས། ཐོབ་དང་དབང་ཐང་སོགས་བྱས་ན་གནས་སྐབས་ཙམ་ལས་མཐར་ཐུག་སྐྱབས་མི་ཐུབ། གང་ཡིན་ཞེ་ན་དེ་རྣམས་ནི་སྐྱབས་གནས་ཡང་དག་མིན་ཞིང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སྐྱབས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་དུས་ནམ་ཡང་མི་བསླུ་བ་ནི་མཆོག་གསུམ་དང་དེ་ལས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་འདི་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས་སོ། །གལ་སྲིད་བསྟན་པ་འཛིན་མཁན་གྱི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཡོད་ཀྱང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བླང་དོར་གྱི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འོད་སྣང་མ་བསྟན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྨོངས་པའི་མུན་པ་བསལ་མི་ཐུབ་པས་ཅི་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་འདེབས་དགོས་སོ། །སྔོན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་སངས་རྒྱས་ནས་བདུན་ཕྲག་བདུན་དུ་ཆོས་མ་གསུངས་ནས་བཞུགས་པའི་སྐབས་སུ་ལྷ་ཚངས་པས་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་དུང་དཀར་གཡས་འཁྱིལ་སོགས་ཕུལ་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བའི་གསོལ་བ་ཇི་ལྟར་བཏབ་པ་དེ་བཞིན་དུ།དེང་འདིར་རང་རེ་རྣམས་ཀྱིས་མགོན་སྐྱབས་དམ་པར་གྱུར་པའི་སོ་སོའི་རྩ་བའི་བླ་མ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་ཕྱག་ཏུ་ཞུ་རྟེན་མཎྜལ་སོགས་ཐོགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་འདེབས་དགོས་སོ། །འགའ་ཞིག་ནས་འདི་ལྟར་བསམ་སྲིད་དེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བླ་མ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མ་གཅིག་པའི་བུ་ལ་བརྩེ་བ་ལྟར་ཡིན་ན་གསོལ་བ་མ་བཏབ་ཀྱང་ཆོས་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་གསུངས་ཤེ་ན། དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་འགའ་ཤས་ཞིག་ཡོད་དེ། རྒྱུ་མཚན་གཅིག་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་འདི་ནི་རང་དབང་དང་དམངས་གཙོ་ཅན་ཡིན་པའི་དོན་བསྟན་ཅིང། གང་ཟག་གང་ཞིག་ལ་རང་ཉིད་ལ་འདོད་པ་མེད་བཞིན་དུ་ཁྱོད་རང་འདིར་ཤོག་དང་ངས་ཆོས་བཤད་ཟེར་ན་དམངས་གཙོའི་ལུགས་སྲོལ་དང་གཏན་ནས་མི་མཐུན་ཅིང་། འདུལ་བ་ལས། མ་གསོལ་བར་མི་བྱའོ། ། ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་དང་པོ་དེ་ཡིན།

རྒྱུ་མཚན་གཉིས་པ་ནི།

སློབ་མའི་རྒྱུད་མ་བརྟག་པར་འོལ་ཚོད་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་ན་གང་ཟག་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མི་ཕན་ཞིང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཉེན་པོར་མི་འགྲོའོ།། དཔེར་ན། ཆོས་ནི་སྨན་དང་འདྲ་བས་སྨན་གང་ལ་སྦྱིན་སའི་ནད་པའི་ནད་ངོས་མ་ཟིན་པར་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨན་སྤྲད་ན་སྨན་གྱིས་མི་ཕན་པ་མ་ཟད་གནོད་པའི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར་ཉེན་ཡོད་པས་སོ། །དེ་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་པ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་གསུམ་པ་ནི། ཆོས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་འདི་དང་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་འདི་ཕྱིའི་ལེགས་ཚོགས་ཀུན་གྱི་འབྱུང་གནས་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་པོ་ཡིན། དེ་འདྲ་བའི་རྩ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་རང་དགར་གང་བྱུང་དུ་གཞན་ལ་སྤྲད་པ་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་རིན་ཐང་ལ་རྩིས་འཇོག་མ་བྱས་པ་ཡིན། དཔེར་ན། ནོར་བུའི་རིན་ཐང་མི་ཤེས་པའི་སྤྲང་པོ་ཞིག་ལ་ནོར་བུ་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་སྤྲད་ན་ཁོང་རང་གིས་ནོར་བུ་རྩ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ཧ་མ་གོ་བའི་སྟབས་ཀྱིས་ཉིན་གཅིག་གད་སྙིགས་ནང་ལ་གཡུག་སྲིད་པ་རེད། ནོར་བུས་ཚེ་འདིའི་གནས་སྐབས་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་སྲིད་ཀྱང་། ཆོས་ནི་ནོར་བུ་ལས་ཀྱང་རྩ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཕྱིའི་གཏན་གྱི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཟབ་མོ་ཡིན་པས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཆེ་བ་འདོན་པའི་ཆེད་དུ་དང་། གདུལ་བྱ་རྣམས་འདུལ་བའི་དུས་སུ་མ་བབས་པའི་དབང་གིས་བདུན་ཕྲག་བདུན་དུ་ཆོས་མ་གསུངས་པའོ། །སྤྱིར་ཤར་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཕལ་མོ་ཆེ་ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ཞིང་། ཆུང་དུས་ནས་ལྷན་སྐྱེས་དང་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གོམས་གཤིས་གང་ཐད་ནས་ནང་པ་དང་མཐུན་ལ། སྦྱིན་གཏོང་དང་མཆོད་འབུལ་སོགས་ལམ་སྲོལ་ཡག་པོ་ཡོད་ཀྱང་། བོད་རིགས་གཙོར་བྱས་པའི་ཤར་ཕྱོགས་པའི་ནང་པ་མང་པོ་ཞིག་ནས་ནམ་རྒྱུན་ཆོས་བྱེད་ཟེར་དུས་ཁ་འདོན་དང་ཕྱག་མཆོད་འདྲ་བྱེད་ཅིང་། གློ་བུར་དུ་བཀྲ་མ་ཤིས་པ་བྱུང་ན་ལྷ་ཁང་དང་དགོན་པར་འགྲོ་བའམ་བླ་མཆོད་འདྲ་གདན་དྲངས་ནས་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང་། ལྷ་གསོལ་ཀླུ་གསོལ་འུར་འུར་ཟིང་ཟིང་བྱེད་པ་སོགས་ལ་གཙིགས་ཆེན་དུ་གནང་བ་ལས། ནང་ཆོས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཅིང་དེའི་དོན་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ནས་རང་རྒྱུད་འདུལ་བའི་ཐབས་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་སྒོམ་རྒྱག་པ་སོགས་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་དེ་ཙམ་མེད་པ་འདི་ནི་ངེས་པར་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་དགོས་པར་སྣང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་། བདག་ཉིད་བདག་གི་མགོན་ཡིན་ཞིང་། ། བདག་ཉིད་བདག་གི་དགྲ་ཡང་ཡིན། ། ཞེས་གསུངས་པའི་སྡོམ་ཚིག་འདི་ལ་ཧ་ཅང་གོ་རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་འདུག་པས་རྨོངས་དད་དང་། ལམ་དང་ལུགས་སྲོལ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་མི་འབྲངས་པར་རིགས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་ལམ་ནས་ལྟ་བ་ལ་ངེས་པ་རྙེད་པ་ཞིག་ཅི་ནས་ཀྱང་དགོས་སོ། །དེང་སང་འགའ་ཤས་ཤིག་ནས་དཔེ་ཆ་ལ་ཐོས་བསམ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ཕལ་ཆེར་གྲྭ་བཙུན་ཁོ་ནའི་འགན་འཁྲི་ཞིག་ཡིན་བསམ་པ་འདི་ནི་རང་ཉིད་ནང་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ནང་པའི་འགན་ངོ་མ་དེ་མ་ཁུར་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། ། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། སྐོར་བ། ཁ་འདོན་བྱེད་པ་སོགས་ནི་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པས་འདི་ཉིད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་པའི་ཐབས་ལམ་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་གོང་གི་བཤད་མ་ཐག་པས་བསྟན་ཟིན་པས་འདིར་རྒྱས་པར་བསྐྱར་དུ་མ་སྤྲོས་སོ། །འོན་ཀྱང་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བླ་ན་མེད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དང་པོ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་སོགས་རིམ་གྱིས་ལམ་ལ་བསླབས་ནས། མཐར་ཐུག་རང་གིས་སྒོམ་སྟོབས་ཀྱིས་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ནས་ཡིད་ངོར་ངེས་ཤེས་རྙེད་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ལ་གོམས་ཤིང་འདྲིས་ནས། མཐར་རང་གི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཉེན་པོར་སོང་ཞིང་། ཉོན་མོངས་དང་བྲལ་ནས་མཐར་ཐུག་སྐུ་བཞི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་གྱུར་ཏེ་སངས་རྒྱས་ནས་ད་གཟོད་གདུལ་བྱ་སེམས་ཅན་གཞན་ལའང་བླང་དོར་གྱི་གནད་དམ་པའི་ཆོས་ལེགས་པར་བསྟན་ནས་རྗེས་འཇུག་སློབ་མ་རིགས་ཅན་གསུམ་གྱི་ཐར་ལམ་དུ་འགོད་པར་མཛད་པ་ལས་དེ་ལས་ལམ་གཉིས་པ་ཞིག་ནི་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཐུབ་རྣམས་སྡིག་པ་ཆུ་ཡིས་མི་འཁྲུ་ཞིང་། ། འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཕྱག་གིས་མི་སེལ་ལ། ། ཉིད་ཀྱི་རྟོགས་པ་གཞན་ལ་སྤོ་མིན་ཏེ། ། ཆོས་ཉིད་བདེན་པ་བསྟན་པས་གྲོལ་བར་འགྱུར། ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་གཏི་མུག་དང་། ཆོས་སྤོང་གི་ལས་ངན་བསགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །

བདུན་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ནི།

སྔོན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བཞེད་པ་ན། མགར་བའི་བུ་དགེ་བསྙེན་ཙུནྡས་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་བཏབ་པ་བཞིན། རང་རེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ད་ལྟ་དངོས་སུ་ཞལ་བཞུགས་པའི་རང་གི་རྩ་བའི་བླ་མ་དང་གཞན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་གདུལ་བྱ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཞབས་པད་ཡུན་རིང་བརྟན་པའི་ཆེད་དུ་ངེས་པར་གསོལ་བ་འདེབས་དགོས།

མགོན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། རྒྱལ་བ་མྱ་ངན་འདའ་བཞེད་ལ། ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །

འགྲོ་འདི་ལྡོངས་པར་མི་འགོད་ཅིང་། ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཞུགས་པར་གསོལ། །

ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བྱའོ། །སྤྱིར་བཏང་དེང་སང་བོད་བརྒྱུད་ནང་ཆོས་སུ་བླ་མར་བརྟན་བཞུགས་འབུལ་ཟེར་དུས་དངོས་པོའི་དཔལ་འབྱོར་ཕོན་ཆེན་གསེར་དང་དངུལ་གྱིས་བརྒྱན་པའི་མཆོད་རྫས་སོགས་ངོམ་སོ་དང་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་ནས་འབུལ་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་དོན་ངོ་མའི་བརྟན་བཞུགས་ཡང་དག་པ་ནི་བླ་མས་ཅི་གསུངས་བཀའ་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་མེད་དེ། བླ་མའི་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། བླ་མ་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སློབ་མ་ཁྱོད་ཀྱིས་དམ་ཆོས་ཚུལ་བཞིན་ཉམས་ལེན་བྱས་ནས་གཞན་དོན་སྒྲུབས་གསུངས་པ་ལས་ང་ལ་གསེར་དང་དངུལ་སོགས་ནོར་ཁྱེར་ཤོག་གསུངས་མི་སྲིད་པས་དེ་བས་བརྟན་བཞུགས་ཡག་ཤོས་ནི་བླ་མའི་བཀའ་གསུང་ཅི་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཀུན་མཁྱེན་མི་ཕམ་ཞལ་ནས། གསེར་དང་བོང་བ་མཉམ་པའི་འཕགས་མཆོག་ལ། ། གླིང་བཞིའི་ཕུན་ཚོགས་བསྟབས་ཀྱང་ཅི་བགྱི་སྟེ། ། དེ་ཡི་ཐུགས་ལ་བརྣག་པའི་ཆོས་བཟུང་ན།། དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་གྲགས། ། ཞེས་དང་། རྗེ་མི་ལའི་ཞལ་ནས། ནོར་ཟང་ཟིང་གི་འབུལ་བ་བདག་ལ་མེད། ། ཕ་བླ་མའི་དྲིན་ལན་སྒྲུབ་པས་འཇལ། ། ཞེས་དང་། སྙིང་རུས་སྡུག་བསྲན་གྱི་སྒྲུབ་པ་འདི།། ཕ་བླ་མ་མཉེས་པའི་ཞབས་ཏོག་ཡིན། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །བླ་མའི་བརྟན་བཞུགས་ཡག་ཤོས་ནི་རང་ཉིད་བླ་མའི་མཛད་སྤྱོད་དང་། ཉམས་ལེན་སོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་དཔེར་ན། རྗེ་བཙུན་མར་མི་དྭགས་གསུམ་ལྟར་ཕ་རྗེས་བུ་ཡིས་ཟིན་པར་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལོག་ལྟའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །

བརྒྱད་པ་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ནི། 

སྤྱིར་བཏང་ཆོས་གང་དང་གང་སྒྲུབ་ཀྱང་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་གསུམ་ཚང་དགོས་པ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་པའི་ཞལ་ནས། སྦྱོར་བ་སེམས་བསྐྱེད་དངོས་གཞི་དམིགས་པ་མེད། ། རྗེས་ལ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ནི། ། ཐར་ལམ་བགྲོད་པའི་གཅེས་པ་རྣམ་གསུམ་ཡིན། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་བགྲོད་བྱེད་ཀྱི་སྐས་ཐེམ་ལྟ་བུ་ནི་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་ཡིན་ནོ།།  དེ་ལ་སྦྱོར་དངོས་གཉིས་ཇི་ལྟར་ལེགས་པར་གྲུབ་ཀྱང་མཇུག་ཏུ་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་རྒྱས་ལེགས་པར་མ་ཐེབས་ན་དགེ་བ་རྣམ་དག་ཏུ་མི་འགྱུར་བས་བསྔོ་བ་ལ་ཅི་ནས་ཀྱང་བརྩོན་པ་གལ་ཆེ། དགེ་བ་མ་བསྔོས་ན་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་རང་རེ་འཁོར་བའི་ཁྲོད་དུ་དགེ་རྩ་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ཧ་ཅང་མང་བས་དགེ་བ་འཛད་པར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བ་འཛད་པའི་རྐྱེན་ནི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁོང་ཁྲོ་སོགས་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས།

བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་ཡི། ། སྦྱིན་དང་བདེ་གཤེགས་མཆོད་ལ་སོགས། ། ལེགས་སྤྱད་གང་ཡིན་དེ་ཀུན་ཀྱང་། ། ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད། ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རྐྱེན་དེ་ལས་ཀྱང་མང་ཞིང་། ཇི་སྐད་དུ། མ་བསྔོས་པ་དང་ལོག་པར་བསྔོས། ། གཞན་ལ་བསྒྲགས་དང་འགྱོད་པ་སྐྱེས། ། དགེ་བ་འཛད་པའི་རྒྱུ་བཞི་ཡིན།། དེ་ཉིད་གོ་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་བཀྲལ་ན། མ་བསྔོས་པ་ཞེས་པ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་རྩ་བསགས་ཀྱང་གཞན་ལ་མ་བསྔོས་པ་དང་། ལོག་པར་བསྔོས་ཞེས་པ་ནི། རང་གི་སྤུན་མཆེད་དང་ནང་མི་སོགས་ལ་བསྔོ་ཞིང་། གཞན་དགྲ་སོགས་ལ་མ་བསྔོས་པ། གཞན་ལ་བསྒྲགས་ཞེས་པ་ནི། ཀུན་སློང་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་གིས་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་བྱས་པ་རྣམས་ངས་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུ་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་གཞན་ལ་ངོམ་སོའི་སྒོ་ནས་བསྒྲགས་པ་ལ་ཟེར། འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་ནི། སྐབས་འདིའི་འགྱོད་པ་ནི་རང་གིས་སྔར་བྱས་ཀྱི་དགེ་བ་གང་དང་གང་བྱས་པ་རྣམས་ལ་འགྱོད་ན་སྡིག་པ་ལ་འགྱུར་བའོ། །གང་ལྟར་གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པའི་དགེ་རྩ་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་རྣམས་དང་མ་འཕྲད་པའི་གོང་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་བ་རྣམས་གཞན་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་བསྔོ་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་ཆེ་བའོ། །འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སེར་སྣའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །

 

རྒྱུ་གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི།

གཞན་དོན་དུ་རྫོགས་བྱང་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཐེག་ཆེན་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། སྤྲོས་བྲལ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་མཁྱེན་པ་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་སོགས་འདོད་ཚུལ་མང་ཡང་མདོར་ན་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། ། ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །རང་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་བློ་ངན་པ་འདི་ཡི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ད་བར་དུ་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བར་མ་ཆད་པ་མྱོང་དགོས་པ་འདི་ནི་བདག་གཅེས་པར་འཛིན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས་སོ། །ད་ནས་བཟུང་སྟེ་རང་གཅེས་འཛིན་འདི་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་པ་དང་། གཞན་གཅེས་འཛིན་འདི་ལེགས་ཚོགས་ཀུན་གྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པའི་བྱ་བ་སྤང་དགོས་སོ། །སྤྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་ལྟར་དུ་བདེ་བ་འདོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་གཅིག་པ་ཡིན་པས་སྒོ་ཀུན་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་དགོས་སོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས། བདག་གིས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ། ། སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཕྱིར་བདག་སྡུག་བཞིན། ། བདག་གིས་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ། ། སེམས་ཅན་ཡིན་ཕྱིར་བདག་ལུས་བཞིན། ། གང་ཚེ་བདག་དང་གཞན་གཉིས་ཀ ། དེ་བ་འདོད་དུ་མཚུངས་པ་ལ། ། བདག་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ན། ། གང་ཕྱིར་བདག་གཅིག་བདེ་བར་བརྩོན། ། གང་ཚེ་བདག་དང་གཞན་གཉིས་ཀ ། སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་མཚུངས་པ་ལ། ། བདག་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ན། ། གང་ཕྱིར་གཞན་མིན་བདག་སྲུང་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་གདམས་ངག་ཟབ་མོ་འདི་རྣམས་མ་བརྗེད་པར་དྲན་པར་བྱས་ནས་བསླབ་དགོས་སོ།།

སྤྱིར་སེམས་བསྐྱེད་ལ་རབ་འབྲིང་ཐ་གསུམ་ཡོད་པས་འདིར་མདོར་བསྡུས་ཙམ་ཞུས་ན། རབ་རྫི་བོ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད། འབྲིང་མཉན་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད། ཐ་མ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་བཅས་གསུམ་ལས། དང་པོ་རབ་རྫི་བོ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ནི། དཔེར་ན་རྫི་བོས་གཡག་དང་ར་ལུག་སོགས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྔོན་ལ་དེེད་ནས་རང་ཉིད་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་པ་ལྟར་ཡིན། དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ལ་མ་བཀོད་ཀྱི་བར་དུ་རང་དོན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་བློ་སྤངསནས་གཞན་དོན་ཁོ་ནར་བརྩོན་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན། གཉིས་པ་ནི་མཉན་པའམ་གྲུ་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན། གྲུ་གཏོང་མཁན་དང་གྲུ་ནང་གི་མི་རྣམས་ཚང་མ་བདེ་སྡུག་གཅིག་པའི་གནས་སྟངས་ཐོག་ཏུ་ཡོད། གྲུ་ནང་དུ་ཡོད་པའི་མི་ཚང་མ་ཆུ་བོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་བསྐྱལ་རྒྱུ་དེ་གྲུ་པའི་ལས་འགན་ཡིན་པའི་སྟབས་ཀྱིས་གྲུ་པའི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོ་དེ་ཡང་ང་ཚོ་ཚང་མ་མཉམ་དུ་མཚོ་ཡི་ཕ་རོལ་ཏུ་བགྲོད་པར་བྱ་བསམ་པའི་བློ་ཡོད་པ་ཇི་བཞིན་ང་དང་མཉམ་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་བྱ་བསམ་པ་ལྟ་བུ་ནི་འབྲིང་མཉན་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན། ཐ་མ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ནི། རྒྱལ་པོས་རང་ཉིད་དང་པོ་རྒྱལ་ཁྲིར་འཁོད་ནས་རྗེས་སུ་མི་མང་ལ་བཀའ་བཏང་ནས་འབངས་ཀྱི་བདེ་ཐབས་ལ་བརྩོན་པ་ཇི་བཞིན་རང་ཉིད་དང་པོ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་སྔོན་དུ་འཐོབ་པར་བྱ་ཞིང་རྗེས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཐ་མ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན་ནོ། །ལར་ནས་རང་ཉིད་དང་པོ་སངས་མ་རྒྱས་ན་གཞན་དོན་བྱེད་པའི་མཐུ་མེད་སྟབས་རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་འཐོབ་འདོད་ཀྱི་བློ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྐབས་སུ་དམིགས་ཡུལ་ངེས་པར་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་དགོས་ཤིང་གོང་གི་རྒྱལ་པོའི་དཔེ་དང་ཅུང་མི་འདྲ་སྙམ། རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲིད་གཟུང་རྒྱུ་དེ་རང་གི་འབངས་མིའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནམ། རྒྱལ་པོ་ཁོ་རང་གི་དཔུང་དང་སྟོབས་ཤུགས། རྒྱུ་ནོར། སྐད་གྲགས་གང་གི་ཆེད་དུ་ཡིན་མ་ངེས་ཀྱང། གང་ལྟར་ཡང་མ་རྒན་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པ་བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་བདེ་བའི་རྒྱུ་དམ་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་མ་ཤེས། མི་འདོད་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཡང་དེའི་ཕྱོགས་སུ་ཉིན་མཚན་མེད་པར་རྒྱུག་ཅིང་འཁོར་བར་འཁྱམས་པའི་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་སྙིང་རེ་རྗེ་སྙམ་པའི་སེམས་ཅན་གི་དོན་དུ་འཇུག་དགོས་ཞེས་གསུངས་སོ། ། དེའང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་གཏི་མུག་པས། ། རང་གི་བདེ་བ་དགྲ་ལྟར་འཇོམས། ། སྡུག་བསྔལ་འདོར་འདོད་སེམས་ཡོད་ཀྱང་། ། སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྒྱུག ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཞེ་འདོད་དང་ལག་ལེན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་ཞིག་འགྲུབ་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པའི་བློ་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་དུང་དུང་བ་རེ་སྙིང་ལ་བཅངས་ནས་སྦྱོར་བ་དངོས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ལུས་ངག་གིས་ཕན་ཅི་ཐོགས་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། ། རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་བཟང་པོའི་ཞལ་ནས་ཀྱང། ཐོག་མེད་དུས་ནས་བདག་ལ་བརྩེ་བ་ཅན། ། མ་རྣམས་སྡུག་ན་རང་བདེས་ཅི་ཞིག་བྱ། ། དེ་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བྱའི་ཕྱིར། ། བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་ཉིད་ལ་གནས་སྐབས་བདེ་སྐྱིད་ལྟར་སྣང་རེའི་ཆེད་དུ་གཞན་ལ་མགོ་སྐོར། བསླུ་བྲིད། རྫུན་སོགས་མ་རབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་ངེས་པར་སྤང་དགོས་སོ། །དེང་སང་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་ནད་མཚོན་དམག་འཁྲུག་སོགས་འཇིགས་སྣ་ཚོགས་པ་འདི་རྣམས་ང་ཚོའི་འགྲོ་བ་མི་རྣམས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས་ཤིང་། མདོར་ན་དཀའ་ངལ་ཡོད་ཚད་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་པ་དང་། བརྩེ་བ་མེད་པ། ཆོག་ཤེས་མེད་པ། རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་མ་འོངས་པར་འཛམ་བུ་གླིང་འདི་ཞི་བདེ་ལ་འགྱུར་དགོས་ན་ད་ལྟ་ནས་སོ་སོའི་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་མ་ཉམས་པར་བྱེད་རྒྱུ་ལས་གཞན་ཐབས་ལམ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ད་ལྟའི་འཛམ་བུ་གླིང་གི་ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ང་ཚོའི་འགྲོ་བ་མི་ཡི་བྱ་སྤྱོད་ཁོ་ན་ལ་རག་ལས་ཡོད་ཅིང་། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད། བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་སོགས་བྱས་ན་འཛམ་གླིང་འདིའི་ཁ་ཕྱོགས་ཀྱང་དེ་ལྟར་འགྱུར་ཞིང་། མི་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དེང་སང་མཐོང་བཞིན་པ་ལྟར་བྱས་ན་ཕྱི་ཡི་འབྱུང་བཞིའི་ཁོར་ཡུག་དང་། ནང་བཅུད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མི་རྣམས་ལ་ནད་རིམས་དང་། དམག་འཁྲུག་སོགས་ད་དུང་མུ་མཐུད་ནས་ཡོང་ངེས་ཤིང་། དེ་ནི་ད་ལྟ་ང་རང་ཚོ་འཚོ་གནས་བྱེད་བཞིན་པའི་འགྲོ་བ་མི་ཐེར་འབུམ་བདུན་གྱི་བཟང་ངན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ནར་རག་ལས་ཡོད་དོ། ། 

བྱང་སྡོམ་འབོག་ཆོག་སོགས་བྱ་དགོས་ན་རང་ཁྱིམ་དུ་མཆོད་བཤམས་དང་། ཐང་སྐུ་སོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་ཕྱག་གསུམ་བཙལ་ནས་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་དུས་གསུམ་རྒྱལ་བ་ཀུན་འདུས་ཀྱི་ངོ་བོ་རང་གི་དྲིན་ཅན་རྩ་བའི་བླ་མ་ལ་རྣམ་པ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་ནས་མངོན་སུམ་དཔང་པོའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་ཡོད་སྙམ་པའི་སྤྱན་སྔར་ཉིན་མ་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་རང་གཅེས་འཛིན་འདི་ཉིད་བློས་བཏང་སྟེ་གཞན་སེམས་ཅན་རྣམས་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་དམ་བཅའ་དང་བཅས་ཏེ། རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པ་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟར་མཛད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བླངས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ་སྙམ་པའི་ངང་ནས་སྤྱོད་འཇུག་ནས་གསུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་འབོག་ཆོག་འདི་དལ་བུས་ལན་གསུམ་འདོན།

ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་དང་། ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། །

སྐྱབས་འགྲོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། ། ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། ། ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། ། ལན་གསུམ་གྱིས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་། གཉིས་པ་དངོས་གཞི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། ། བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། ། དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། ། དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་། ། དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལའང་། ། རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། ། ཞེས་ལན་གསུམ་གྱིས་སྡོམ་པ་བཟུང་ཞིང་། མཇུག་ཏུ་རང་གཞན་གཉིས་ཀས་དགའ་བ་སྒོམ་པ་ནི། སྤྱོད་འཇུག་ལས། དེང་དུས་བདག་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད། ། མི་ཡི་སྲིད་པ་ལེགས་པར་ཐོབ། ། དེ་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས། ། སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་བདག་གྱུར་ཏོ། ། ད་ནི་བདག་གིས་ཅི་ནས་ཀྱང་། ། རིགས་དང་མཐུན་པའི་ལས་བརྩམས་ཏེ། ། སྐྱོན་མེད་བཙུན་པའི་རིགས་འདི་ལ། ། རྙོག་པར་མི་འགྱུར་དེ་ལྟར་བྱ། ། བདག་གིས་དེ་རིང་སྐྱོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། ། སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བ་བདེ་གཤེགས་ཉིད་དང་ནི། ། བར་དུ་བདེ་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་ཟིན་གྱི། ། ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལ་སོགས་དགའ་བར་གྱིས། ། བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ། ། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེས་གྱུར་ཅིག ། སྐྱེས་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང་། ། གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་ཤོག ། སོགས་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་ཡང་བྱའོ། །གལ་སྲིད་ལས་བྲེལ་གྱི་དབང་གིས་གོང་གི་སྡོམ་པ་རྒྱས་པ་ལེན་པའི་དུས་ཚོད་མེད་ན།

སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལ། ། བྱང་ཆུབ་བར་དུ་བདག་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི། །

བདག་གིས་སྦྱིན་སོགས་བགྱིས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། ། འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག །

ཅེས་ཇོ་བོ་རྗེས་མཛད་པའི་སྐྱབས་སེམས་བསྡུས་པ་བྱིན་རླབས་ཅན་འདི་དལ་བུས་ལན་གསུམ་གྱིས་ངས་ད་ནས་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གང་ཐོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་བསམ་པའི་དམ་བཅའ་དང་འབྲེལ་ནས་གལ་སྲིད་ཕན་མ་ཐོགས་ཀྱང་མ་རྒན་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ལ་གནོད་མི་བསྐྱལ་བསམ་པའི་དམ་བཅའ་བྱེད་དགོས།

མཇུག་ཏུ།

 སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་བདེ་བ་དམ་པ་དང་མི་འབྲལ་བར་གྱུར་ཅིག། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་རིང་ཆགས་སྡང་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཅིག། ཅེས་སོགས་ཚད་མེད་བཞིའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་མཐའ་བརྒྱན་པར་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྡོམ་བླངས་པའི་གོ་ཆོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་སྙིང་པོ་དང་དགོས་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ངས་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མ་གཅིག་པའི་བུ་བཞིན་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེས་ཕན་ཅི་ཐོགས་གང་ཐོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། གལ་སྲིད་ངས་ཕན་མ་ཐོགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གཅིག་ལའང་རང་གི་ཆེད་དུ་གནོད་པའི་བསམ་སྦྱོར་མི་བྱེད་བསམས་ནས་དམ་བཅའ་འཇོག་རྒྱུ་དེ་རེད། དེ་ལ་མ་གཏོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྡོམ་ཟེར་བའི་དམིགས་བསལ་གཞན་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། ནམ་རྒྱུན་བླ་མ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་ན་དེའི་དྲུང་ནས་བླངས་ཀྱང་ཆོག་ལ། མེད་ན་རང་གི་མཆོད་བཤམས་སོགས་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ་བླངས་ཀྱང་འཐུས་སོ། །གང་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞུས་ཚར་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱང་སེམས་ཀྱི་རྩ་ལྟུང་དང་། དཀར་ནག་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱི་བླང་དོར་གྱི་བསླབ་བྱ་ལ་འབད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་བློས་མི་གཏོང་བར་བསྲུང་བྱ་ལ་ཡང་དག་པར་འབད་དགོས་སོ། །དེས་རྒྱུ་གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཁྲིད་མདོར་བསྡུས་ཞུས་གྲུབ་པའོ། །

རྒྱུ་བཞི་པ་དགེ་རྩ་གཞན་དོན་དུ་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་ནི། 

རང་གིས་དཀའ་བས་བསྐྲུན་པའི་དགེ་རྩ་དེ་རྣམས་གཞན་དོན་དུ་མ་བསྔོས་ན་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་མ་ཟད། ཁོང་ཁྲོ་སོགས་དགེ་རྩ་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གཞན་དང་ཕྲད་ན་དགེ་རྩ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། དགེ་བ་གཞན་དོན་དུ་བསྔོས་ན་འབྲས་བུ་ཡང་རླབས་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བསྔོ་བ་མི་བཟད་ལམ་ཡིན་ཕྱིར།། སྤེལ་དང་བསྒྱུར་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་གི་དགེ་རྩ་རྣམས་གཞན་དོན་དུ་བསྔོས་ན་འབྲས་བུ་མང་པོ་འཕེལ་བ་དང་། གཞན་དོན་དུ་བསྒྱུར་བ་སོགས་ཁྱད་ཆོས་ཧ་ཅང་མང་བས་ཤིན་ཏུ་ནས་ཀྱང་བསྔོ་དགོས་སོ། །བསྔོ་ཚུལ་ལའང་རབ་ཀྱིས་འཁོར་གསུམ་མི་རྟོག་པའི་བསྔོ་བ་ཞེས་གང་བསྔོ་རྒྱུའི་དགེ་རྩ། བསྔོ་སའི་ཡུལ་སེམས་ཅན་རྣམས། བསྔོ་བ་བྱེད་མཁན་གང་ཟག་རང་ཉིད་གསུམ་རང་བཞིན་གྱིས་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པར་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་རྒྱས་བཏབ་ནས་བསྔོ་དགོས། འབྲིང་གིས་བསྔོ་བ་རྗེས་མཐུན་པ་ཞེས་རང་གིས་གོང་དུ་བཤད་པའི་འཁོར་གསུམ་མི་རྟོག་པའི་ངང་ནས་ཇི་ལྟར་བསྔོ་མ་ཤེས་ཀྱང་བསྔོ་བ་ལ་མཁས་པ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་དང་། སྤྱན་རས་གཟིགས། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་སོགས་དང་། འདས་མ་འོངས་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྔོས་པ་དང་སྔོ་བཞིན་པ་དང་། བསྔོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ་སྙམ་པའི་ངང་ནས་བསྔོ་བ་བྱེད་དགོས་སོ། །ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་མདོ་ལས། "ཇི་ལྟར་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མཛད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། ། "ཞེས་དང་། འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་མདོ་ལས།

འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང་། ། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། ། དེ་དག་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་བདག་སློབ་ཕྱིར། ། དགེ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བསྔོ། ། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟར་བསྔོ་བར་བྱའོ། །

ཁམས་གསུམ་གྱི་འཁོར་བར་འཁྱམ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་ནས་མི་བཟོད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ངང་ནས་སྡུག་བསྔལ་དེ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་ཆེན་བླ་མེད་ཀྱི་རྩིས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་བསྔོས་ན་ཐེག་ཆེན་གྱི་བསྔོ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། བསྔོ་བ་ནི་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་དགེ་བ་གང་རུང་གིས་བསྡུས་པའི་དངོས་སུ་དགེ་རྩ་བསགས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་དེ་གཞན་དོན་དུ་ཐོབ་པར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་སྨོན་པ་ལྟ་བུའོ། །དཔེར་ན། ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་བསགས་པ་ཡི། ། དགེ་རྩ་ཇི་སྙེད་བྱས་པ་ཀུན། ། མ་གྱུར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམས། ། སངས་རྒྱས་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་རུ་བསྔོ། །

ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །སྨོན་ལམ་ནི། རང་རྒྱུད་ཀྱི་དགེ་རྩ་དང་དངོས་སུ་མ་འབྲེལ་ཀྱང་དཔེར་ན། ལྷ་ཁང་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གནས་སོགས་ཀྱི་མདུན་ཀུན་སློང་གཞན་ཕན་རྣམ་དག་གིས་རང་གཞན་གཉིས་ཀར་འདི་བདེ་ཕྱི་སྐྱིད་སོགས་ལེགས་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པའོ། །རྒྱུ་བཞི་པ་དགེ་རྩ་གཞན་དོན་དུ་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྲིད་མདོར་བསྡུས་ཞུས་གྲུབ་པའོ། །

 

གསུམ་པ་འཕྲོས་དོན་གྱིས་མཇུག་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་ནི།

 ཁ་ཅིག་གིས་འདི་ལྟར་སྙམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་མིན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་གཞན་གྱི་ཞིང་སྦྱོང་བའི་ཐབས་ཚུལ་མེད་དམ་སྙམ་ན། སངས་རྒྱས་རེ་རེའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་དམ་བཅའ་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་ཞིང་ཁམས་རེ་རེ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་ཞིང་ཁམས་ལྟ་བུའོ། །ཞིང་ཁམས་དེ་རྣམས་ལ་ལུས་རྟེན་དལ་བརྒྱད་འབྱོར་བཅུ་དང་དང་ལྡན་པ་མ་ཟད་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་ཞིང་རྟོགས་པ་མཆོག་ལྡན་གྱི་དགེ་ཚུལ་སློང་ལས། དུས་ངན་སྙིགས་མའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ནས་ཀྱང་སྐྱེ་དཀའ་བའོ། །དེ་བས་སྙིགས་མ་ལྔ་བདོ་བའི་དུས་འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཁམས་དེར་སྐྱེ་སླ་ལ་ཕན་ཡོན་ཆེ་ཞིང་། སྐྱེས་ཚད་འཁོར་བ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པ་སོགས་ཞིང་ཁམས་དེར་ཞིང་ཁམས་གཞན་ལས་ཀྱང་ཁྱད་ཆོས་དུ་མ་དང་ལྡན་པས་ཞིང་ཁམས་དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཅི་ནས་ཀྱང་འབད་དགོས་པར་སྣང་ངོ་། །ད་རེས་ང་རང་ཚོ་ཚང་མ་དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་བཟང་པོ་ཐོབ་པའི་དོན་གོ་རུ། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཉེ་བའི་ཚནྡྷོ་ཧ་ཆེན་པོ་བལ་ཡུལ་མཆོད་རྟེན་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ། ཕྲ་མེན་མ་པུསྐ་སི་ཡིས་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་མཐོང་གྲོལ་མཆོད་རྟེན་རིན་པོ་ཆེ་བྱ་རུང་ཁ་ཤོར་གྱི་ཉེ་འཁྲིས། དུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། དགེ་བ་གང་བྱས་འབུམ་འགྱུར་དུ་འགྲོ་བ་རྟ་ཟླ་བའི་དུས་ཆེན། ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། འོད་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་མཚན་ཙམ་ཐོས་པས་ངན་སོང་གི་སྐྱེ་སྒོ་ཁེག་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཟབ་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་བདེ་ཆེན་ཞིང་གི་སྒྲུབ་ཐབས་པདྨའི་དྲ་བ། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི། རིང་ནས་ལས་སྨོན་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་བའི་དགེ་བའི་ལས་ལ་གུས་རྟག་གིས་བརྩོན་པ་མི་ལྷོད་པ་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་གཉིས་དང་། གུས་པས་མགོ་འདྲེན་དང་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མཐའ་བསྐོར་ནས་སྐྱ་སེར་འདུས་པ་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་ད་རེས་ཟབ་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་ཆེན་མོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་གོང་དུ་གསལ་བ་ལྟར་གནས་དུས་སོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་དུས་སྐལ་བ་བཟང་པོ་ཚེ་གང་དུས་བརྒྱའི་ཟ་མ་ལན་གཅིག་རྙེད་པའི་དུས་འདིར། ད་རེས་རང་མགོ་ཉི་མ་ཆོས་ཀྱིས་བཏོན་ནས་འཆི་ཁར་མི་འགྱོད་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཞིག་ངེས་པར་སྒྲུབ་དགོས་སོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན། དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་མི་རྣམས་ཕལ་མོ་ཆེ་ཕྱི་ཡི་འདོད་ཡོན་ཁོ་ན་ལ་འགྲན་རྩོད་ཀྱིས་ནང་གི་རང་སེམས་འདུལ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་བསམ་བློ་གཏོང་མཁན་ཉུང་ཞིང་། ལྷག་པར་དུ་ཐེག་ཆེན་དང་ནང་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་བློ་སྦྱོང་སོགས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཀྱི་སྣང་བ་ཇེ་ནུབ་ཏུ་གྱུར་ཅིང་། རིམ་བཞིན་འབྱུང་བཞིའི་གཡོ་འཁྲུག་དང་། དམག་འཁྲུག་ནད་ཡམས་སོགས་ཀྱི་མཚོ་ཁ་རྡོལ་ཞིང་འགྲོ་བ་མི་རྣམས་ཉིན་མཚན་ཁོར་མོ་ཡུག་ཏུ་སྐྱབས་བྲལ་མགོན་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ལུས་སེམས་གཉིས་ལ་ཉིན་མཚན་མི་འཁྱོལ་བའི་འཇིགས་སྔངས་ཀྱི་དུས་ཚོད་འདིར་མཚན་ལྡན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། ཡང་དག་པའི་དམ་པའི་ཆོས་དང་ཕྲད་པ་ནི་ཆེས་སྐལ་བ་བཟང་པོ་ཡིན་ཏེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཇི་ལྟར་མཚན་མོ་མུན་ནག་སྤྲིན་རུམ་ན། ། གློག་འགྱུ་སྐད་ཅིག་རབ་སྣང་སྟོན་པ་ལྟར། ། དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་མཐུ་ཡིས་བརྒྱ་ལམ་ན། ། འཇིག་རྟེན་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཐང་འགའ་འབྱུང་། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དེང་སང་གི་དུས་འདིར་ཡང་དག་པའི་དགེ་བ་སྒྲུབ་མཁན་ནི་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་ལྟར་དཀོན་ཅིང་ཆོས་མིན་གྱི་སྡིག་ལས་བྱེད་མཁན་ནི་མཚན་མོའི་སྐར་མ་ལྟར་གྲངས་མང་བའི་དུས་ཚོད་འདིར། ང་ཚོ་སྔར་བྱས་བསོད་ནམས་དགེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ལྡན་བོད་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་ཏེ་ཆུང་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱུ་ཡོད་པའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་དང་ལྡན། ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་དུས་རབས་འདི་གཅིག་བྱས་ན་སོ་སོའི་ལུང་པ་གཞན་གྱིས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་དབང་བསྒྱུར་འོག་ང་ཚོ་བོད་རིགས་རྣམས་ཁ་འཐོར་དུ་གྱར་དགོས་བྱུང་ཡང་། ཕྱོགས་གཞན་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན་འཕགས་མཆོག་སྤྱན་རས་གཟིགས་མི་ཡི་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་རོལ་པ་རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་མཆོག་གིས་རྗེས་སུ་བཟུང་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་གྱི་བླ་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་དང་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་དུས་ཐུང་ངུའི་ནང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་འདི་ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་ནང་རྒྱ་རྒྱ་མཐོངས་ཀྱི་ཉི་ཤར་ལྟར་དར་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་བཟང་པོ་འདིར་དགའ་བ་བསྒོམ་དགོས་སོ། །མ་ཟད་ད་རེས་ཐེག་ཆེན་མདོ་སྔགས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་བདེ་ཆེན་ཞིང་གི་སྒྲུབ་ཐབས་བླ་ན་མེད་པ་འདི་ལའང་ཚུལ་བཞིན་ཞུགས་ནས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ཉམས་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱང་ཆེས་སྐལ་བ་བཟང་པོ་ཡིན་བསམས་དགའ་སྤྲོ་དང་བཅས་པས་འཇུག་དགོས་པ་ནི་གནད་དམ་པའོ། །ཁ་ཅིག་གིས་བདེ་བ་ཅན་ལ་སྐྱེ་ཞེས་པ་དེ། གང་ཟག་སྒྲིབ་པ་སྲབ་ཅིང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་འཕགས་ཆེན་བྱང་སེམས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལས་ང་ལྟ་བུའི་སོ་སྐྱེ་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་ཐ་མལ་བ་ཞིག་ག་ལ་སྐྱེ་སྟེ་མི་སྐྱེའོ་སྙམ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ང་རང་ཚོ་ལ་རང་ངོས་ནས་དད་པ་མི་ལྡོག་པ་ཞིག་དང་། ཡི་དམ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་མི་བསླུ་བའི་དད་པ། དམ་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ཧ་ཅང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་གསུམ་དང་ལྡན་ན་བསླུ་མེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་སྟེ། སྡོམ་འབྱུང་ལས། བླུན་པོ་དད་པ་ཅན་རྣམས་ལ། ། དེ་ལ་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཉེ། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་རྩ་བ་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་བ་གོང་དུ་བཤད་པའི་དད་པ་དང་། ཡིད་ཆེས། རང་ངོས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་པོ་ཡིན་ནོ། །ད་རེས་གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སྐལ་བ་བཟང་པོ་འདིར་ནམ་རྒྱུན་རི་རྩེ་དང་། ས་སྟོང་སོགས་ནས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་མི་འདྲ་བར་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་འཁོར་དང་བཅས་པ་མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་བཞུགས་ཡོད་སྙམ་པའི་ངང་ནས་གཞུང་གི་བདེ་སྨོན་གྱི་ཚིག་རྣམས་ངག་ནས་འདོན་ཅིང་དོན་ཡིད་ལ་སྒོམ་ཞིང་དད་མོས་དང་ལྡན་པའི་ངང་ནས་བཏོན་ན་ནམ་ཞིག་རང་ཉིད་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་འཆི་ཁའམ་ཡང་ན་བར་དོ་རུ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་འཁོར་དང་བཅས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བདེ་ཆེན་ཞིང་དུ་ལམ་སྣ་འདྲེན་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷག་པར་དུ་ད་རེས་བོད་རིགས་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་མི་རིགས་ཡོལ་མོ་བ་རྣམས་དང་མཉམ་དུ་དད་པ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་གནས་ཆེན་མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོ་བྱ་རུང་ཁ་ཤོར་གྱི་འགྲམ་དུ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཛོམས་ནས་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་ཆེན་མོ་ཉིན་གྲངས་མང་པོའི་རིང་རྒྱུ་ཚོགས་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་སྒོམ་སྒྲུབ་བྱས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་མི་སྐྱེ་ཐེ་ཚོམ་གཏན་ནས་མི་དགོས་སོ། །འོད་མདོ་ལས། འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་མཚན་ཐོས་ནས་དེ་ཞག་བདུན་དུ་དད་པ་རྩེ་གཅིག་པས་ཡིད་ལ་བྱས་དེ་བསྒོམས་ན། དེ་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ལ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཤི་ནས་འོད་དཔག་མེད་འཁོར་དང་བཅས་པ་མཐོང་སྟེ་དེ་ཡི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བར་གསུངས་སོ། །

དེའང་འོད་དཔག་མེད་ཞིང་བཀོད་ཀྱི་མདོ་ལས། "ཀུན་དགའ་བོ་སེམས་ཅན་གང་དག་ཁ་ཅིག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམ་པས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་མང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྐྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནས། ཡོངས་སུ་བསྔོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་སྐྱེ་བའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དེ་དག་འཆི་བའི་དུས་ཉེ་བར་གནས་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དེ་དགེ་སློང་གི་ཚོགས་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱི་ཐད་དུ་བཞུགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེ་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། ། "ཞེས་གསུངས་སོ། ། ནང་པའི་ཆོས་གཞུང་རྣམས་སུ་ད་ལྟའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མ་འདྲ་བ་མྱོང་བཞིན་པ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་ལས་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཚང་བའི་དབང་གིས་བྱུང་བར་འདོད་ཅིང་། རྒྱུ་བཟང་ངན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲས་བུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་ཅིང་། དཔེར་ན། དུག་གི་ས་བོན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་དུག་འབྱུང་ཞིང་སྨན་གྱི་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་སྨན་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །མ་འོངས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ད་ལྟའི་རྒྱུ་བཟང་ངན་གྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་ཅི་ནས་ཀྱང་ཤེས་དགོས་སོ། །དེ་ལ་མ་འོངས་པར་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་ད་ལྟ་ནས་གོང་གི་རྒྱུ་བཞི་པོ་ལ་ངེས་པར་བརྩོན་དགོས་ཏེ། རྒྱུ་ལ་མ་བལྟོས་པར་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་ཞིག་འཐོབ་པར་རེ་བ་ནི་ཞིང་ནང་དུ་རྒྱུ་ས་བོན་དང་། རྐྱེན་ཆུ་ལུད་སོགས་གང་ཡང་མེད་པར་སྟོན་ཐོག་བཟང་པོའི་འབྲས་བུ་ཞིག་ལ་རེ་ལྟོས་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་སོ། །མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་འདི་ནི་སྙིགས་མ་ལྔ་བདོ་བའི་དུས་ངན་གྱི་སྐབས་སུ་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་སྨོན་ལམ་སོགས་སངས་རྒྱས་གཞན་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་ཡོད་པས་དུས་རབས་ཀྱི་ལྷ་ཞེས་དཔེར་ན་བོད་དང་། རྒྱ་ནག། ཉི་ཧོང་། ཀོ་རི་ཡ། ཝེཏ་ནམ་སོགས་ལུང་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཧ་ཅང་དར་སྲོལ་ཆེ། རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱིས་སྙིགས་དུས་སྐལ་དམན་ཚེ་ཐུང་རྣམས་ལ་དགོངས་ནས་གོང་གི་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞི་དང་ལྡན་པས་བསྒྲུབས་ན་སྐྱ་སེར་མཆོག་དམན་ལ་མ་ལྟོས་པར་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་ཞེས་སངས་རྒྱས་རང་གིས་གསུངས་པ་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། །གསོན་པོའི་ཚེ་སྒྲུབ་ལའང་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་འདི་བས་ལྷག་པ་ཞིག་མེད་དེ། གང་ཡིན་ཞེ་ན། འོད་དཔག་མེད་དང་ཚེ་དཔག་མེད་གཉིས་ནི་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་སྣང་ངོར་སྣང་ཚུལ་ཐ་དད་ཙམ་ལས་དོན་དུ་ལྷ་གཅིག་ཡིན་པ་དང་མ་ཟད་ཞིང་ཁམས་ཀྱང་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །ལར་ནས་ང་ཚོས་རང་རྒྱུད་ལ་ལེགས་པར་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ན་དེ་སྔ་ཕན་ཆོད་ཚེ་སྟོད་ལ་བདག་གཅེས་འཛིན་གྱི་བློ་ངན་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་དོན་མེད་རྫོགས་རྒྱུ་མེད་པའི་སྡིག་ལས་ཁོ་ནའི་ངང་དུ་ཉིན་མཚན་དུས་འདའ་བར་བྱས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཞྭ་དམར་དཀོན་མཆོག་ཡན་ལག་གི་ཞལ་ནས། གཞོན་དབང་པོ་གསལ་ཚེ་བྱིས་པའི་སེམས། ། ལུས་དར་ལ་བབས་ཚེ་བྲེལ་བས་གཡེངས། ། ད་རྒས་ཤིང་འཁོགས་པར་གྱུར་པའི་དུས། ། ཆོས་གཤའ་མ་དྲན་ཀྱང་འཕྱིས་ནས་གདའ། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཚེ་སྟོད་དམ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཞིག་མ་འགྲུབ་ཀྱང་།

དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་འཆི་ཁའི་ཉིན་མོའི་ཚུན་འཆི་ཁར་འཇིགས་སྐྲག་དང་། ཤི་བའི་རྗེས་སུ་བར་དོའི་སྡུག་བསྔལ། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་རྗེས་མར་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་ཐུབ་པའི་དམ་པའི་ཆོས་གཤའ་མ་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཅིས་ཀྱང་བསྒྲུབ་དགོས་སྙམ་པའི་དམ་བཅའ་དང་ལྡན་པའི་ངང་ནས་ཆོས་ལ་བརྩོན་དགོས་སོ། །ལྷག་པར་དུ་བལ་ཡུལ་གནས་བྱ་རུང་ཁ་ཤོར་གྱི་ཉེ་འགྲམ་དུ་ལོ་རེར་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་ཐེངས་མ་གཅིག་ལས་མེད་པའི་དུས་ཚོད་འདིར་འདི་འདྲ་བའི་གོ་སྐབས་ཡང་ནས་མི་རྙེད་པ་ལ་བསམས་ནས་མཉམ་འཛོམས་བྱེད་དགོས་ངེས་རེད་བསམ་པས་རང་གིས་རང་ལ་སྐུལ་ལྕག་བྱེད་དགོས། །དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་བཟང་པོ་འདི་རང་གི་ལྟོ་གོས་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་བེད་སྤྱོད་བྱས་ནས་མི་ཚེ་རྫོགས་ན་གྱོང་ལ་དེ་བས་ཆེ་བ་ཞིག་དང་དེ་བས་བླུན་པོའི་ལས་ཤིག་མེད་དོ། ། སྤྱོད་འཇུག་ལས།

འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་གྱུར་ནས། ། བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། ། འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། ། འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་གིས་རང་ཉིད་མ་བསླུས་པར་ད་རེས་ཡར་འགྲོ་མར་འགྲོའི་ས་མཚམས་འདིར་མཚན་ལྡན་གྱི་བླ་མ་ཞིག་བསྟེན་ནས་ཡང་དག་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་རིག་པ་བསྒྲིམས་ཏེ་འཆི་ཁར་མི་འགྱོད་པ་ཞིག་ངེས་པར་བྱེད་དགོས་སོ། །

སླར་སྨོན་པ།

སྔོན་ཚེ་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཀྱིས། ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་། །

ཐུགས་བསྐྱེད་ཟབ་མོའི་སྐྱ་རེངས་ཀྱིས་དྲངས་པའི། ། དཔག་མེད་འོད་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་སྨག་མུན་བསལ། །


རྒྱལ་ཀུན་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐུ། ། མ་ཆགས་པདྨའི་ལྷ་མཆོག་སྣང་མཐའ་ཡས། །

སྙིགས་དུས་འགྲོ་ལ་བརྩེ་བའི་འོད་ཞགས་ཀྱིས། ། བཅིངས་པའི་འགྲོ་རྣམས་སྐལ་པ་བཟང་པོར་གྱུར། །


ཐར་པའི་ལམ་སྟོན་དྲིན་ཅན་བླ་མ་དང་། ། ལྷག་པའི་ལྷ་མཆོག་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད། །

སྐྱེ་བ་འདི་དང་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ། ། སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་འབྲལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །


ལེགས་བྱས་དགེ་བའི་སྤྲིན་གྱི་མེ་ཏོག་ཉིད། ། གདུལ་བྱའི་བསོད་ནམས་ཞིང་དུ་ལེགས་ཕབས་ནས། །

དམ་ཆོས་ཐེག་ཆེན་འབྲས་བུ་ཟབ་མོ་འདིར། ། མི་འབྲལ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག། །


ཅེས་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞིའི་འགྲེལ་བཤད་མདོར་བསྡུས་ཐར་པའི་ས་བོན་གྱི་ཆོས་ཁྲིད་ཉུང་ངུར་བྱས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱང་། རང་ཉིད་ལ་མཁས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། གྲུབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་སོགས་དམ་པར་དགོས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་སྣལ་སྐུད་ལྟར་ཕྲ་རུང་ཆོས་ཚུལ་འདི་ལ་ཆུང་ནས་མོས་ཤིང་། ནང་ཆེན་ཟུར་མང་མཁན་ཆེན་ཆོས་དབྱིངས་བཟང་པོ་དང་། ཁོ་བོའི་རྩ་བའི་བླ་མ་སྐྱབས་རྗེ་སངས་རྒྱས་བསྟན་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་གཞན་མཁས་གྲུབ་མང་པོའི་མདུན་ནས་ཟབ་ཆོས་འདི་ཉིད་ཀྱི་སྨིན་གྲོལ་ཆ་ཚང་ལེགས་པར་ནོད་པ་མ་ཟད་ཆོ་གའི་ཕྱག་ལེན་སོགས་ཀྱང་ལེགས་པར་ཐོབ་པའི་རྨོངས་བརྟུལ་གྱི་ན་བ་མཁས་མིན་མཁས་པའི་གོ་སར་འགྱིང་བ་ཀུན་གྱིས་མཁན་པོ་ཀར་བསྟན་དུ་འབོད་པས། བལ་ཡུལ་ཡོལ་མོ་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྐུལ་མ་ལྟར་སྙན་ངག་དང་། མཁས་ཚིག་གིས་མ་བཅིངས་པར་ཕལ་སྐད་དཀྱུས་མའི་ལམ་ནས་ཡིག་རིགས་གཞན་ལ་བསྒྱུར་བདེ་བའི་ཆེད་དུ། བལ་ཡུལ་མཆོད་རྟེན་རིན་པོ་ཆེ་བྱ་རུང་ཁ་ཤོར་གྱི་ཉེ་འགྲམ། འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཁོར་གླིང་རང་ཤག་ཏུ་སྤྱི་ལོ་༢༠༠༥/༥/1༡༠ ལ་སྦྱར་བའོ། །གོང་ལོར་བྲིས་པའི་མ་དཔེ་ཉིད་ཕྲན་གྱི་གློག་ཀླད་རྙིང་པའི་ཡིག་ཉོག་ཁྲོད་ནས་རྙེད་སོན་བྱུང་བས་རབ་གནས་ཆུ་སྟག་ལོའི་ཕྱི་ལོ་༢༠༢༢ སྤྱི་ཟླ་༡༠ ཚེས་༢༨ ཉིན་ཨ་རིའི་བྱང་ཕྱོགས་ཁ་ལི་ཧྥོར་ཉི་ཡ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་དུ། ས་བཅད་ཀྱི་ཁ་སྐོང་དང་། གཞན་འཕྲི་སྣོན་ཅུང་ཟད་རེ་བགྱིས་ནས་མཇུག་ཡོངས་སུ་ལེགས་པར་གྲུབ་པར་བགྱིས་པའི་དགེ་བས་འགྲོ་རྣམས་བདེ་ཆེན་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག། སརྦ་མངྒ་ལམ། དགེའོ། །

 

ལན་གཉིས་ཞུས་གྲུབ། 

 

 


Sunday, July 9, 2023

Parting with Buddha's Relics

This Friday, Lama Lakshey Zangpo came to the MDC to pick up a very special relic from my altar. Actually, these relics are really my heart and one of my most precious and prized possessions; these relics are of Lord Buddha Shakyamuni. 

First, maybe I can say a bit about what relics are. Relics, or  རིང་བསྲེལ (ring bsrel) or in Sanskrit sharira roughly translates to body, and relics refer to pearls or special objects that are found among the cremated ashes of great Buddhist Masters. Buddha Shakyamuni had instructed his followers to cremate his body and then to distribute the relics among various groups of his lay followers, who were to enshrine them in stupas. These relics can miraculously multiply inside their containers under favorable conditions. Inside, saffron pistils are often put within the glass or gold containers as an offering. The enlightened beings with high realizations establish relics as a means for passing on blessings of their body, speech, and mind.

I want to share a brief story about how the relics came into my possession. In 2006, His Holiness the Dalai Lama sent me along with two other monks, one from the Sakya-pa lineage, one from the Nyingma-pa, and me from the Kagyu-pa, to a Theravada Monastery in Burma as a sort of ambassador. Because of issues with visa and other maladies, only I was able to go. At this monastery, which I’ve spoken a bit about before, I spent about 6 months. Actually, no one knew that I was Tibetan as I dressed like monks in their monastery, stayed with them, and followed their traditions. Only after about 4 months, I met a nun from Laos who also spoke Tibetan. With her as a translator, I gave one teaching on the Four Noble Truths. The monks were surprised to learn that the teaching was similar to their own, as in the Pali tradition, the Four Noble Truths and the Twelve Links of Interdependent Origination are the essence of the Pali tradition, as sometimes other schools of Buddhism regard Tibetan Buddhism as Lamaism, a different tradition
altogether. Later on, I met with the head abbot of the monastery, an elderly man of 96 whom they regarded as an Arahant. He really thought it was nice to have a Tibetan monk stay with them. Later, I went to see him many times. The last day, before I bid farewell, I went to speak with one of his attendants who became my friend and we were quite close. He asked me if there was anything he could give to me on my last day. I always heard that there were relics in Burma. I told him that I am interested in relics. I thought maybe he would bring any sort of relics, but then, amazingly, he gave me 3 relics of Lord Buddha Shakyamuni. Afterward, upon my arrival back to India, I met with His Holiness to give a report of my assignment. His Holiness asked me questions about my stay, and was surprised that my intended trip of 1 month became 6 months! I presented His Holiness with one of these relics. He said wow, and touched the relics to his head. He said that he very much believed that it is possible that the Buddha’s relics were in Burma. The second of these relics I presented to Lama Tharchin Rinpoche. With one last relic remaining, I presented to my Dharma brother Anam Thubten for a stupa which he will dedicate in Big Sur, California. As I said, this relic is really my heart and dearest possession, but I felt that I wanted to present them to the right person and to the right place. As in the 23rd verse of the 37 Practices of a Bodhisattva:

The practice of all the bodhisattvas is to let go of grasping

When encountering things one finds pleasant or attractive,

Considering them to be like rainbows in the summer skies—

Beautiful in appearance, yet in truth devoid of any substance.

I just wanted to let others know about the history of these relics and where they will be in the future. I am very happy that they will remain here in California with my dear friend for others to visit in the future.


This blog was dictated by Khenpo Karten Rinpoche in the month of July of 2023 to his student, Karma Choeying, on the occasion of parting with the precious Buddha relics from the Manjushri Dharma Center to a stupa in Big Sur, California. 

Saturday, June 17, 2023

Tan Jāgaro - the American Theravada Monk on Pilgrimage


One morning about three weeks ago, the MDC Board President David Winkler (Karma Dorje) contacted me; he told me that there was a monk who wanted to see me and possibly stay with me at the Manjushri Dharma Center. I asked Karma Dorje who this monk was. He responded that he was a young Theravada monk. 

I asked David, could you give me a bit more information about this monk. To be honest, sometimes I feel a bit apprehensive to have people stay with me. I am here by myself, and have had a some problems in the past. David said that the monk is on pilgrimage, and that he wanted to stop by the Dharma Center and to stay for one night. He asked, “Is that OK with you?”. I said sure, if I know him, he can certainly stay, and asked David to send me his photograph. I then called a friend of mine, a Theravada Abbot, and explained the situation. My friend advised me, saying, nowadays, it is very hard to trust people; you must be careful. This made me a bit nervous. I then called Karma Palden (Miles McBreen) and David Molk (Jampa Tharcin), and asked for their advice. They sent me his information and said that he is a genuine monk. I then agreed.


I was very happy to provide lodging for him because I am also a Buddhist monk. Additionally, I very much respect the Theravada tradition. His lineage, he said, is from Thailand. Interestingly, in 2006 His Holiness the Dalai Lama sent me to Burma where I stayed for 6 months. I spent time at one of the biggest Theravada monasteries in the country. At the large monastery of thousands of monks, the monastery lacked a kitchen. Each day, all of the monks would leave the monastery and go to neighboring villages to beg for food. Once they collected alms in the begging bowl, they would return to the monastery, and the food they were given constituted their provisions for the rest of the day. They never kept food for the next day. I found their practices very much inspiring, and I greatly respected their conduct; they were very strict, yet very gentle and deliberate in their speech, their movements, how they look, etc., which were distinct from Tibetan traditions. Thus, I was very happy to offer him a place to stay.


Two or three days later, I received a knock and a young monk was standing at my door. His name is Tan Jāgaro. He said that he has been a monk for around 7 years. Here’s an excerpt of his biography from his website:


I began Buddhist practice in 2004 as a lay person after attending a meditation retreat. Inspired by the Pāḷi Canon and more contemporary masters, my confidence in the Buddha’s teachings increased over the years. I first visited Abhayagiri Monastery in 2012 and later practiced under Ajahn Pasanno and his community. In 2015 I went forth as a Sāmaṇera, and then in 2016 I took full Bhikkhu precepts. I left Ahayagiri in 2020 and have been traveling ever since. More recently, I have visited Suddhavāri Monastery and Empty Cloud Monastery.



He said that his father’s side is Japanese, and his mother’s side is Western. He stayed at my house for one day, and we spoke about Buddhadharma and about his practice and meditation. It was very interesting. 

Jāgaro was walking by foot across California on his pilgrimage. I asked him where he stayed day to day. He responded that he Googled Buddhist Dharma Centers, communities, or organizations in the area. He then contacted the groups and requested to stay one night; that is how he finds where he will stay and how he found the MDC. He said that most of the time, people are very nice and generous and many invited him to stay with them. Otherwise, he would find a place to camp on his own.


Then in my mind, I asked myself, what does he mean by pilgrimage? In Tibetan, pilgrimage is referred to as nékor, which roughly translates to circumambulating a holy place. means an empowered, sacred, or holy place or person. Kora translates to revolution or circumambulation. Generally, these include like Bodhgaya in India, where Buddha Shakyamuni attained enlightenment, or holy places in Tibet, such as caves that Guru Rinpoche visited or the lake where he appeared on a lotus. In Tibetan, we say that for many, many years, Guru Rinpoche blessed the land; now, the land bestows blessing upon human beings. Therefore, it didn’t make sense to me because in the United States, we don’t have that kind of Buddhist pilgrimage site, only a few small Dharma Centers like mine and monasteries. I wasn’t sure where he was heading.


When I explained to him my understanding of pilgrimage, I then asked him, why are you doing this pilgrimage? He responded that he was going to cities and towns and his intention was to show people an example of what a Buddhist monk looks like. Many people have never seen a Buddhist monk before or don’t know how monks live. Those interested in Buddhist monks would be able to see him and talk with him. That’s why he is using monk robes, carrying all of his belongings in a knapsack, begging bowl, etc. His pilgrimage was several weeks long. On his website, he writes:


This monastic pilgrimage often called “tudong.” This is a Thai derived word for the Pāli word “dhutaṅga,” which means “austere practice.”


Before, I called Karma Palden (Miles McBreen) and I asked Miles if he would stay over with us as a guest because I thought he would be interested to meet the young monk, and so that he can talk with him better because my English isn’t fluent. These two had a conversation that night, and I believe that he and the monk became very good friends. Jāgaro stayed for one day, as the next morning he had to walk to the neighboring city of Marina, California. 


Coincidentally, the next day was the 15th day and full moon of the month of Saga Dawa, called Saga Dawa Duchen, the “Great Occasion”, which commemorates the birth, enlightenment, and parinirvana of Lord Buddha Shakyamuni, the supreme and perfect Guru. As many of you know, we celebrated this auspicious day with a Buddha Shakyamuni Puja here at MDC. So, the next morning Miles picked him up from Marina to bring him back to the center for the Saga Dawa Duchen ceremony. He was elated and told me that he was very happy to see me again and be at the Dharma Center. He stayed another day, and was ready to depart the next morning. As he was preparing to leave, I carried his bag to my front door and noticed how heavy it was. I inquired whether he carried such a heavy bag around all day and asked what he had inside it. He responded that a lot of it was water, to which I replied it could be bought everywhere. He responded that he did not handle or touch money. I said to myself, wow, this is really a Theravada monk. Then, after having breakfast, I prepared a lunch to go and offered him this meal. He refused, saying that he preferred to go for "alms". This meant standing outside a market or other place, patiently waiting for somebody to show interest in offering food. Even if he receives food, he never saves food for the next day. This is actually the Theravada tradition; monks cannot store food for the coming day, and this is what he does. As he mentioned on his website


"In keeping with my monastic rules, I will only accept food that is offered that day, not use money, and sleep wherever there is availability."


This really made me feel nostalgic as it is reminiscent of Buddha’s times. I recently spoke with Tan Jāgaro, who just ended his 8-week pilgrimage in California. He was very happy and said that he met many people throughout his journey. To find information about his background, his journals, and also his route, you can check out his website:


https://dayam.org/ 

This blog was dictated by Khenpo Karten Rinpoche in the month of June of 2023 to his student, Karma Choeying, upon meeting the Theravada monk Tan Jagaro and after the auspicious celebration of Saga Dawa Duchen.

Wednesday, April 26, 2023

Stance with His Holiness the Dalai Lama in Response to Recent Allegations and Defamation


Stance with His Holiness the Dalai Lama in Response to Recent Allegations and Defamation


I wish to address the recent incident involving His Holiness the Dalai Lama and a child. Some have raised doubts about the nature of this incident, particularly with regard to the sexual implications that have been suggested. I would like to address these doubts by emphasizing a few key points.
His Holiness the Dalai Lama always says “I am a simple Buddhist monk”. It is important to remember that His Holiness has taken a vow of celibacy, which he strictly adheres to. He has gone so far as to state that even in his dreams, he would never violate this vow and is at the core of his identity. Given that he is a monk approaching ninety who upholds this vow, it seems highly unlikely that he would conduct himself in a sexual manner towards a child.

For us Tibetans, His Holiness is regarded as an embodiment of “Chenrezig” the Buddha of Compassion. We believe that he is far from being attached to worldly desires, and that his actions are always guided by his compassion for others. The incident in question occurred in front of a large audience, including many students and members of the media. It seems unlikely that someone as revered and respected as His Holiness would risk his reputation and legacy by engaging in such inappropriate behavior.
The perception of this incident as sexual misconduct is a result of impure thoughts and degenerate times. In Tibetan culture, stretching one’s tongue out as a sign of affection is an old tradition that is seen as innocent. A mother breastfeeding in common view or two individuals holding hands are not considered absurd and offensive, and far from having any sexual connotation. There is also a Tibetan cultural tradition and phrase “Che le sa”, where children will playfully barter for affection from grandparents and elder Tibetans. Starting with a kiss on the cheek, then a kiss on the lips, at which point, with nothing else left to give, the elder will say “Che le sa”, “eat my tongue”, as a reference to having nothing left to give the child. However, these may be misunderstood by those who are not familiar with our traditions.
It is crucial to consider the intention behind His Holiness's actions. His way of showing kindness and affection towards the child is simply an old tradition in play. His Holiness is known for his playful ways and loves to connect with the general public in a lighthearted and friendly manner. For example, he may pull someone’s long beard or pat someone's bald head. Far from being serious, these actions are intended to break down barriers and promote his fundamental belief that we are all same human being.
The doubts surrounding this incident are unfounded. His Holiness the Dalai Lama is a revered figure who has dedicated his life to promoting compassion, kindness, and understanding. We should remember that cultural differences and misunderstandings can easily lead to misinterpretations of innocent actions. Instead, we can focus on His Holiness's lifelong commitment to promoting peace and understanding among all people.
The news about the incident involving His Holiness the Dalai Lama and a child surfaced a month and ten days after the event. The event was attended in person by more than 100 people, and thousands of people via zoom all over the world, on February 28, 2023. Everyone, including the child and his parents, had positive comments about it to the media. However, without any context to the entire event, the media clipped a small section of the footage and presented it as explosive news without conducting any investigation. There may be an element of the Communist government's hand in this, as there have been many proven instances of their attempts to defame His Holiness over the past 60 years.
Despite their ongoing efforts, the Communist government has been unsuccessful in defaming His Holiness due to his transparent and straightforward approach. The edited footage was widely shown inside Tibet, but it had the opposite effect of what the government hoped to achieve. Instead of changing the hearts and minds of the Tibetans inside Tibet, it gave them the opportunity to see His Holiness multiple times, which they had not had in the past. This resulted in an incident where a student was arrested for expressing his great happiness.
From a Buddhist perspective, we are living in degenerate times, where our attachment, jealousy, and negative emotions are at their peak. War, disease, and environmental degradation are all results of such negativities. If we continue to move away from truth, love, and compassion, and embrace these negative emotions, we are paving the way for more unwanted consequences for all of humankind. It is up to each of us to choose our actions and pass on to the next generation the values of honesty, love, and kindness while eliminating negative qualities.
In these degenerate times, the best example we have is His Holiness and other such beings. Despite being an ordinary refugee, his vision for kindness and compassion towards all sentient beings is as vast as the sky. His Holiness is not only a savior of the Tibetans but is also considered a champion of world peace by the world. Opposing and defaming him is not only wrong but also destroys world peace and democracy. He represents these values today.
All his life, His Holiness has worked solely for the benefit of others. He has made great contributions towards religious harmony, world peace, and compassion. This incident has not affected him, but it has had a painful impact on Tibetans and people in the Himalayan region, who have always looked up to him as their spiritual leader and guide.
Media and content creators must avoid oversexualizing and sensationalizing an innocent event for ratings and clicks without researching and investigating the background and context. This can mislead audiences and perpetuate harmful stereotypes. Responsible reporting requires accuracy, ethics, and respect for the people involved. Prioritizing these values promotes a more informed and compassionate media landscape.
I write this to caution those who do not know His Holiness against falling prey to sensationalized media content that prioritizes quick ratings over accuracy and ethics, and often takes things out of context by resorting to video clipping. It's essential to watch the whole video of the event and learn more about His Holiness works and vision before forming an opinion.

I, Khenpo Karten Rinpoche, dictated this message on Earth Day, April 22 2023, which was subsequently translated by my dear students

.

Tuesday, April 25, 2023

༸སྐྱབས་མགོན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་བྱམས་བརྩེ་ལོག་འགྲེལ་བྱས་པ་ལ་གསལ་བཤད་མདོར་བསྡུས།

༸སྐྱབས་མགོན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་བྱམས་བརྩེ་ལོག་འགྲེལ་བྱས་པ་ལ་གསལ་བཤད་མདོར་བསྡུས།

དེ་རིང་ངས་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་སྐོར་ཉིན་ཐོ་ཞིག་འབྲི་འདོད་བྱུང་།
དེ་ནི་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་ཉེ་བའི་ཆར་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་ཕྲུ་གུ་གཉིས་ཀྱི་བར་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་ཁྱབ་པའི་གནས་ཚུལ་དེའི་སྐོར་རེད།
མི་མང་པོ་ཞིག་ནས་དེའི་སྐོར་ལ་དོགས་པ་ཆེ་ཤོས་དེ་གང་རེད་ཟེར་ན་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་བུ་དེ་ལ་ཆགས་སྲེད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དེ་རེད་དེའི་སྐོར་ལ་དོན་ཚན་འགའ་ཤས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡིན།
དོན་ཚན་དང་པོ།
སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ཞུས་ནས་ཁོང་ནི་ད་བར་ཕོ་མོའི་འཁྲིག་སྤྱོད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ཁོང་གི་སྲོག་དང་མིག་ལྟར་སྲུང་མཁན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞིག་རེད། ཐ་ན་གཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྡོམ་པ་དང་འགལ་བའི་རྨི་ལམ་བྱུང་ནའང་དེ་མ་ཐག་བཤགས་སྡོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རེད། དེ་ནི་ཚངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྡོམ་པ་གཅེས་སྤྲས་གནང་མཁན་ནང་པའི་དགེ་སློང་ཕལ་མོ་ཆེའི་དེ་འདྲ་གནང་གིན་ཡོད་པ་རེད། དགུང་ལོ་དགུ་བཅུ་ལ་ཉེ་བའི་སྐུ་ཚེ་དེ་ལ་སོར་སྡོམ་སྲོག་ལྟར་གཅེས་མཁན་བླ་རྒན་ཞིག་ནས་ལོ་ཆུང་ཕྲུ་གུ་ཞིག་ལ་དེ་ལྟར་གཏན་ནས་གནང་མི་སྲིད་པ་རེད། ལར་ནས་སྐབས་དེ་དུས་རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་གྲྭ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་གཙོས་མི་མང་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་དབུས་གསར་འགོད་པ་དང་པར་ལེན་པ་སོགས་མི་མང་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་འདུ་འཛོམས་ཀྱི་སྐྱིལ་དུ་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་མ་ཟད་བློ་མནལ་དུ་གནས་མཁན་ཞིག་ཡིན་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་ཅམ་འདོད་ཆགས་ཆེ་ཡང་ཆེས་བླུན་པོའི་ལས་ཀ་དེ་འདྲ་གཏན་ནས་བྱེད་མི་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ནི་རང་སྣང་མ་དག་པ་དུས་ངན་སྙིགས་མའི་མི་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་རྟོགས་ལོག་པའི་ལྟ་ཚུལ་དེ་འདྲ་རེད། ང་ཚོ་བོད་པའི་ངོར་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ནི་འདོད་ཆགས་རང་མཚན་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཙམ་མ་ཟད་སྙིང་རྗེའི་རང་གཟུགས་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་སྐུ་དངོས་ཀྱི་ངོ་བོར་བསམ་གྱི་ཡོད། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་མང་པོ་ཞིག་ནས་ངག་རྒྱུན་དུའང་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད། གནས་ཚུལ་ལ་སྤྱན་རས་གཟིགས་མི་ཡི་གཟུགས་སུ་ཕེབས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མ་ཡིས་བུ་ལ་བརྩེ་བས་སྐྱོང་བ་ལྟར་གནང་ཡང་། སྣང་ཚུལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་མ་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆེས་ཡ་མཚན་ཅན་གྱི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་མཛད་སྤྱོད་ལའང་ཆགས་སྲེད་ཀྱི་ངོ་བོར་སྣང་བ་རེད། ད་རེས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱམས་བརྩེའི་མཛད་སྤྱོད་ལ་ལས་མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་འགའ་ཡིས་ལོག་འགྲེལ་བྱས་པ་རེད། འདི་ནི་དུས་ངན་སྙིགས་མའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཁྲུལ་སྣང་རང་རེད་མ་གཏོགས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ནོར་འཁྲུལ་གཏན་ནས་ཡོད་མ་རེད། གལ་ཆེ་ཤོས་ནི་ཀུན་སློང་རེད། ད་རེས་ཆེས་བསོད་ནམས་ཅན་གྱི་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྲུ་གུ་དེ་ལ་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་སྙིང་རྗེའི་ཀུན་ནས་བསླང་སྟེ་ཐུགས་བརྩེའི་བྱམས་སྐྱོང་གནང་སྟངས་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྙིང་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཙམ་ལས་གཞན་གང་ཡང་མིན། ལྕེ་ནར་བྱེད་པ་ནི་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་གོམས་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་པས་དེང་སང་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་མིག་སྔར་མི་མཛེས་སྲིད་ཀྱང་།

དེ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་རིག་གཞུང་དང་ལུགས་སྲོལ་ཁྱད་མཚར་ཤར་ཕྱོགས་སུ་དེ་ཙམ་མི་མཛེས་པའང་མང་པོ་ཡོད། དཔེར་ན། བུ་གཉིས་ཆང་ས་རྒྱག་རྒྱུ་དང་། མ་དང་བུ་གཉིས་བར་ཆགས་གཏམ་བཤད་རྒྱུ་ལ་མི་འཛེམས་པ་སོགས་ལྟ་བུ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་ཤར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་ནུ་མ་ཕྱི་རུ་མངོན་པ་ལ་གཞན་གྱིས་མཐོང་ན་དེ་ལ་ཆགས་སྲེད་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོར་བ་གང་ཡང་མེད། མི་ཚོགས་མང་པོའི་དཀྱིལ་ནས་ཕྲུ་གུས་ཨ་མའི་ནུ་མ་འཇིབ་ཀྱིན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་བློས་ཐུབ་ཀྱི་བུ་གྲོགས་པོ་གཉིས་མི་ཚོགས་མང་པོའི་དཀྱིལ་ནས་ལག་སྡང་སྦྲེལ་ནས་མཉམ་དུ་འགྲོ་གི་ཡོད་ཀྱང་གཞན་གྱིས་ཁོང་གཉིས་གྲོགས་པོ་བཟང་པོ་ཞིག་ལས་དེ་ལ་དེང་དུས་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་བུ་ཡི་ཆགས་སྲེད་ཀྱི་བསམ་བློ་དེ་འདྲ་འཁོར་གྱི་མེད། དེ་ལ་སོགས་པ་ལུང་པ་རེ་ལ་ཆོས་ལུགས་དང་གོམས་གཤིས་སོགས་ཧ་ཅང་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད། དེ་ཙམ་མ་ཟད་པ་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ལ་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ནམ་རྒྱུན་རྩེད་མོ་ལ་དགའ་བ། བཞད་གཏམ་སོགས་མི་དཀྱུས་མ་ནང་བཞིན་གནང་བ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ། སྐབས་རེ་མགོ་ལ་སྤུ་མེད་མཁན་རྣམས་ཀྱི་མགོ་ལ་རེག་པ་དང་། ཁ་ཆེ་དང་། ཧིན་དུ་སོགས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མི་སྣ་རྣམས་དང་འཕྲད་དུས་ཁ་སྤུ་ནས་འཐེན་པ་དང་། སྣ་གཏུགས་པ་དང་། སྣ་འཐེན་པ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་རང་བཞིན་མ་བཅོས་པའི་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་ཁྱད་ཆོས་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་སོ།
དོན་ཚན་གཉིས་པ།
ཧ་ཅང་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ལ་གནས་སྟངས་དེ་ནི་སྤྱི་ཟླ་གཉིས་པའི་ཚེས་ཉེར་བརྒྱད་ཉིན་མོ་རྒྱ་གར་སློབ་ཕྲུག་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་ཐམ་པ་མཛད་སྒོ་དེར་ཆེད་དུ་བཅར་ནས་བཞུགས་སྒར་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་གནང་བ་ཞིག་རེད། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་སྐུ་མགྲོན་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་དང་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན། ལྷག་པར་དུ་ཕྲུ་གུ་དང་ཨ་མ་བཅས་དགའ་བས་ཡི་རངས་ནས་མཐར་གསར་འགོད་པར་དྲི་བ་དྲིས་ལན་སོགས་གནང་ནས་རྙོག་གླེང་གང་ཡང་མེད་པར་མཛད་སྒོ་དེ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁའི་ངང་ནས་གྲོལ་བ་རེད། མཛད་སྒོ་གནང་ནས་ཟླ་བ་གཅིག་དང་ཉིན་བཅུ་ཡི་རྗེས་སུ་གཞི་ནས་བརྙན་ཐུང་དེའི་ནང་ནས་བཅད་གཏུབ་བྱས་ནས་སྐར་ཆ་འགའ་ཤས་ཡོད་པ་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་དུ་ཁྱབ་ནས་དེ་ལ་གསར་འགོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟག་དཔྱད་གང་ཡང་མེད་པར་བློ་བུར་དུ་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་ཕྱིན་པ་རེད། དེང་སང་དེའི་སྐོར་ལ་ཉམ་ཞིབ་བརྩད་བཅོད་བྱས་ཡོང་དུས་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བསམ་བཞིན་དུ་བཟོས་པ་ཡིན་པ་ཉིན་རེ་བཞིན་ར་འཕྲོད་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད།
འདས་པའི་མི་ལོ་དྲུག་བཅུ་རེ་གསུམ་རིང་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་རྒྱ་གར་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཕེབས་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཡོད་དགུ་ནུས་པ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་ནས་ཁོང་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདི་རྣམས་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་བའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ཆར་གྱི་གནས་ཚུལ་འདི་འདྲ་བོ་མང་པོ་ཡུན་རིང་ནས་སྒུག་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་གཅེས་སྒང་ལ་མཚན་སྙན་དེ་མེད་པ་བཟོ་བའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
དེ་སྔ་ཕན་ཆོད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཐབས་ལམ་མང་པོའི་རྒྱུད་ནས་མཚན་དམས་དང་སྐྱོན་འདོགས་བྱེད་ས་རྙེད་ཡོད་མ་རེད། དེ་ནི་ཁོང་གིས་ཕྱག་ལས་གང་གནང་བ་དེ་ལ་རྫུན་དང་། ནོར་འཁྲུལ། གཡོ་སྒྱུ། སྦས་གསང་སོགས་གང་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ཙང་རེད། ཉེ་ཆར་གྱི་བརྙན་ཐུང་དང་པར་དེ་རྣམས་བཅད་གཏུབ་བྱས་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་མིག་སྔར་གང་མི་མཛེས་པ་དེ་རྣམས་བླངས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བསམ་ཡུལ་འདས་པའི་ལོག་བཤད་བྱས་ནས་གསར་ཤོག་དང་། གློག་བརྙན་སོགས་ཉིན་ཤས་རིང་བོད་ནང་དུ་ཧ་ཅང་ཁྱབ་སྒྲག་ཆེན་པོ་བྱས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མ་ཐེབས་པ་མ་ཟད་འགའ་ཤས་ཞིག་ནས་འདི་ལྟར་ཟེར་བའི་སྐད་ཆ་འདུག། ༼འདི་ཚང་གིས་གང་བཤད་པ་རྣམས་ལ་ང་ཡིད་ཆེས་གཏན་ནས་མེད། ང་ལ་དགོས་པ་དེ་མ་བསམ་ས་ནས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་སྐུ་པར་དང་བརྙན་ཐུང་མཇལ་བ་དེས་ད་ང་སང་ཉིན་ཤི་ནའང་འགྱོད་པ་མེད།༽ སློབ་གྲྭའི་ཁང་པ་ནང་དུ་གློག་བརྙན་དེ་སྟོན་སྐབས་སུ་སློབ་ཕྲུག་ཞིག་ནས་སྐད་ཅོར་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་གོང་གི་ཚིག་དང་མཐུན་པའི་སྐད་ཆ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་སློབ་ཕྲུག་དེ་ནག་ཉེས་ཅན་དུ་བགྲངས་ཞིང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ནས་ད་ལྟ་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་ཡོད་སྐད་འདུག། དེ་དང་མ་ཟད་ད་ལྟའི་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་དེའི་ལ་དྭགས་སོགས་ཧི་མ་ལའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་ནང་པ་ཁྲི་ཁྲག་མང་པོའི་རང་མོས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱ་གར་སོགས་གསར་འགོད་པ་མང་པོའི་དགོངས་སེལ་ཞུས་ཡོད། དེ་ནི་ང་ཚོ་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་རྐྱེན་ངན་གྲོགས་ཤར་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་ང་ཚོ་བོད་རིགས་ཙམ་མ་ཟད་ཤར་ལ་དྭགས་ནས་ནུབ་མོན་བར་ཧི་མ་ལའི་རི་རྒྱུད་དུ་གནས་པའི་ནང་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་ད་རེས་འགག་ལ་ཐུག་དུས་༧སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་དད་གུས་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་གསལ་པོར་བསྟེན་པ་རེད། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་གྱི་མཐུན་སྒྲིལ་ལའང་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད།
དོན་ཚན་གསུམ་པ།
སྤྱིར་གཏང་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་འདི་ནི་ནང་པའི་ཆོས་གཞུང་ལས་དུས་ངན་སྙིགས་མ་ཞེས་ཆེས་དུས་ངན་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མི་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས། ཞེ་སྡང་། གཏི་མུག། ང་རྒྱལ། ཕྲག་དོག བདག་འཛིན། ཆེས་རགས་པའི་དུས་སྐབས་ཡིན། དེང་སང་འཛམ་བུའི་སྒང་ལ་དམག་འཁྲུག། ནད་ཡམས། འཁོར་ཡུག་གི་གནོད་སྐྱོན་ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི་ཡི་བསམ་ངན་སྡུག་རྩུབ་བྱ་སྤྱོད་འདི་ལྟ་བུ་ཁོ་ན་ལ་བསྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན། ད་དུང་མུ་འཐུད་ནས་སེམས་བདག་འཛིན་དང་། ཉོན་མོངས་ཀྱི་དབང་དུ་གཏང་ནས་དྲང་བདེན་དང་། བྱམས་བརྩེ། སྙིང་རྗེ་སོགས་ལ་ཐག་ཇེ་རིང་དུ་སོང་ན་ནམ་ཞིག་འཛམ་བུ་གླིང་འདི་ནད་མུག་མཚོན་འཁྲུག། འབྱུང་བཞིའི་འཇིགས་པ་སོགས་ཀྱི་ཁེངས་པའི་དམྱལ་བ་མི་ཡུལ་དུ་འཕོས་པ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་མི་མྱོང་བའི་ངེས་པ་མེད། དེ་ནི་ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མི་ཡི་ད་ལྟའི་བྱ་སྤྱོད་ཁོ་ན་ལ་རག་ལས་ཡོད། ང་ཚོའི་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་མི་རབས་རྗེས་མ་རྣམས་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཡག་ཤོས་ནི་ད་ལྟའི་མི་རབས་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཡ་རབས། དྲང་བདེན། བྱམས་སྙིང་རྗེ། རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྤངས་ཞིང་གཞན་ལ་ཕན་སེམས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཁོ་ན་ལ་འབད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེ་ནི་དུས་ངན་སྙིགས་མ་ཡིན་ཀྱང་ད་དུང་ང་ཚོར་མིག་དཔེ་བྱེད་འོས་པ་ནི་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་ལྡན་པའི་མི་འགའ་ཁ་ཤས་ཞིག་ཡོད་པ་འདི་རེད། སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ལུང་པ་རྒྱ་ལག་ཏུ་ཤོར་བའི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་ཁོང་གི་ཕུགས་རྒྱང་གི་བསམ་བློ་དང་། འགྲོ་བ་ཡོངས་ལ་བཅངས་པའི་བརྩེ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་ནི་བོད་གཅིག་པུའི་སྐྱབས་གནས་ཞིག་མ་ཡིན་པར་༼འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་༽ཅེས་ཆེས་མཁས་དབང་དང་སྲིད་འཛིན་མང་པོའི་མཚན་གསོལ་གནང་ཡོད། ཁོང་ལ་ཁ་གཏད་དང་མཚན་སྨས་ཞུས་པ་དེའི་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་ལམ་ལ་རྡོག་རོལ་གཏང་བ་ཞིག་ཡིན། འགྲོ་བ་མི་ཡི་དམངས་གཙོ་ལ་ཁ་གཏད་བཅགས་པ་ཞིག་ཡིན། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ད་ལྟའི་དུས་རབས་འདིར་ཁོང་ནི་འགྲོ་བ་མི་ཡི་དམངས་གཙོ་དང་ཞི་བདེའི་མཚོན་རྟགས་ཀྱི་མི་ངོ་མ་དེ་ཡིན། ཁོང་གི་སྐུ་ཚེ་གང་པོར་རང་དོན་བློས་གཏང་ནས་གཞན་དོན་གྱི་ཕྱག་ལས་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་མེད། ཁོང་ནས་དུས་རབས་འདིར། ཆོས་ལུགས་རིས་མེད། བྱམས་བརྩེའི་བསླབ་བྱ། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་ཆེད་དུ་ཕན་ཐོག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། ད་རེས་ཁོང་ལ་བྱས་པ་དྲིན་བཟོའི་ཐུགས་རྗེའི་ལེགས་འབུལ་བྱེད་རྒྱུའི་ཕར་ཞོག། ངན་སྨྲས་དང་། གཞི་མེད་སྐྱོན་འཛུག་བྱས་པ་དེས་ཁོང་སྐུ་ཚེ་གང་པོར་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཉམས་ལེན་གནང་མཁན་རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞིག་ལ་ཐུགས་ཕམ་གྱི་རྒྱུ་རུ་མི་འགྲོ་ཡང་། ད་རེས་གསར་འགོད་པ་རྣམས་ལ་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་དང་། དྲང་བདེན་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་གསལ་པོར་ཕྱི་རུ་སྟོན་པ་རེད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཁོང་གི་རྗེས་འབྲངས་པ་བོད་རིགས་གཙོས་ནང་པ་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་མི་སོགས་ཡ་རབས་དྲང་བདེན་ལ་དགའ་བའི་མི་མང་ས་ཡ་མང་པོའི་སེམས་ལ་ད་རེས་རྨ་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་བཟོས་པ་ཡོད།
དོན་ཚན་བཞི་པ།
མཐར་མཇུག་སྡོམ་སྒོ་ནས་བཤད་ན་དེང་སང་འཛམ་བུ་གླིང་འདིར་ནད་མཚོན། དམག་འཁྲུག།
སོགས་ཆེས་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་དུས་འདིར་ངས་ག་དུས་ཡིན་ན་འདི་ལྟར་བསམ་གྱི་ཡོད། ༼ཆེས་ཡ་ང་བའི་སྙིགས་མའི་དུས་འདིར་འགྲོ་བ་མི་ལ་ལམ་སྟོན་དང་སྐྱབས་གནས་ཞུ་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་ལྟ་བུ་རེ་ཟུང་ཞིག་ཡོད་ན་ཅི་མ་རུང་།༽
གོང་གི་ཚིག་འདི་ངས་ག་དུས་ཡིན་ཀྱང་ཁ་ནང་ནས་ལབ་རྡོལ་དབང་མེད་དུ་དུ་ཤོར་འགྲོ་གི་འདུག། མདོར་ན་དེ་རིང་ངས་འདིར་བྲིས་པའི་རྩོམ་འདིའི་བསམ་བཞིན་དུ་དྲང་བདེན་དང་། དམངས་གཙོ། ཞི་བདེ་རྡོག་རོལ་དུ་གཏོང་མཁན་གསར་འགོད་པ་ཁག་གཅིག་གཙོས་པའི་གཡོན་ཐལ་དུ་ལྷུང་བའི་མི་རྣམས་ལ་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་ཀྱི་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་དེ་རྣམས་ནི་ག་དུས་ཡིན་ཀྱང་དྲང་བདེན་དང་ཞི་བདེ་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་ཡིན་སྟབས་གྲྭ་རྐྱང་གཉོམ་ཆུང་ང་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། དེ་ལས་ལྡོག་ཕྱོགས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་པ་དང་ཕྲིན་ལས་ངོས་ཟིན་མཁན་ཅི་མཛད་ལེགས་པར་མཐོང་ཞིང་ཅི་གསུངས་ཚད་མར་འཛིན་མཁན་བོད་གཙོས་ཧི་མ་ལའི་རི་རྒྱུད་དུ་གནས་པའི་ནང་པའི་རྗེས་འཇུག་རྣམས་ལའང་བཤད་ཀྱི་མེད། གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཚོང་ཚོ་ལ་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་པས་སོ།
ངས་དེ་རིང་འདིར་བཤད་པ་འདི་ནི་༧སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེར་ཆ་རྒྱུས་དེ་ཙམ་མེད་པ་མ་ཟད་ནང་པ་མ་ཡིན་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ཆོས་ལུགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་བསམ་བློ་ཡོངས་སུ་ཚོས་ནས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རིག་གཞུང་ལ་ཆ་རྒྱུད་མེད་པའི་རང་ཕན་ཆོད་ཁས་ལེན་བྱེད་མི་ཐུབ་མཁན་ཀླད་རྙིང་ཅན་འགའ་དང་། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ནམ་རྒྱུན་ངོས་ལ་རེ་ལྟོས་བྱེད་མཁན་ས་གནས་འདིའི་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་བློ་གཟུ་བོར་གནས་མཁན་འགའ་ཞིག་ལའང་རྒྱུད་ནས་ཕན་ན་སྙམ་ནས་བྲིས་པ་ཡིན། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བཤད་ན་འཛམ་བུ་གླིང་གི་ཡོངས་གྲགས་གསར་འགོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ད་རེས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་ཉམས་ཞིབ་གཏན་ནས་མ་བྱས་པར་རྐུན་རྒྱབ་ཇག་ལང་གི་དཔེ་ལྟར་ད་རེས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་བའི་མཚན་སྨས་ཚབས་ཆེན་ཞུས་པ་ལ་རང་ཉིད་བོད་རྒྱུད་ནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད་ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གི་རྗེས་འབྲངས་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་སྟབས་ཀྱིས་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱི་དབང་གིས་ཕལ་སྐད་དཀྱུས་མར་བྱས་ནས་སྐད་ཡིག་གཞན་ལ་བསྒྱུར་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་བྲིས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས་སོ།

 དུས་ནམ་ཡང་ནམ་ཡང་བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག། འགྲོ་བ་མི་རྣམས་མི་བདེན་རྫུན་གྱི་རྨོངས་གཉིད་ལས་སད་ནས་དྲང་བདེན་གྱི་ལམ་དུ་ཁ་ཕྱོགས་འགྱུར་བའི་སྨོན་ལམ་ཞུ།
༼ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་ལ་ཉིན་ཐོ་འདི་ལས་བར་དུ་མགྱོགས་བྲིས་ཀྱི་དབང་གིས་ཞུ་དག་བྱེད་ཁོམས་མ་བྱུང་བས་དེ་ལུགས་ཐུགས་ངེས་ཡོང་བར་ཞུ།༽
འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་མཁན་པོ་ཀར་བསྟན་ནས་༢༠༢༣་སྤྱི་ཟླ་༤པའི་ཚེས་༢༢ འཛམ་གླིང་ས་ཡི་དུས་ཆེན་ཉིན་མོར་བྲིས་པའོ།